Bu terimler sizlerede lazım olabilir.
Alım Satım Piyasası (Exchanges) : Alıcı ve tedarikçilerin genellikle, bir teklif verme ve alma sistemi içinde fiyat pazarlığı yaptığı, fiyatların hem indirildiği hem de yükseltildiği çift taraflı pazaryerleri. Karmaşık özellikleri olmayıp kolaylıkla tanımlanabilen ürünler, ticari mallar ve yiyecek gibi hızlı tüketim maddeleri veya elektrik enerjisi gibi cisimsel olmayan ürünler için çok uygundur. Dalgalanan ve bazen de değişken olan fiyatlar yaratır. Gerçek piyasa fiyatının saptanmasının zor olduğu durumlar için idealdir. Ürünleri düşük fiyattan alarak, ilk satıcıları tanımayan alıcılara yüksek fiyatlardan satan brokerların yüksek kar marjı elde ettiği durumlarda da işe yarar.
Aracı ortam (Intermediary) : Alıcı ve satıcıları biraraya getirerek veri toplar ve işlemleri kolaylaştırır. İnternet-temelli aracı ortamlar çok-satıcılı, çok-ürünlü pazaryerleri oluşturur.
Aracısız Ortam Yaratma (Disintermediation) : Bir Net pazarının, alıcı ve satıcılarla tedarikçiler arasında geleneksel bir kanala ihtiyaç duymadan doğrudan bağlantı kurması.
B2B (Kurumlararası Ticaret) : Tüm dünyada Business- to- Business e-commerce adıyla bilinen kurumlararası elektronik ticaret; birçok alıcı ve satıcı firmanın elektronik ortamda bir araya gelip alım satım işlemlerini gerçekleştirdikleri ticaret şeklini ifade etmektedir.
Bilgi portalı : İşletmeler ve çalışanları için, özel bilgi anakapısı oluşturur, yükler ve sunar.
Değiştirme Giderleri : Tedarikçi veya pazaryeri değiştirirken ortaya çıkan giderler. Tüketiciye yönelik e-ticaretten farklı olarak kurumlararası ticarette değiştirme giderlerinin çok yüksek olduğu bilindiği için, Net pazarları genellikle, alıcıları pazarda tutmak üzere satınalma ve araştırma süreçlerinin ve diğer süreçlerin yeniden şekillendirilmesi için çaba sarfeder.
E-pazaryeri : E-pazaryeri, birden çok alıcıyı ve tedarikçiyi, ürün ve hizmetlerin alım satımını daha verimli bir biçimde, daha iyi seçeneklere sahip olarak ve en uygun fiyatlarla yapmak üzere İnternet üzerinde biraraya getiren bir alışveriş ortamıdır.
Elektronik Veri Transferi (EDI) : Alıcılar ve tedarikçiler arasındaki elektronik ticaretin eski biçimi; Net-temelli ticaretten daha kullanışsız ve daha çok maliyet gerektirir, fizibilite açısından sadece çok büyük şirketler ve onların önemli ticaret ortakları arasında uygulanması yerinde olur. Çoğu Net pazarı, büyük ve küçük şirketler arasında ticaret yapılabilmesi için EDI-den-XML'e işlemler gerçekleştirir.
Exponential market : Katılımcının hem alıcı hem de satıcı olabildiği durum. Bu durumda daha büyük hacimde işlem gerçekleşmesi için daha az sayıda katılımcı yeterli olduğu için, ortama yeni bir katılımcı katıldığında hem alıcılar hem de satıcılar bundan karlı çıkar. Bu tip piyasalar, lineer piyasalardan hızlı büyür. Alım satımın kolayca yapılabilmesi için ürünlerin iyi tanımlanmış veya emtia özelliğinde olması gerekir. Piyasada likidite sağlanması için işlem bedellerinin düşük tutulması gerekir.
Fiyatta Şeffaflık : Hem alıcının hem de satıcının fiyatlandırmayı bilmesi. Net piyasaları, fiyatı sadece brokerın bildiği arbitraj durumunun sözkonusu olduğu durumları ortadan kaldırır. Broker kar majları düşürüldüğü için, Net pazarları, satıcıların daha çok para kazanmasını ve alıcıların daha düşük fiyattan alım yapmasını sağlayabilir.
Fragmantasyon (Parçalanma) : Baskın alıcı veya tedarikçi gruplarının bulunmadığı, ama bir çok alıcının, genellikle sonuçsuz bir biçimde, bir çok tedarikçinin peşinden gittiği piyasa durumu.
Geri-uç sistemler : Hem alıcılar hem de tedarikçiler için, sipariş işleme, stok ve alacak yönetimini sağlayan işletme sistemleridir. Dijital bir ticaret platformu yerleştirmek üzere şirketlerin genellikle bu yeni teknolojileri, merkezi işlemci ya da ERP uygulamaları gibi eski sistemlerle entegre hale getirmesi gerekmektedir.
İhale : Birden çok alıcının ayrı ayrı tedarikçilerin ürünlerine yönelik teklif vererek rekabet ettiğini düşünelim. İhaleler, kullanılmış donanım (örn. forklift) ve üretim fazlası ya da stok fazlası gibi taşınması güç ürünler için gayet uygundur. Fiyat hep yükselirken, satıcı fiyat kırıcı alıcının teklif ettiğinden daha fazlasına satar ve alıcı da liste fiyatının altında satın alır. İhale usülü satış giderek bir İnternet piyasası özelliği haline gelirken, bazı piyasalar ihale usülünü temel piyasa mekanizması olarak kullanıyor.
İnternet Pazarı : Bölünmüş alıcıları ve satıcıları birleştiren online bir aracı ortam. Net pazarları, verimsiz koşulları, bir çok satıcıdan teklif toplayarak veya alıcı ve satıcıları bir alım satım ortamında veya ihalede biraraya getirerek ortadan kaldırır. İnternet pazarları, alıcılar açısından, bir yandan yeni tedarikçilere ulaşılmasını sağlarken bir yandan da satınalma masraflarını azaltır. Tedarikçiler açısındansa, bir yandan yeni müşterilere ulaşılmasını sağlarken bir yandan da satış masraflarını düşürür. Prosedürleri ve teknolojiyi entegre hale getiren güvenilir bir aracı ortamda giderlerin azaldığı merkezi bir yapı.
Katalog oluşturma : Birden çok satıcıdan alınan ürün verilerinin, kolayca karşılaştırılmasını sağlamak üzere standart bir formata sokulması. Bu servis alıcılara genellikle sanal distributörler ve içerik oluşturucular tarafından sağlanır. Ürün çeşitlerinin ve özelliklerinin çok sayıda olduğu durumlar için idealdir. Fiyatlar, bazen anlaşma da yapılarak ayarlanır.
Katalog oluşturucular : Nispeten sabit fiyatlara sahip birden çok satıcıdan alınan bilgilerle katalog oluşturulmasıyla satın alma seçeneklerinin değerlendirilmesini sağlar. Tarafsız bir ortam yaratarak alıcılara birden çok satıcıyı değerlendirebilme olanağı sunar. Farklı kaynaklardan gelen bilgileri, benzer ürün ve hizmetlerin karşılaştırılabilmesi için standart bir biçimde sunar. Sanal bir distributör görevi gören tipik bir katalog oluşturucu örneği, kendisi ürüne sahip değildir. Katalog oluşturucu üzerinden yapılan satın alma işlemi bir işlem bedeli karşılığında gerçekleştirilir. Ayrıca, kredi kontrolleri, lojistik, sevkıyatın tamamlanması, sigorta veya işlem sürecinin diğer bölümlerinden de ek bir gelir sağlanabilir. Katalog oluşturucu, alıcılar açısından karşılaştırma olanakları yaratırken, tedarikçilerin kendine özgü ihtiyaçlarına da cevap verebilmelidir.
Kaynak Planlama (ERP) : Stokları yönetmek ve bölümler/organizasyonel sınırlar arası entegrasyonu sağlamak amacıyla büyük işletmeler tarafından kullanılan ve genellikle işletmenin temel uygulaması olan komplike uygulamaların bütünü.
Kritik Kitle (Critical Mass) : Bir İnternet pazarında ürün ve hizmetlerin verimli bir biçimde el değiştirebilmesi için gereken yeterli sayıda alıcı ve satıcı katılımı. Ayrıca, netteki bir pazarın, aktif güç kazanma, likitide sağlama açısından ve geleneksel/fiziki bir pazara veya kanala göre alım satım açısından daha verimli hale geldiği durum.
Likidite : İşlem hacmi. Yeterli sayıda alıcı ve satıcının katılımıyla tekliflerin sürekliliği sağlanır ve işlemler gerçekleştirilir, böylece piyasada da likitide mümkün olur.
MRO (Bakım, Onarım ve İşletme Donanımı) : Bir iş faaliyetinin yürütülmesi için gerekli olan ama bu faaliyetin merkezinde yer almayan, ofis malzemesi, seyahat hizmeti veya bilgisayar alımı gibi rutin satınalma işlemleri.
Net piyasa oluşturucusu : Alıcıları ve satıcıları bir araya getirmek amacıyla bir İnternet pazarı oluşturan şirket. Net piyasa oluşturucusunun kendisinin bizzat ürünlere sahip olması gerekmez.
Özel sanal pazaryeri : Onaylanan tedarikçilere, büyük bir alıcının işine yönelik teklif verebilme veya pazarlıkla belirlenmiş koşullarda daha fazla sayıda düşük maliyetli işlem yapabilme olanağının sunulduğu özel bir pazar. Bir extranet ile sağlanan bir ağ alanında veya büyük bir Net pazarın içindeki bir özellik olabilir.
Piyasa oluşturucu : Piyasa oluşturucuları borsada hisse satın alır ve insanların kendileri adına bu malları alıp satmalarına izin verir. Bunlar, fiyat hareketlerinden de para kazanır veya kaybeder. Piyasa oluşturucuları, finansal çevre dışında, hisse veya mal sahibi olsun olmasın, alıcı ve satıcıların biraraya gelmesine yardımcı olur.
Rayiç İsteği (RFQ) : Tedarikçinin, bir şirket veya aracı kurumun ihtiyacı olan tanımlanması kolay bir ürün veya hizmetin tedariği için teklif vermeye davet edilmesi.
Satınalma merkezi : Büyük satıcılarla daha iyi pazarlık edebilmesi için küçük alıcılardan talep toplayan alıcı-merkezli aracı ortam. Yatay (operasyonel tedariğe yönelik) veya dikey (imalata yönelik) olabilir. Spot alım (takas veya ihale) veya sistematik alım (katalog mekanizması) için kullanılır. Yatay satınalma merkezleri yatay lojistikler (örneğin UPS) kullanırken, dikey merkezlerin genellikle mevcut distributörler yapılacak dikey lojistik bir çalışmaya ihtiyacı vardır (örneğin tehlikeli kimyasallarda).
Spot piyasa : Kontrat koşulları altında yapılmayan, planlanmamış alımlara yönelik piyasa. İşlemler genellikle bir kereye mahsus olmak üzere gerçekleştirilir. İlgili terimler: spot alım, spot talep.
Standart : Özellikle dikey bir endüstri kolunda, farklı satıcıların kullandığı yazılımların birbirleriyle uyumlu çalışabilmesi için yaygın olarak kullanılmak özel protokoller oluşturma çabası. Genelgeçer kullanılırlığa sahip ticaret terimleri oluşturma konusunda çalışan gruplar genellikle şirketlerden daha yavaş çalışmaktadır. Günümüzde, çoğu e-ticaret standartı, ürün özelliklerinin veya iş terimlerinin tanımlamada esneklik sağlayan XML (genişletilebilir işaretleme dili) temeline dayanmaktadır.
Tedarik merkezi : Bir iş faaliyetinin yürütülmesi için gerekli olan ama bu faaliyetin merkezinde yer almayan, ofis malzemesi, seyahat hizmeti veya bilgisayar alımı gibi rutin satınalma işlemleri için bir MRO satınalma merkezi pazaryeri.
Tedarik zinciri yönetimi : Genellikle büyük tedarikçilere ilişkin üretim, sevkıyat ve dağıtım süreçlerini koordine etme girişimi. Net pazarları, alıcı ve satıcılardan gelen bilgilerin entegrasyonuna yönelik merkezi bir bölge sunduğu için, tedarik zinciri yönetimini, büyüklüğüne bakılmaksızın tüm ticaret ortaklarını içine alacak şekilde genişletebilir.
Teklif İsteği (RFP) : Tedarikçinin, bir şirket veya aracı kurum açısından tanımlanması zor olan bir ürün veya hizmetin tedariği için teklif vermeye davet edilmesi.
Tersine ihale : Alıcıların, bir ürün veya hizmete ilişkin ihtiyaçlarını ilan etmesinin ardından tedraikçilerin bu ihtiyacı karşılamak üzere teklif vermesi. Tersine ihalede, normal ihalenin tersine, fiyat düşürülür. Tersine ihalede kilit nokta alıcının gücü olduğu için, bu tip ihaleler büyük işletmeler açısından veya KillerBiz ve BizBuyer gibi pek çok küçük alıcıdan talep toplayan aracı ortamlarda gerçekleştirildiğinde çok kullanışlıdır. Tersine ihale yöntemi, giderek daha çok Net pazarının kullandığı yaygın bir özellik olmaya başlamıştır.
Uygulama servis sunucusu (ASP) : Internet üzerinde piyasa oluşturan oyunculara, örneğin ihale, alım satım ve katalog oluşturma gibi uygulama ve hizmetleri satın almak yerine kiralama olanağı sağlayan online bir dış kaynak (outsourcing) veya ağ alanı sağlama (hosting) servisi. Uygulamalara yönelik online bir kaynak (outsourcing) veya ağ alanı sağlama (hosting) servisi, İnternet piyasası oyuncularına, ihale, alım satım veya katalog oluşturma gibi uygulamaları satın almak yerine kiralayabilme olanağı sağlar. Çoğu uygulama satıcısı sunucu sistem kiralama modeline doğru giderken, uygulama servis sağlayıcıları da genellikle, her uygulamada servis sağlayıcıya özel özellikler olduğunun bilinci içinde, yeri geldiğinde kendi uygulama özelliğini piyasa sürerken, başka bir özelliği de başka bir alandaki satıcıdan alıp kullanıyor.
Yatay Pazar : İmalat veya üretime yönelik materyal ve hizmetlerin değil, herhangi bir şirketin ihtiyacı olan materyal veya hizmetlerin satıldığı pazar. MRO (bakım, onarım ve işletme donanımı), kar yönetimi ve satınalma işlemleri yönetimi satılan hizmetler arasındadır.
