bir dosyayı açmak için program neye göre yazılır

mesela elimde .xxx uzantılı dosya var

Bu dosyayı açmak için program yazılması gerek

bunu neye göre anlıyıp yazıyorlar

Dosyaların uzantısı içeriği hakkında ön bilgidir sadece içerik üzerinde bir etkisi yoktur, örneğin readme.txt dosyasının uzantısını .avi yaptığında o dosya büyülü bir şekilde video dosyasına dönüşmez. dosya içeriği hakkında bir fikrin yoksa herhangi bir hex editörüyle açıp bakabilirsin bu yöntem sana biraz fikir verebilir çoğu durumda düz text editörleride işe yarar notepad++ gibi.