Hiç yeni aldığınız görüntü kartının eve gidene kadar demode olduğunu hissettiniz mi? Gerçekten de görüntü kartları sektöründeki teknolojik gelişme hızı hayretler içinde bırakmayacak gibi değil. Örnek olarak NVIDIA'nın GeForce FX5700 Ultra'sını ele alalım. Geçen ekimde GDDR2 belleğini kullanan kart, NV36 kod adı ile piyasaya sürülmüştü. Neredeyse altı ay geçmeden NVIDIA, kartı GDDR3 belleği kullanan sürümü ile değiştiriyor.
GDDR3 bellek teknolojisi aslında 2002 yılına dayanan ATI'nin birçok bellek üreticisiyle ortak geliştirdiği bir açık standart. İronik olarak bu teknolojiyi gerçek anlamda ilk görüntü kartlarında kullanan GeForce FX 5700 Ultra ile rakibi NVIDIA oldu. Ama bu kara yakından bakmadan önce teknolojiyi bir gözden geçirelim ve halihazırdaki GDDR varyasyonları arasındaki farklara bakalım.
GDDR3 ile GDDR1 bellek arasındaki farklar dikkat çekecek kadar az. Temelde, GDDR1 modülleri 2.5V'a ihtiyaç duyarken, yeni GDDR3 yongaları 1.8V (Mircon) veya 1.9V (Samsung) kullanıyor. Ayrıca GDDR3 şartnamesi eşzamanlı bitirim sonlaması (on-die termination) çağrımına olanak veriyor. İki geliştirme de yongaların daha yüksek frekanslarda çalışabilmesini mümkün kılıyor. Samsung günümüze kadarki en yüksek frekanslı modülleri üretti - 800 MHz civarında (1600 MHz DDR). Gelecekte daha yüksek frekanslarda çalışan yongaları görmeye hazır olun. Yeni teknolojinin GDDR1 ile karşılaştırıldığında bir dezavantajı var, daha yüksek CAS gecikmeleri (CAS okuma gecikmesi). Pratikte bu GDDR1 modüllerinin GDDR3 yongalarına göre biraz daha hızlı çalıştığı anlamına geliyor. Ama bu dezavantaj yongaların daha yüksek frekanslarda çalışabilmesi nedeniyle ortadan kalkıyor.
Hynix ve Samsung gibi bellek üretici firmalarının ürün sayfalarında 256 Mbit GDDR1 modüllerinin 700MHz ila 800MHz arasında çalıştığını söylesede, kayda değer miktarda halihazırdaki modüller 500MHz'de çalışıyor. Bu kadar yüksek hızda GDDR1 bellek üretimi oldukça zor, zaten bu modüllerin yüksek fiyatları engel oluşturuyor. Diğer bir yandan Samsung ve Micron'un şu anda üretmekte olduğu GDDR3 modüllerin başlangıcı 500 MHz.
Modüller Tür Voltaj VDD,VDDQ Frekans Aralığı Okuma Gecikmesi
128M bit GDDR1 2.5V, 2.5V 183-500 (800)MHz* 3,4,5
256M bit GDDR1 2.5V, 2.5V 183-500 (800)MHz* 3,4,5
256M bit GDDR2 2.5V, 1.8V 400-500MHz 5,6,7
256M bit GDDR3 1.8V, 1.8V 500-800MHz 5,6,7,8,9
Çoğunluğunda GDDR3, başarısız GDDR2 şartnamesini kullanıyor. Ama strobe (atım planı) ve alıcı türü değişmiş.
Modüller GDDR2 GDDR3
Strobe Alıcı Türü İki yönlü & diferansiyel
(DQS, /DQS)
itme çekme Tek yönlü & tek sonlu
(RDQS,WDQS)
Pseudo açık kanalı
GDDR2 teknolojisini kullanan kartlar 256MB Ati Radeon 9800 Pro, NVIDIA FX5800 Ultra ve daha önce bahsettiğimiz FX5700'dü. Pratikte bu bellek türünde karşılaşılan en büyük sorun yüksek ısı dağılımı idi. Düşük VDDQ sayesinde (sadece 1.8V), GDDR3 bu sorunun üstesinden geleceğini vaadediyor - en azından yavaş yongalarda. Yinede bu yongalar bile pasif ısı emiciye ihtiyaç duyacak.
GDDR3 bellek ile ilgili daha fazla bilgiyi Hynix'in ve Samsung'un web sitelerinden bulabilirsiniz:
NVIDIA GeForce FX5700 Ultra GDDR3
Yeni FX 5700 Ultra türevini, GDDR2 modeli ile karşılaştırdığınızda ilk bakışta çok bir fark gözlemlenmiyor. En göze çarpan değişiklik GDDR3'ün daha az bellek modülü kullanması. GDDR2 128Mbit yonga kullanırken GDDR3 256Mbit yonga kullanıyor. Bu nedenle yeni sürüm sadece 4 modüle ihtiyaç duyuyor, eskisi 128MB sunabilmek için 8 taneye ihtiyaç duyuyordu. Ama parçalardaki azalma GDDR3'ün esas özelliği değil. Teoride, NVIDIA istese eski 5700U GDDR2 modelinde de dört 256Mbit modül kullanabilirdi, kullanmadı. Ama yeni bellek modülleri 256Mbit'ten başladığı için NVIDIA'nın başka seçeneği kalmadı.
Yongaların yerleşiminin veriyolu genişliğine bir etkisi yok. Bellek sistemi hala 128 bit genişliğinde. Yeni belleğin yüksek gecikme oranlarının getirdiği eksi etkiyi dengeleyebilmek için, NVIDIA bellek frekansını 450 MHz'den (900 MHz DDR)475 MHz'ye (950 MHz DDR) çıkartmaya karar verdi. Ama NV36 GPU'sunun çekirdek frekansı değişmeden 475 MHz'de kaldı.
Yeni GDDR3 bellek teknolojisi umut vaadediyor. GeForce FX 5700 Ultra GDDR3'e baktığımızda gelişmelerin sadece marjinal olduğunu görüyoruz. GDDR2'ye göre az bir saat hızı artışı gerçek hayat başarımını hemen hemen hiç etkilemiyor.
NVIDIA yeni kartın ismini değiştirmediği için alıcılar eski sürümü ile yen sürümünü söylerken zorlanacaklar. Ayrıca NVIDIA'nın neden GDDR3'e geçerken ilk bu kartı seçtiği sorusu hala cevapsız. Ati'den daha önce GDDR3 tabanlı kart çıkarmanın pazarlamada yaratacağı olumlu etkinin dışında, büyük ihtimal ana neden GDDR2 modüllerinin bulunmasının zor olması. GDDR3, şimdilik büyük bellek üreticilerinin web sitelerindeki listelerinde gözükmüyor.
GDDR3 kullanmanın olumlu etkilerinin olmadığını söylemek istemiyoruz. Tam tersine, yeni kartlar daha az güç tüketiyor ve daha fazla overclock potansiyeli var. NVIDIA'nın menüleri sadece ufak çaplı saat hızı artışlarına izin veridiğinden (500/1000 MHz azami), ikinci avantaj biraz kısıtlı - tabi Powerstrip gibi araçlar kullanmazsanız.
Doğrudan bir başarım karşılaştırılması yapıldığında, FX5700 Ultra(lar)'nın o kadar çekici olmadığını görüyoruz (170 - 180$). Ati'nin Radeonu testlerde daha yavaş görünebilir, ama gölgeleme yoğunluklu uygulamalarda daha iyi bir başarım veriyor ve daha iyi resim kalitesi sunuyor (FSAA). En önemlisi daha ucuz (~150-160$). Asıl rekabet NVIDIA'nın rakibi ATi'den değil yine FX serisinden başka bir kart olan FX 5900 XT/SE ürününde oluşuyor. Daha düşük saat hızına sahip olmasına rağmen sekiz boru hatlı mimarisiyle bu açığını kapatıyor. Ayrıca "küçük" FX5900'ün ve Radeon 9800'ün (pro olmayanı) fiyatları FX 5700 Ultra'dan çok az daha pahalı.