Bilgisayar alırken, toplarken çoğu kullanıcımızın en çok önem verdiği ve ilk tercihi hangi işlemci ve kaç gb ram olması gerektiği, oyun sevdalısı ise kaç mb ekran kartı ( hala şu ekran kartlarında mb olayını tam çözemedik ama ) İle ilgilenip arka plana atılan ama aslında çok önemli olan ve göz ardı edilen, doğrudan cebimizle ilgili sistemimiz için en önemli parça olan güçkaynakları bilmemiz gerekenler nelerdir.
Başlayalım o zaman;
Kullanıcıların en büyük yanıldığı nokta ise güç kaynağının kaç Watt olduğu ve diğer yanlarına bakmamaları. Aslında güç kaynaklarının üzerindeki etiketlerde yeterli bilgilendirme mevcut.
Üzerindeki etiketlerde belirtilen ibarelerle yola çıkalım o zaman;
1-Kaliteligüç kaynaklarının üzerinde verimlilik oranı yazar. ATX 12V 2.2 spesifikasyonunda güç kaynaklarının minimum %70 verimlilikle çalışması zorunluluğu vardır. Örneğin;%70, %80 gibi. Peki ne işe yarar bu veriler. Girişte yazdığım üzere, bizim doğrudan cebimizi ilgilendiriyor. Üzerinde %50 verimlilik yazan bir PSU bilgisayarımızın ihtiyacı olan 150 W için şebekeden 300 W çektiğidir. Peki sistemimize 150W verirken şebekeden çektiği 300W dan artan 150W nereye gidiyor ? Tabii ki ısı olarak karşımıza çıkıyor. Birde bu ısıyı düşürmek için daha fazla soğutma ihtiyacı,bunun karşılığında yüksek ses seviyesi yani gürültü.
2-Çok fazla teknik ayrıntıya girmeden anlatmaya çalışmak gerekirse, güç kaynaklarının özelliklerinde koruma özelliklerinden bahsedilir. Bunlar; Yüksek Akım (OCP),Gerilim (OVP/UVP), Kısa Devre (SCP) gibi. Ters giden bir durumda kaliteli güçkaynakları (yukarıda bahsettiğim) koruma moduna alır. Kalitesiz güç kaynakları ise bu durumda kullanılamaz hale gelebileceği gibi bilgisayardaki bileşenlere zarar vererek onlara elveda demenizi sağlar.
Bu konuda bilgi sahibi olduktan sonra, sıra geldi bizim ne kadarlık güç kaynağına ihtiyacımız olduğuna. Bunu nasıl hesaplarız.
Sistemimizin ne kadarlık güç ihtiyacını hesaplamak için öncelikle tüm bileşenlerimizin ihtiyacı olan değerleri toplayalım. Bunların üzerine en az 30W güvenlik payı ekleyerek yukarıda belirtilen şartları sağlayan kaliteli bir güç kaynağı alabiliriz.Neden 30W güvenlik payı koyuyoruz. Neden mi ? Her ne kadar kaliteli güç kaynaklarının üzerinde 500W veya 600W gibi değerler yazsa da bunlar üreticinin verilerinde belirtilen bu gücü sağlayabilmesi için 25 derece gibi çalışma sıcaklığı değerleri sunar. 25 derece gibi değerler çok düşük değerlerdir ki normalde sistemimiz veya kasa içi sıcaklığı 35 derecedir. ( oyun düşkünleri bunu 50 derece olarak görürler genelde ) Sıcaklık seviyesi yükseldikçe verebildiği güç miktarı ise düşmektedir. O zaman demek oluyor ki biz 500W lık gücü alamıyoruz. Maalesef ( yanılmıyorsam ) ATX 12V 2.0 ve sonrasındaki spesifikasyonunda bu konuyla ilgili olarak bir şart olmadığından üreticiler bu hususu belirtmeyebiliyorlar.Diyelim ki sistemimiz için gerekli olan gücü topladık ve bunu 450W olarak belirledik ve 500W lık kaliteli bir güç kaynağı aldık. Bu değerleri hesaplarken aslında bileşenlerimizin üreticileri bu güç ihtiyaçları için tepe değerleri verirler. Bizde bu tepe değerler üzerinden hesapladık. Sonra da kendimize sorarız “İyi de biz aynı anda hepsini tam yükte çalıştırmıyoruz ki”. Evet,bütün bileşenleri aynı anda tam yükte çalıştırmamız mümkün değil. Neden o zaman; Nedeni ise şu, Kullandığımız bileşenler güç kaynaklarının 3.3V, +5V ve+12V kanallarından beslenirler. Örneğin +12V kanalını tam yükte çalışanbileşenlerin isteğini karşılaması veya diğer tabirle yeterli gücü verebilmesi gerekir.Aksi takdirde bir işimize yaramaz.
Son olarak; Bilgisayarlarımızda yaşadığımız sıkıntıların veya sorunların nedenleri güç kaynakları olabilir. Bilgisayarın kendi kendine yeniden başlaması, mavi ekran hataları, stabilite bozukluğu gibi sorunlara sebep verebilir.Ya da yazması bile kötü olanı bilgisayarınıza elveda demeniz olabilir.