Herhangi bir makaleye değinmeyeli uzun zaman oldu. Bu seferki yazımda size PC kasa fanlarını anlatacağım.
Fan Çeşitleri
Kasa fanları genel olarak birkaç büyüklükten oluşur. Standart büyüklükler 8cm, 9cm, 12cm , 22cm olarak sıralayabiliriz. Daha büyük olarak yan kapağı komple kaplayan fanlar da vardır ancak bunlar genelde kasa ile birlikte geldiği için konuya dahil etmedim.
İşlev ve çalışma biçimleri.
Geleneksel olarak kasa fanları, havayı bir yöne doğru iletmek için kullanılırlar. Havanın hangi tarafa iletildiğini fanın üzerindeki ok işareti sayesinde anlayabilirsiniz. Standart bir kasada ön fan ve sol kapaktaki işlemcinin tam üstüne gelen fan kullanılmayabilir. Ancak hazır sistemlerde bile kasanın arkasındaki egzoz görevi gören fan mutlaka zorunludur.
Ön fan: Kasanın en önünde, genelde 12cm olarak kullanılan fandır. Bu fanın görevi, kasanın içine taze ve soğuk havayı üflemektir.
Arka (egzoz) fan : Kasanın arkasında, power supplyin hemen altında bulunur. Görevi, kasa içerisindeki sıcak havanın dışarı atılmasını sağlamaktır. Çoğu kullanıcı önemsemese bile aslında pc bileşenlerinin sağlıklı çalışması açısından oldukça gereklidir.
Sol taraftaki (airduct) fan: Kasanın sol kapağında, işlemcinin tam üzerine denk gelen fandır. Görevi işlemci fanına soğuk hava sağlamaktır.
Şimdi geldik olayın sihirine. Bütün fanlarımızı taktığımız zaman, kasanın ön tarafından içeri giren, arka tarafından dışarı çıkan bir hava akımı oluşur. Bu akım, pc bileşenlerinin soğutulmasında çok büyük rol oynar. Bilinenin aksine işlemci veya ekran kartı fanınızın kalitesi ve hızı soğutmada o kadarda önemli rol oynamaz. Çünkü bu parçalar kasanın içindeki fanı işlemcinin veya gpu nun üzerine üfler. Eğer kasa içindeki havalandırmanız iyi değilse (diğer bir deyişle kasa içindeki havanız sıcaksa) soğutma performansınız da o kadar düşük olacaktır. Kasanızdaki hava akımı, sıcaklığı stabil seviyede tutacak, kasanızın içinde devamlı bir hava sirkülasyonu sağlayacaktır. Özellikle kavurucu sıcak temmuz ve ağustos aylarında bunun önemini daha çok anlarsınız.
İşlemci ve ekran kartı fanınız önemsiz derken sakın soğutmada bir etkisi olmadığını düşünmeyin. Bu fanlarda önemli olan fanın üflediği hava değil, sahip olduğu heatsinkin(işlemci fanınının altındaki bakır veya aliminyum şey) ısı dağıtımını sağlayabilmesidir. Bunun için piyasada kaliteli fanlar mevcuttur ve özellikle overclock yapmak istiyorsanız mutlaka almanız gereken bileşenlerdir.
Fan Bakımı
Fanlar yapıları gereği çok karmaşık bir bakıma ihtiyaç duymazlar. Yapmanız gereken tek şey onları düzenli olarak "yağlamak" tır. Arada bir de yerlerinden çıkartıp güzelce tozlarını almak. Fanın ve kasanın tozlanmasını engellemek için, pc malzemeleri satan yerlerde bulabileceğiniz, fan toz filtrelerini kullanabilirsiniz. Hatta tavsiye de ederim, kasanız 1 ayda yutacağı tozu, 6 ayda yutuyor.
Uzun süre kullanılan fanda, bir süre sonra yağsızlıktan motor yatağından sesler gelebilir. Bu son derece normaldir ve fanın bozulduğu falanda yoktur. Örnek olarak arabanızı yağsız çalıştırmayı deneyebilirsiniz (Not: Bunu sakın denemeyin )
Yapmanız gereken tek şey yukarıdaki resimdeki gösterilen yerdeki janjanlı yapışkan folyoyu kaldırmak, onun altındaki tapayı açmak ve içine çok az gres yağı koymaktır. Gres yağındaki amaç katı olması ve daha uzun süre dayanabilmesidir. Sıvı yağlar ( evet gres yağı bulamayarak zeytinyağı da koyduğumu bilirim) kısa zaman içinde yokolup gidecek ve fanınızı tekrar yağlamanız gerekecektir. Bir fanın ömrü gerçekten dolduğunda (ki seneler gerekir) çok daha acayip sesler çıkarmaya başlayacak ya da zaten hiç çalışmayacaktır.
Bir yazımın daha sonuna geldim. Merak ettiklerinizi aşağıya yazabilirsiniz elimden geldiğimce yardımcı olurum. Unuttuğum varsa affola Blogumdan da okuyabilirsiniz.
Alper Özkan (alıntı değildir)