LCD monitör alırken nelere dikkat edilmeli ? - Masaüstü Bilgisayarlar

LCD Monitör Terimleri

LCD monitörleri incelerken sürekli üzerinde durulan ana 4-5 parametre var. Bunların ne olduğuna bakalım:

Tepki süresi: Günümüzdeki LCD monitörler, CRT'ler gibi elektrontabancalarıyla değil de, transistörlerle kontrol edilirler. Dolayısıile LCD monitörlerde tazeleme hızı gibi bir kavram sz konusu değil. LCDmonitörlerde önemli olan tepki süresidir.

Tepki süresi, transistörün kapalı durumdan (siyah) açık duruma (beyaz)ve sonra tekrar kapalı duruma (siyah) geçmesi için gereken süredir. mscinsindendir ve düşük olması daha iyi anlamına gelir. Ancaksiyah-beyaz-siyah geçişi için hesaplanan tepki süresi, ulaşılabileceken iyi tepki süresidir. Üreticiler siyah-siyah geçiş yerine gri-grigeçiş değerlerini verebiliyor; bu değerler daha geçerli değerler.

Aslına bakarsanız, bizi siyah-beyaz geçiş süresinden çok, (çoğukaranlık oyunda olduğu gibi) siyah-koyu geçiş süresi daha fazlailgilendirir. Çünkü bu durumda kristal çok az bir dönüş yapar ve bunusağlamak için daha zayıf bir elektrik alan uygulanır. Oysa dönüş hızıuygulanan elektrik alanının şiddetiyle doğru orantılıdır.

Son kullanıcılara hitap eden LCD monitörlerin artık minimum 16 ms'liktepki süresine sahip olduğunu görüyoruz. Bu, hareketli oyunlar içingenelde yeterli bir değer ancak 8 veya 12 ms'lik bir monitör,oyuncuların tercih etmesi gereken tepki süreleri. Artık 4 ms'likmonitörlerin de bulunabildiğini hatırlatmak lazım. En hızlı tepkisüresine TN paneller sahip şu anda; MVA paneller ise 8 ms'lik tepkisüresine ulaştılar.

Peki, kullandığımız monitörün tepki süresi, oyunun hızına ayakuyduramazsa ne olur? Oyunda istenmeyen gölgeler oluşacaktır. Buna"ghosting" efekti de deniyor. Örneğin, hızla giden bir tenis topun,eğer tepki süresi yeterince hızlı değilse topun arkasında hayalet birtenis topu gidecektir. İstenen bir durum değildir.

Oyun haricindeki uygulamalarda, örneğin film izleme gibi, 16 ms gibibir tepki süresi fazlasıyla yeterli oluyor. Murat, uzun süre kullandığı25 ms'lik monitöründe film izlerken bir sıkıntı yaşamıyordu. Grafikuygulamalarında da tepki süresi önemli değil; zaten 25 ms'den dahayavaş monitör şu anda isteseniz de bulamayabilirsiniz.

Görüş açısı:
Ne kadar geniş görüş açısı, o kadar fazla arkadaş film izleme imkanı.Görüş açısı, monitöre ne kadarlık açılarla baktığınızda renklerinbozulmadan size gösterileceğini belirten bir ölçü. Büyük değerler herzaman daha iyi ancak tabii burda da firmaların bu ölçümü neye göreyaptıkları önemli.

Görüş açısı çok önemli, özellikle çok sık notebook kullanankullanıcılar, görüş açısının ne denli önemli olduğunu hemenanlayacaklardır. Her oturuş pozisyonunu değiştirdiklerinde, notebookekranına da ufak bir oynama yapmak gerekiyor ki, renkler doğru düzgüngözüksün. Bunun sebebi, dikey görüş açısının dar olmasındankaynaklanıyor.

Özellikle film izlerken görüş açıları çok önem kazanıyor. dar görüşaçısına sahip bir monitörde film izlerken, monitörün her yanında aynıdetayı görmek mümkün olmaz. Bu da çok sıkıntı verici bir durumdur.

Yatay ve dikey görüş açısı 160 derece olan monitörler ideal bir görüşaçısına sahip ve skıntı çektirmezler ancak görüş açısının nasılhesaplandığı da burada oldukça önemli. Dikey görüş açısı 145 dereceolan bir monitör farklı bir kriterle ölçüldüğünde 160 derece olaraketiketlenebilir.

Kontrast oranındaki az bir miktar bozulmanın (örneğin yaklaşık 100:1)görüntüde görülebilir bozulmaya yol açtığı bilinmektedir. Bazıüreticiler görüş açılarını 10:1 yerine 5:1 kontrast oranına görebelirlemektedir, bu durum ucuz bir TN-Film matriksin görüş açısını150/140 yerine 160/160'a çıkarabilmektedir. Elbette bu �modernizasyon�kullanıcıya hiç bir şey getirmemektedir; üretici daha geniş görüşaçısına sahip yeni bir matriks kullanıyor gibi gözükse de matriks halaaynıdır, yalnızca paketin altında yer alan küçük bir yazı gerçekteyalnızca ölçüm metodunun değiştiğini bize söylemektedir. Eğerölçümlerde 10:1 kontrast oranına göre yapılmış ise, elde edilen görüşaçıları nispeten daha tutarlı olmakta.

Dolayısı ile bizim 2 paragraf yukarıda belirttiğimiz ideal görüş açısıolan 160 derecenin, eğer 10:1 kontrast oranı kullanılarak elde edilendeğerler ise ideal olduğunu söyleyebiliriz.

TN panel kullanan monitörlerin özellikle dikey görüş açıları oldukçadar, genellikle 145 derece civarında oluyorlar. Yatay görüş açısı isegenelde 150 derece civarında oluyor TN panellerin. MVA ve IPspanellerin görüş açıları çok geniş; 179 dereceye kadar ulaşabiliyor.Teorik olarak 180 dereceden görüntüyü görmek mümkün değil.

Parlaklık ve Kontrast:

İlk olarak parlaklık ve kontrast değerlerinin ne anlama geldiğiniöğrenelim. Parlaklık (brightness), beyaz ışığın ne kadar doygunolduğunu belirten bir terim. Kontrast oranı ise, siyah ve beyazrenkleri arasındaki geçişlerin ne kadar doğru ve ne kadar başarılıyapıldığını gösteriyor. Kontrast'da renk tonları yer almaz, sadecesiyah'tan beyaza doğru gri tonlamalar ye alır. Yüksek kontrast oranınasahip bir monitör, çok aydınlık ortamlarda bile çalışmanıza imkantanır. Filmlerde veya oyunlar bazı karanlık sahnelerdeki detaylarıgöremezsiniz, bu kontrast oranının yetersiz oluşundan kaynaklanmaktadır.

Kontrast problemi, aslına bakarsanız LCD'nin çalışma prensibinindoğasından kaynaklanıyor. Sıvı kristalleri, herhangi bir re nk tonunuverebilmek için, belirli bir açıda kapanıyor ve her açı farklılığındanfarklı bir ton ortaya çıkıyor. Eğer bu kıvrımlar yeterince hassasolmazsa, tonlama geçişlerinde de tam tersine çok başarısız olur. Nekadar iyi kıvrılabiliyorsa o kadar fazla ton hassasiyeti anlamınageliyor.

Kontrast oranı, üretilebilecek en koyu siyah rengiayarlayabiliyorsunuz. LCD monitörlerde siyah rengi tam olarak üretmekbiraz sorunludur, dolayısıyla optimum siyah rengi yakalamak içinkontrast ve parlaklık ayarını çok iyi yapmak gerekiyor. Eğer bir resimçok yüksek bir kontrast oranına sahipse, daha düşük kontrast oranınasahip resimden daha keskin bir görüntüye sahip olduğunusöyleyeceksinizdir.

Parlaklık değerleri cd / m^2 (candela) birimiyle belirtilir vegünümüzde 250 veya 300 cd/m^2'lik bir monitör fazlasıyla yeterlidir.Normal kullanımda, parlaklığı sonuna kadar açtığınızda gözlerinizrahatsız olacaktır. Kontrast oranları ise 400:1, 500:1, 1000:1 gibideğerlerle ifade edilir. Yüksek olması daha iyi ancak; kontrast oranıyükseldikçe elde edilen siyah rengin kalitesinin arttığınıdüşünebilirsiniz ancak böyle değil. Siyah renk yerine saysa da, tongeçişlerinde iyileştirmeler olmuş oluyor. Düşük kontrast oranına sahipmonitörlerde ise, mesela 200:1, siyah rengin parladığınıgörebilirsiniz. Parlaklık ve kontrast değerleri, üreticinin değil depanelin spesifikasyonları dahilinde kalmaktadır.

Çözünürlük ve Görülebilir Alan

LCD monitörlerin çözünürlükleri ile ilgili olarak da bir kaç kelam sarfedelim.

LCD monitörler, doğası gereği tek bir doğal çözünürlüğe sahiptir. Budoğal çözünürlüğünü üzerine çıkmak mümkün değildir. Çözünürlüğüdüşürmek mümkündür ancak görüntülerde bozulma olmak şartı ile.Dolayısıyla, LCD monitörü sürekli doğal çözünürlüğünde kullanmakgereklidir. Ürünlerin spesifikasyon listelerinde de zaten buçözünürlüğü göreceksinizdir.

İlk bakışta gayet masum görünen bu durum, bir takım problemlere yolaçabiliyor. Eğer geniş ekran, 16:9 formatında bir ekrankullanıyorsanız, kullandığınız bazı uygulamalar geniş ekranlarınçözünürlüklerini desteklemezse, görüntülerde bozulma yaşabilirisiniz.Bu sorun genellikle oyunlarda meydana geliyor ancak yeni oyunlarınhemen hemen hiçbirinde böyle bir sorun yok; monitörünüze uygunçözünürlüğü oyunlar mutlaka destekliyor. 1-2 senelik bazı stratejioyunlarında bu tür sorunlaru yaşayabilirsiniz. 5:4 veya 4:3 formatındabir monitörünüz varsa, zaten bu tarz bir çözünürlük problemini geneldeyaşamıyorsunuz.

Sabit bir çözünürlük kullandığınızda, oyun oynarken bir başka sorunladaha karşılaşabilirsiniz: Eğer ekran kartınız LCD monitörünüzün doğalçözünürlüğünde yeterli performansı sunamıyorsa, sırf oyun oynayabilmekiçin çözünürlüğü düşürmeye kalkacaksınız ve bu da görüntününbozulmasına neden olacak. 17" LCD'lerin artık çok sık tercih edildiğinive bunların çözünürlüklerinin 1280×1024 olduğunu hesaba katarsak,güncel oyunları tadında oynamak için iyi bir ekran kartına sahipolmanız gerektiği sonucunu rahatlıkla çıkartabiliriz.

Bir diğer mevzu da, görülebilir alandır. Bir LCD monitör, kaç inç ise,o kadar görülebilir alana sahiptir. 17" LCD'nin görülebilir alanı17"'tir. CRT'lerde ise durum daha farklı. 17" CRT monitör maksimum 16"görülebilir alan sahip oluyor. 19" CRT ise maks. 18". Buradançıkartacağımız sonuç, 17" LCD ile CRT'nin görülebilir alanlarının aynıolmadığı.

Alıntıdır Arkadaşlar.