mukemmel irk ruyasi gerceklesti mi mpeg2videoDr. Gülay Özgön
Genetik Uzmanı
Dr. Gülay Özgön
Genetik Uzmanı
Gen haritalanması şu anki bilgi ve teknoloji ile mümkün hale geldi. Genom Projesi olarak da adlandırılan gen haritalanması ile daha sağlıklı nesiller için daha geniş kapsama genetik tarama kapsama şansı oluştu fakat bununla birlikte birçok etik problem de gündeme geldi. Çünkü hiçbir insan mükemmel bir genom içermiyor. İnsanın eksiğiyle fazlasıyla bir bireydir. Eğer genom projesi hayata geçerse tek tip insan yaratmaya doğru gidilebilir. Yeni gelişen teknolojilerle belki beş yıl sonra bütün genomu taramak ve bunun datasını değerlendirmek şansına sahip olunacaktır. Aslında buna doğru adımlar atılıyor, bilim isterse mükemmel insanı yaratabilir. Bilim isterse kendi istediği şekilde davranan, kendi istediği şekilde düşünen insanlar yaratabilir. Bu da bizi renksiz bir dünyaya götürür.
Genetik Danışma Nedir?
Genetik hastalığı olan bireylerin veya genetik testinde taşıyıcılık çıkan bireylerin hastalıklarıyla ve taşıdığı risklerle ilgili bilgilendirilmesine 'genetik danışma' denir. Bütün genlerin fonksiyonları bilindiği için gen haritası yapılsa bile hangi değişimin neye yarayacağı ya da yol açacağı bilinmediği için istenmeyen tablolar oluşabilir.
Genetik testler yalnızca hastalıklar için kullanılmaya niyet edilse ister istemez herkes tarafından kullanılacaktır. Bununla birlikte mükemmel ırk da yaratılmaya çalışılacaktır. Temennimiz genetikte yeni teknolojilerle birlikte etik kurallara uyulmasıdır.
Genetik test ne zaman yapılmalıdır?
Genetik test gerektiğinde yapılmalı, doğru yorumlanmalı, hastaya doğru şekilde aktarılmalıdır. Yalnızca genetik test yapayım, yaptırayım isteğiyle genetik testten fayda görülmeyeceğini biliyoruz. Genetik testi özellikle aile hikayesi olduğu durumlarda -ailede herhangi bir hastalık varsa- herhangi belirgin bir özellik yaşamı zorlaştırdığı için çözüm arandığında yaptırılmalıdır. Daha sağlıklı nasıl yaşayabilirim demek için genetik test yaptırmamalıdır. Genetik testlerin istemi ve yorumlanması bir doktor tarafından olmalı, herkese her genetik test uygulanmamalıdır. Çünkü test sonuçları bazen kişi de gereksiz stres kaynağı oluşturabilir.
Hiçbir insan mükemmel gene sahip değildir...
Daha sağlıklı nesiller için daha geniş kapsama genetik tarama kapsamı olabilir. Avrupa'da birçok merkezde evlenme çağındaki insanlara kadın doğum uzmanına gittiğinde ülkesinde sık rastlanan genetik hastalıklara karşı taşıyıcılık testler yaptırılmaktadır. Bu çok sayıda etik problemlerin gündeme gelmesine sebep olabilir. Çünkü bütün hiç bir insan mükemmel bir gen haritasına sahip değildir. Tüm insanlar eksik ya da fazla gen haritasına sahip bir birey olarak dünyaya gelir. Bu test sonuçları doğrultusunda var olan değişiklikler tamamen kısıtlanıp tek tip insan yaratmaya doğru gidilebilir.