askeri yönetmekliklerden anlayan varmı

bir sorum olcak

Bunlar özel belgedir.O işin içinde çalışmıyorsan tamamını bulamazsın..
Anlayan da olmaz herhalde..

yo b/63/f1 ne anlama geliyor onu sorcam

ASKERİYEDE KİFOSKOLYOZ TEŞHİSİ KONDU BANA B/63/F1. KARARI VERDİ HEYETE SEVK ETTİ. BEN YEDEK SUBAY ADAY ADAYIYIM .
GOOGLE'A sOR

bunu nerden buldun sen

TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ SAĞLIK YETENEĞİ YÖNETMELİĞİ
    Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği
    Bakanlar Kurulu Karar Tarihi - No: 08/10/1986 - 86/11092
    Dayandığı Kanunlar Tarihi - No: 21/07/1927 - 1111 ; 27/07/1967 - 926 ; 04/01/1961 - 211 ; 24/06/1965 - 635 ; 18/03/1986 - 3269 ; 16/06/1927 - 1076
    Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi - No: 24/11/1986 - 19291
    BİRİNCİ BÖLÜM : AMAÇ, KAPSAM, KANUNİ DAYANAK VE EKLER
    AMAÇ
    Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli askeri ve sivil personel ile askerlik görevi ile yükümlü vatandaşların Silahlı Kuvvetlerdeki görevlere uyarlık bakımından sağlık yeteneklerini tesbit etmek ve barışta ve savaşta yapılacak sağlık işlemlerini düzenlemektir.
    KAPSAM
    Madde 2 - (Değişik madde: 08/08/2011 - 2011/2135 S.Yön./1. md.)
    Bu Yönetmelik; 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu, 1111 sayılı Askerlik Kanunu, 211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 4678 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanun ve 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu gereğince Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu olan personeli, askeri öğrenci ve askeri öğrenci adaylarını, sivil personel ile ilgili kanunlar gereğince Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli personeli, askerlik görevi ile yükümlü vatandaşları ve bu Yönetmeliği uygulamakla görevli kişi, makam ve kuruluşları kapsar.
    DAYANAK
    Madde 3 - Bu Yönetmelik, 2 nci maddede belirtilen kanunlarının ilgili maddeleri uyarınca hazırlanmıştır.
    YÖNETMELİĞE BAĞLI EKLER
    Madde 4 - Bu Yönetmeliğe bağlı ekler aşağıda gösterilmiştir:
    1) (Değişik bent: 08/08/2011 - 2011/2135 S.Yön./2. md.) Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli general, amiral, üstsubay, subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, askeri öğrenci, yedek subay adayları, yükümlüler ve erlerin sağlık yeteneklerine göre gruplandırmalarını gösteren Hastalık ve Arızalar listesi.
    2) General, amiral, üstsubay, subay, yedek subay ve astsubayların sağlık yeteneklerine göre yapılacak sınıfında bırakma, yeniden sınıflandırma, sağlık sebebiyle Silahlı Kuvvetlerden ayırma ve askerlikten çıkarma işlemlerine esas teşkil eden 1 ve 2 numaralı Sınıflandırma Çizelgeleri.
    3) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/1.mad) Yükümlülere Yoklamalarda Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formu.
        4) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/1.mad) Terhis Öncesi Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formu.
    5) Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Raporu örneği.
    6) Sağlık Kurulu Muayene Fişi örneği.
    İKİNCİ BÖLÜM : YÜKÜMLÜLERİN SAĞLIK MUAYENELERİ
    İLK SAĞLIK MUAYENESİ
    Madde 5 - Yükümlülerin ilk sağlık muayeneleri Askerlik Kanunu gereğince son yoklama sırasında askerlik şubelerinde toplanan askerlik meclisindeki iki tabip (birisi sivil olabilir) tarafından aşağıdaki şekilde yapılır.
    1) (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/2.mad) Ruh ve beden durumları ile iç organları dikkatle gözden geçirilir, nabız sayılır, kan basıncı ölçülür, çıplak olarak belirlenen boy ve kilolar tespit edilir. Soluk alma ve vermedeki göğüs genişlikleri ve muayene sonunda bulunan hastalık ve arızalar kaydedilir. Yükümlünün bildiği herhangi bir hastalık veya arızası olup olmadığına ilişkin ve muayene sırasında herhangi bir sağlık yakınması bulunup bulunmadığına ilişkin ekte yer alan Yükümlülere Yoklamalarda Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formuna uygun yazılı beyanı alınır. Yükümlünün beyan ettiği hastalık veya arızasına ilişkin elinde mevcut bulunan tıbbi belgelerin birer örnekleri de alınarak yükümlünün beyanı ile birlikte askerlik şubesinde muhafaza edilir.
       2) (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/2.mad) Yükümlünün beyan ettiği hastalık veya arızası ya da fizik muayene ile saptanan bozuklukları nedeniyle muayene sonucunda karar verilemeyenlerle gözlem altında bulunmaları, uzman tabip tarafından değerlendirilmeleri veya laboratuar ya da görüntüleme tetkikleri gibi ileri tetkiklerle değerlendirilmeleri gerekenler en yakın asker hastanesine gönderilir.
       3) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/2.mad) Yükümlü tarafından beyan edilmeyen ya da fizik muayene sırasında belirti ve bulgusuna rastlanamayan çeşitli hastalık ve arızaların ortaya konması veya taranması için laboratuar veya görüntüleme tetkiki gibi ileri tetkikler yapılması gerekmez. Yükümlülerin bu şekilde gerçekleştirilen sağlık muayenelerinde askerliğe elverişli bulunmaları, kendilerinin muayene tarihinde tam sağlıklı olduklarını göstermez ve silâh altına alındıktan sonra saptanan hastalık ve arızalarının askerlik sırasında ortaya çıktığının kanıtı veya karinesini tek başına oluşturmaz.
       4) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/2.mad) Askerlik görevinin bitiminde erbaş ve erler hakkında birlik tabibi tarafından Terhis Öncesi Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formu düzenlenir ve diğer formlar ile birlikte askerlik şubesinde yükümlünün şahsi dosyası imha edilinceye kadar muhafaza edilir.
    GRUPLANDIRMA
    Madde 6 - (Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/3.mad)
    Askerlik çağına giren yükümlüler, son yoklamaları sırasında askerlik meclislerinde veya asker hastanelerinin sağlık kurullarında, askerliğe elverişli olanlar ve askerliğe elverişli olmayanlar olmak üzere gruplandırılır.
       1) Askerliğe elverişli olanlar: Sağlık yetenekleri bakımından hiçbir hastalık ve arızası bulunmayanlar ile hastalık ve arızaları, Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerine girenlerdir.
       2) Askerliğe elverişli olmayanlar: Hastalık ve arızaları, Hastalık ve Arızalar Listesinin B ve D dilimlerine girenlerdir.
    SON YOKLAMA DIŞINDA YAPILAN SAĞLIK MUAYENELERİ
    Madde 7 - (Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/4.mad)
    Son yoklamada arıza ve hastalıkları gözden kaçanlarla, son yoklama ile sevk tarihi arasında geçen sürede hastalananlar ve askerlik meclisi son yoklaması dışında yoklaması yapılacakların (yoklama kaçakları dahil), muayeneleri asker hastanelerinde, asker hastanesi veya askeri tabibin bulunmaması halinde resmi sivil sağlık kuruluşlarında bulunan tek tabip tarafından yapılır. Sağlık kuruluşlarına sevkten önce, Yükümlülere Yoklamalarda Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formunun doldurulması sağlanır.
    YURTDIŞINDA BULUNAN YÜKÜMLÜLERİN SAĞLIK MUAYENELERİ
    Madde 8 - (Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/5.mad)
    Yurt dışında bulunan, askerlikle yükümlü vatandaşların son yoklamaları veya askerlikle ilgili diğer muayeneleri, o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti elçilik veya konsoloslukları tarafından uygun görülen sağlık kurumlarında veya resmi bir tabibe yaptırılır. Bu muayene sonucu düzenlenen raporlar, elçilik ve konsolosluklarca onaylandıktan sonra Milli Savunma Bakanlığına gönderilir. Yurt dışında son yoklaması yapılanlar için Yükümlülere Yoklamalarda Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formu düzenlenmez. Ancak, bu yükümlülerden bu maddenin ikinci fıkrasının (3) ve (4) numaralı bentleri gereğince yurt içindeki askeri sağlık kurumlarına sevki gerekenler için sevkten önce form doldurulur.
       Bu raporlar, Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca incelenerek;
       1) "Askerliğe Elverişlidir" şeklinde onaylanan raporlar, yükümlünün bağlı bulunduğu askerlik şubesine gönderilir.
       2) Yurt dışındaki resmi sağlık kurumlarından aldıkları raporlarda yurda gelemeyecek derecede hastalık veya arızası olduğu belirtilen yükümlülere, onay makamının kararına göre ertesi yıla bırakma veya sevki geciktirme işlemi uygulanır.
       3) Yurt dışından elçilik veya konsolosluk aracılığı ile usulüne uygun olarak alınan "Askerliğe Elverişli Değildir" şeklindeki raporlar, Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca incelenir. Uygun görülen raporlar onaylanır; yetersiz ve şüpheli görülen raporlar onaylanmayıp, yükümlü hakkında "Yurda Dönüşte Asker Hastanesine Sevki Uygundur" kararı verilir.
       4) Yurt dışından alınan raporlara itirazlar, yükümlünün yurt içindeki askeri sağlık kurumlarından birinde yapılacak muayenesine göre sonuçlandırılır.
    SON YOKLAMADA YAPILACAK SAĞLIK İŞLEMLERİ
    Madde 9 - Son yoklamada yapılan sağlık muayenelerinin kontrolu barışta, o bölgede bulunan kolordu, tümen baştabipleri tarafından savaşta üst makamlarca verilecek emre göre en yakın sağlık kurulu tarafından yapılır. Bundan başka son yoklama ile görevlendirilmiş bulunan askeri tabipler, çevrede görecekleri bulaşıcı hastalıkları muayenenin yapıldığı yerdeki hükümet tabibine yazılı olarak bildirmek zorundadırlar.
    Ayrıca muayeneler sonucu düzenleyecekleri askerlik şubelerindeki sağlık istatistiklerini de doldururlar ve bu şubeler kanalıyla ilgili makama gönderirler.
    ASKERLİĞE ELVERİŞLİ OLAN VE OLMAYANLAR HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER
    Madde 10 - (Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/6.mad)
    Son yoklamaları yapılan yükümlüler, askerliğe elverişli olanlar ve askerliğe elverişli olmayanlar olmak üzere gruplandırılır.
       Son yoklamaları sırasında askerlik meclislerince; askerliğe elverişli olmadığı tespit edilen yükümlüler, askere alınmazlar. Bunlardan arızaları gözle görülebilecek kadar belirgin olanların raporlarına, arızayı gösteren ön ve her iki yan cepheden çekilmiş üçer adet boy fotoğrafı eklenerek üç nüsha, yabancı askerlik şubesince işlem yapılıyor ise dört nüsha rapor düzenlenerek onay makamlarına gönderilir ve onaylanan raporlar kesinleşir. Kesinleşen raporlardan biri ilgiliye verilir, biri onay makamınca, diğeri ise yerli ve yabancı askerlik şubesi başkanlığınca muhafaza edilir.
       Sağlık durumları geçici olarak bozuk olan son yoklamaya tabi yükümlülere ertesi yıla bırakma, sevke tabi olanlara sevk tehiri kararı verilir ve üç nüsha rapor düzenlenerek onay makamlarına gönderilir. Raporları onaylanan bu yükümlülere ertesi yıla bırakma veya sevk tehiri işlemi yapılır. Onay makamlarınca tekrar muayenesine lüzum görülen yükümlüler, yeniden muayeneye gönderilir ve bunlara muayene sonucu alacakları rapor kararlarına göre işlem yapılır. Ertesi yıla bırakılanlar veya herhangi bir sebeple bir defadan fazla sağlık muayenesine tabi tutulanlar hakkında, her bir işlem  öncesinde Yükümlülere Yoklamalarda Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formu doldurtulur.
       Tabipler tarafından kesin karar verilemeyenler, en yakın asker hastanelerine gönderilir. Bunların kesin kararları, bu hastanelerin sağlık kurullarınca verilir.
    GEÇİCİ SAĞLIK KURULU RAPORU
    Madde 11 - Sağlık durumları askerliğe elverişli olmayanlar ile geçici arızalarından ötürü ertesi yıla terk edilenlere askerlik meclisi geçici sağlık kurulunca düzenlenen raporlar, Askerlik Şubesi Rapor Defterine işlenir.
    Raporlar onaylandıktan sonra kesinleşir.
    HASTALIK VE ARIZALARI DEVAMLI OLACAKLARA YAPILACAK İŞLEM
    Madde 24 - Hastalık ve arızaları devamlı ve her türlü askerlik görevine engel olacak durumda olan yükümlülerle erlere, bu yönetmeliğin 6 ncı maddesine göre işlem yapılır.
    ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : YÜKÜMLÜLERLE ERLERİN SAĞLIK YETENEĞİNE GÖRE SINIFLANDIRILMALARI
    YÜKÜMLÜLERLE ERLERİN SAĞLIK YETENEKLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMALARINDAKİ İLKELER
    Madde 12 - Sağlık yeteneklerine göre askerliğe elverişli olan yükümlülerin Türk Silahlı Kuvvetlerinin hangi sınıflarına ayrılacakları sağlık ve diğer yetenekleri gözönünde tutularak askeralma teşkilatı tarafından tesbit edilir.
    Birlik ve kurumlarda görevli erlerle sevk erlerinde bulunan, hayat için tehlike göstermeyen ameliyatla giderilmesi mümkün hastalık ve arızalar, istedikleri takdirde giderilir. Ameliyata razı olmayanlara bu Yönetmelik hükümlerine göre işlem yapılır.
    Hayat için tehlike oluşturan hastalıklarda (mide delinmesi, akut apandisit, boğulmuş fıtık gibi) kişinin izni alınmaksızın cerrahi girişim ve tedavi sonucuna göre işlem yapılır.
    ASKERLİĞE ELVERİŞLİ OLANLARIN SINIFLANDIRILMASI
    Madde 13 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/2.mad) Askerliğe elverişli olanların sınıflandırılmaları, aşağıdaki sağlık ve diğer yetenekleri göz önünde bulundurularak yapılır.
                 1) Piyade: Sağlamlar ile arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
                 2) Topçu:
                 A - Sağlamlar,
                 B - Arızaları A dilimine girenler,
                 C - Kas ve iskelet sistemi gelişmiş olanlar, bu sınıfa verilir.
                 D - Sahra topçusuna ayrılacakların boyları 160 cm'den aşağı olmamalıdır.
                 E - Kulak zarları delik olanlar tercih edilir.
                 3) Hava Savunma: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
                 4) Tank ve Zırhlı Süvari:
                 A - Solunum, dolaşım ürogenital sistemleri ve özellikle büyük eklemleri sağlam olanlar,
                B- (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/7.mad) Her  iki  gözde  görme   derecesi   ayrı   ayrı   tam   olan   ve   diskromatopsi  bulunmayanlar (Tank şoförlerinde tashihli görmesi her iki gözde ayrı ayrı tam olmak kaydıyla 1.00 diyoptriyi aşmayan, geri kalan tank personelinde 3.00 diyoptriye kadar miyopi, hipermetropi  ve her çeşit astigmatizma kabul edilir.),
                 C - İşitmesi tam olan, kulaklarda yerleşmiş iltihaplı hastalıklar bulunmayanlar,
                 D - Sinir ve ruh sistemleri sağlam olanlar,
                 E - Bedenen ağır işlere dayanacak güçte olanlar,
                 F - Sindirim sisteminde göreve engel olacak iltihaplı hastalıklar, faal veya geçirilmiş mide ve barsak ülserleri bulunmayanlar,
                 G - Ağır işlere ve fizikî hareketlere engel derecede şişmanlığı bulunmayanlar,
                 H - Ayaklarında motor çalıştırmaya engel şekil bozuklukları, eklem yapışıklıkları ve bacaklarda varis bulunmayanlar,
                 I - Boyları 160 cm'den aşağı olmayanlar,  bu sınıfa verilir.
                 J - Göz kapakları rahatsız olmak ve konjektiva hastalıkları, bu sınıfa verilmeye engeldir. Klostro-fobia (kapalı yerde bulunma fobisi) bulunanlar bu sınıfa alınmaz. Uzun müddet kapalı yerde kalmaya dayanıklı olanlar tercih edilir.
                 5) Süvari: Kas ve iskelet sistemleri iyi gelişmiş bulunan, boyları 164 ilâ 172 cm arasında olan tam sağlamlar bu sınıfa verilir.
                 6) İstihkâm: Diskromatopsi bulunmayan, sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
                 7) Muhabere: Görme ve işitme fonksiyonları sağlam olup, diğer sistemlerdeki sağlık nitelikleri A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
                 8) Ulaştırma: Diskromatopsi bulunmayan, sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
                 9) Sıhhiye: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
                 10) Kimya: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir. Endüstri meslek lisesi, meslek lisesi ve
    ya teknik liseyi bitirmiş veya bitirmeden ayrılmış olanlara öncelik verilir.
                11) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/1.md.) Ordudonatım, İkmal ve Bakım: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler bu sınıfa verilir.
                 12) Mızıka (Bando): Dişleri muntazam, dudakları ince olanlar ve solunum sistemi sağlam olanlar bu sınıfa verilir. Saz, caz ve diğer müzik aletlerinden birini  çalabilenlere öncelik verilir.
                 13) Jandarma: Sağlamlar ve arızaları A dilimine girenler, kas ve iskelet sistemleri iyi gelişmiş olanlar, gö z, kulak, burun ve boğazları sağlam olan, kekemeliği olmayanlar, boyları 165 cm'den yukarı bulunanlar, bu sınıfa verilir.
                 14) Şoför: Motorlu ulaştırma ve harp araçlarını kullanan erler:
                 A - Trafik ehliyetnameleri için sağlık nitelikleri, Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre tespit edilir.
                 B - Türk Silâhlı Kuvvetleri motorlu araçları için verilecek şoför ehliyetnamelerinde sağlık nitelikleri, Kara Kuvvetleri Komutanlığının "Şoför Eğitimi Devamlı Talimatı"na göre tespit edilir.
                 C - Emniyet Müdürlüğü Trafik Şubesinden alınan ehliyetnameleri bulunan şoförlerin ayrıca askerî hastahanelerin sağlık kurullarından rapor almasına ihtiyaç yoktur.
                 D - Şoför olacak erlerin sağlık nitelikleri:
                 (a) Göz:
                 (I) Görmeleri iki gözde de ayrı ayrı 0,7'den az olmayanlar,
                 (II) Gece görüşleri ve görme alanları normal olanlar,
                 (III) Göz hareketleri normal olup çift görmesi olmayanlar,
                 (IV) Diskromatopsi, albinismus, nistagmus ve kapak hastalığı (entropium, ektropium ve benzeri) bulunmayanlar,
                 (V) Refraksiyon kusuru -3 diyoptriyi aşmayan hipermetropi miyopi ve eksenler arasındaki farkı 1 diyoptriyi aşmayan muhtelif cins astigmatizması olanlar, askerî şoför olarak yetiştirilirler.
                (VI) (Değişik kısım: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/7.mad) Motorlu ulaştırma ve harp araçlarını kullanan erbaş  ve erlerde gözlükle düzeltme kabul edilir, ancak araç kullanırken gözlük takmaları zorunludur. Gözlüğü yanında bulunmayanlar (zırhlı ve paletli araç kullanan personelin kask takma durumları hariç) araç kullanamazlar.
                 (b) Kulak:
                 (I) Kulaklarda işitme kuvveti tam olmalıdır.
                 (II) Kulak uğultusu, çınlama, baş dönmesi gibi arızalar bulunmamalıdır.
                 (III) Burun ve boğazda, Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerinde belirtilen arızalar, şoförlüğe engel değildir. B dilimlerinde belirtilen arızalar şoför olmaya engeldir.
                 (c) İç sistemler: Ağır diyabet, araç kullanırken hayatı tehdit edici kalp ve damar hastalıkları, ileri derecede böbrek yetersizliği, açık akciğer tüberkülozu, devam eden bulaşıcı hastalıklar bulunmamalıdır.
                 (d) Kas ve iskelet sistemi tam ve sağlam olmalıdır. Şoför olacak erlerin boyları 160 cm'den aşağı olmamalıdır. Fıtık, varis gibi arızaları bulunmamalıdır.
                 (e) (Değişik bölüm: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/7.mad) Ruhsal Durum:
       (I)   Psikotik ve Bipolar bozukluklar bulunmamalıdır.
       (II)  Mental Retardasyon bulunmamalıdır.
       (III) Madde kötüye kullanımı ve bağımlılığı bulunmamalıdır.
       (IV) Organik ruhsal bozukluklar bulunmamalıdır.
       (V) Antisosyal kişilik bulunmamalıdır.
                 (f) Sinir sistemi:
                 (I) Santral sinir sisteminin hastalık, arıza ve sekelleri bulunmamalıdır.
                (II) (Mülga kısım: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/7.mad)
                (III) Periferik sinir sisteminin araç kullanmaya engel felçleri bulunmamalıdır.
                 (IV) Araç kullanmaya engel olan kas hastalıkları olmamalıdır.
                 (V) Her türlü konvülsiyonlu veya konvülsiyonsuz epileptik nöbetleri olmamalıdır.
                 (VI) Otonom sinir sistemi arızası olmamalıdır.
                 Devamlı olarak ve özellikle eğitim ve öğrenim başlangıcında şoförlüğe ayrılmış erlerin kendilerine verilmiş göreve karşı olan tavır ve hareketleri, amirleri ve kıt'a tâbipleri tarafından dikkatli ve yakından tetkik ve takip edilerek, yetersizlik gösterenler, şoförlük görevinden uzaklaştırılırlar. Beden ve ruh yeteneklerinde en küçük bir şüpheyi uyandıranlar, izleyenler tarafından bir anketle uzman tabibe gönderilirler.
                 15) Komando: Kendi beyanı ve doktor muayenesi ile sağlam olanlardan; kas ve iskelet sistemi iyi gelişmiş bulunanlar, çevik olanlar, yargılama ve kavrama yeteneği süratli bulunanlar, refleksleri kuvvetli olanlar, görme dereceleri düzeltmesiz tam olanlar arasından ve sağlık kurulundan geçirilmek kaydıyla seçilirler.
                 Bunların, iç hastalıkları, ortopedi, genel cerrahî, göz, kulak burun boğaz, ruh sağlığı ve hastalıkları ile lüzum görülen diğer branşlardan sağlık muayeneleri yapılır. Aşağıda yazılan lâboratuvar muayeneleri her komando adayına kesinlikle yapılır.
                 A - Mikrofilm veya postero anterior akciğer grafisi,
                 B - Kan sayımı,
                 C - Tam idrar tahlili,
                 D - HbsAg,
                 E - Lüzum görülen diğer lâboratuvar muayeneleri.
                 16) Paraşütçü: Piyade sınıfı sağlık niteliklerine sahip olanlardan:
                 A - Boyları 160 (dahil) cm'den aşağı olmayanlar,
                 B - Öncelikle gönüllü olanlar,
                 C - Benzin kokusundan etkilenmeyenler,
                 D - Evvelce kırık, çıkık gibi kaza geçirmemiş ve romatizması bulunmayanlar,
                 E - Paraşütle atlamaya engel herhangi bir ameliyat geçirmemiş olanlar,
                 F - Paraşütçü muayenesini kazanmış bulunanlar,
                 G - Atletik bir vücuda sahip bulunanlar,
                 H - Görme dereceleri düzeltmesiz tam olanlar, arasından seçilirler.
                 17) (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/1.mad) Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ayrılacak erlerin sağlık yetenekleri bu Yönetmeliğin altıncı ve yedinci bölümlerinde belirtilmiştir.
                18) (Değişik bent: 08/08/2011 - 2011/2135 S.Yön./3. md.) Uzman erbaş ile sözleşmeli er adaylarında askeri öğrenci adaylarının sağlık nitelikleri aranır.
    19) (Değişik bent: 08/08/2011 - 2011/2135 S.Yön./3. md.) Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olan uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler, sınıfı görevlerine devam ederler. Bu personelden, A/16 F3, A/17 F3, A/43 F5, A/52 F3 maddeleri hariç olmak üzere hastalık ve arızaları A dilimine giren personel, komando görevine de devam eder.
    Uzman erbaş statüsünde olup da, astsubay olmak için başvuranlar hakkında müracaat ettiği sınıfın "Astsubay Çavuş ve Astsubay Kıdemli Üstçavuş" rütbelerindeki astsubayların sağlık nitelikleri aranır.
    Hastalık ve Arızalar Listesinin B ve D dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olan uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında "Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" kararı verilir.
                 20) Uzman jandarma yetiştirilmek üzere uzman jandarma okuluna alınacak uzman jandarma adaylarında, askerî okullara alınacak öğrenci adaylarının sağlık nitelikleri aranır.
                 21) Uzman jandarma statüsünde bulunup, astsubay olmak için başvuranlar hakkında, "Jandarma Astsubay Çavuş ve Jandarma Astsubay Kıdemli Üstçavuş" rütbelerindeki astsubayların sağlık nitelikleri aranır. Belirtilen rütbelerde sınıfı görevini yapabilecek derecede hastalık ve arızası bulunan uzman jandarmalar astsubay adayı olabilir, ancak sınıf değişikliğini gerektiren hastalık ve arızası bulunan uzman jandarmalar astsubay adayı olamaz.
                 Uzman jandarma çavuş ile uzman jandarma üçüncü kademeli çavuş rütbelerindeki uzman jandarmalara, "Astsubay Çavuş ve Astsubay Kıdemli Üstçavuş"; uzman jandarma dördüncü kademeli çavuş ve daha üst rütbedeki uzman jandarmalara ise "Astsubay Başçavuş ve Astsubay Kıdemli Başçavuş" rütbelerindeki astsubayların sağlık nitelikleri uygulanır. Ancak, bunlardan sınıfı ile ilgili sağlık niteliklerini kaybedenlere sınıf değişikliği işlemi yapılmayıp, bu personel, sınıflarının geri hizmetlerinde veya karargâh ve kurumlarda istihdam edilirler (Jandarma sınıfında söz konusu rütbelerde sınıfı görevini yapamayacak derecede hastalık ve arızası olup da, Kara Kuvvetleri Komutanlığı 2 Numaralı Sınıflandırma Çizelgesinde levazım, personel, ordudonatım ve maliye sınıflarında görev yapabilecek durumda bulunan uzman jandarmalar hakkında, karargâh ve kurumlarda görev yapma kararı verilir. Ancak, belirtilen sınıflarda da görev yapamayacak derecede hastalık ve arızası bulunanlar hakkında "Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" kararı verilir.).
    SINIF DEĞİŞTİRMESİ GEREKEN ERLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEM
    Madde 14 - (Değişik madde: 08/08/2011 - 2011/2135 S.Yön./4. md.)
    Uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve erler hariç olmak üzere askere alındıktan sonra askeri hastanelerin sağlık kurullarından aldıkları rapor üzerine sınıf değiştirme işlemi yapılması gereken erlerin raporları, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığı Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından onaylanır ve bu erler kuvvet komutanlıkları tarafından kendi kuvvet komutanlıkları içinde sağlık yeteneklerine uygun başka bir sınıfa geçirilir.
    ASKERLİĞE ELVERİŞLİ OLMAYAN ERLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEM
    Madde 15 - (Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/3.mad;Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/8.mad)
    Askere alındıktan sonra asker hastanelerinin sağlık kurullarından "Askerliğe Elverişli Değildir" kararı alan erler, raporlarının onaylanmasını beklemek üzere bu hastaneler tarafından yerli kayıtlı bulunduğu askerlik şubesi emrine gönderilir. Ayrıca durum silah altında bulunanların birliklerine duyurulur. Terhis işlemleri, raporları ilgili makamlarca onaylanıp askerlik şubesine geldikten sonra ilgili yönergeye göre yapılır. "Askerliğe Elverişli Değildir" kararı alanlar gerektiğinde ilgili makamlarca yeniden asker hastanelerinin sağlık kurullarına muayeneye gönderilerek alacakları son rapor kararına göre, ilgili yönerge gereğince işlem görür. "Askerliğe Elverişli Değildir" kararı alanlar emsalinin kanunda yazılı yaş sınırı dışına çıkma tarihine kadar Milli Savunma Bakanlığınca gerektiğinde tekrar muayene ettirilerek alacakları son rapor kararına göre işlem görür.
    GEÇİCİ HASTALIKLARI VE ARIZALARI TESBİT EDİLEN YÜKÜMLÜ, ER VE ERBAŞLARA YAPILACAK İŞLEMLER
    Madde 16 - Geçici hastalık veya arızaları olan yükümlülerle er ve erbaşlara aşağıdaki işlemlerden biri yapılır.
    1) Ertesi yıla bırakma,
    2) Sevki geciktirme,
    3) Hava değişimi.
    Bu işlemleri gerektiren hastalık ve arızalar bu yönetmeliğin arızalar listesinin C dilimlerinde gösterilmiştir.
    ERTESİ YILA BIRAKMA İŞLEMİ
    Madde 17 - Son yoklamada veya son yoklamadan sonra gönderildikleri sağlık kurullarında yapılan muayeneleri sonucu geçici bir hastalık veya arızaları tesbit edilenlere ertesi yıla bırakma işlemi yapılır.
    SEVKİ GECİKTİRME
    Madde 18 - Askerliklerine karar verilen yükümlülere, sevkleri tarihine kadar geçecek süre içerisinde, hastalanır veya arızalanırlarsa, askerlik şubelerince gönderilecekleri sağlık kurullarında muayene sonucu alacakları raporlara göre sevki geciktirme işlemi yapılır.
    HAVA DEĞİŞİMİ
    Madde 19 - Askerlik şubelerince birliklerine sevklerinden sonra geçici bir hastalığı tesbit edilen er ve erbaşlara hava değişimi işlemi yapılır.
    YÜKÜMLÜLER VE ERLERE YAPILACAK KESİN İŞLEMLER
    Madde 20 - (Değişik madde: 04/05/1993 - 93/4398 K.)
    Ertesi yıla bırakma, sevki geciktirme veya hava değişimi işlemi yapılan yükümlü, er ve erbaşların ilk işlem tarihinden itibaren en fazla 5 yıl (5 yıl dahil) sonunda devam ettiği tesbit edilen hastalık ve arızaları sabitleşmiş kabul edilir. Hastalık ve Arızalar Listesinin uygun madde ve fıkralarına göre kesin işlem yapılır.
    DERHAL KESİN İŞLEM YAPILACAK HALLER
    Madde 21 - Yükümlü, er ve erbaşlarda sabitleşmiş hastalık ve arızalar bulunursa ertesi yıla bırakma, sevki geciktirme veya hava değişimi işlemi yapılmaz; ilk raporları ile Hastalık ve Arızalar Listesindeki uygun madde ve fıkralara göre kesin işlem yapılır.
    HASTALIK VE ARIZALARIN BİRLEŞMESİ
    Madde 22 - Yükümlü, er ve erbaşlarda tesbit edilen birden fazla hastalık veya arıza sekelleri ayrı ayrı olarak Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerindeki askerliğe elverişli fıkralarına girdikleri halde, bu hastalık ve arızaların toplamı kişinin askerlik görevi yapmasına engel olacak nitelikte ise, sağlık kurullarınca bu kişiye "Askerliğe elverişli değildir" işlemi yapılır.
    SINIR VAKALARDA KARAR YETKİSİ
    Madde 23 - (Değişik madde: 30/01/1997 - 97/9106 K.)
    Bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinde tam karşılığı bulunmayan sınır vak'alarda son karar, Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı kanalı ile gönderileceği, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kurulunca verilir. Bu karar kesindir, karara itiraz edilemez.
    DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : ASKERİ ÖĞRENCİ ADAYLARI İLE ASKERİ ÖĞRENCİLERDE ARANACAK SAĞLIK YETENEKLERİ
    ÖĞRENCİ ADAYLARININ SAĞLIK YETENEKLERİ
    Madde 25 - (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/4.mad)Askerî öğrenci adaylarının sağlık kurulu muayeneleri; Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının belirleyeceği tam teşekküllü askerî hastahanelerde yapılır.
    (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/4.mad)Türk Silâhlı Kuvvetlerinin askerî okullarına alınacak öğrenci adayları, tam sağlam olmalı ve diskromatopsi bulunmamalıdır. Kız öğrencilerde genital muayene, anamnez ve inspeksiyonla yapılır. Hekim lüzum gördüğünde pelvik ultrasonografi ve diğer muayeneler ile lâboratuvar muayenelerini yapabilir (Hymen muayenesi yapılmaz.). Öğrenci adaylarının boy ve kilo oranları ile ilgili değerlendirmeler aşağıdaki tablolara göre yapılır.
    Bu tablolar tam teşekküllü askerî hastahanelerde görevli uzmanlar tarafından kullanılacaktır. As-kerî öğrenci alımı yapacak komutanlıklar, aşağıdaki tablolarda belirtilen alt limitlerin daha aşağısında olmamak kaydıyla, öğrenci adaylarında  arayacakları boy ve kilo alt limitlerini kendileri tespit edecekler ve broşürlerinde yayımlayacaklardır. Bu esaslara göre ön elemeden geçirilecek olan adaylar, daha sonra tam teşekküllü askerî hastahanelerde yapılacak muayeneleri sırasında aşağıdaki tablolara göre değerlendi-rilecek ve sağlıklı bir boy-kilo oranına sahip olup olmadıkları tespit edilecektir.
    11 ilâ 18 yaş kız ve erkek normal çocuklar ile 18 ve üzerindeki yaş grupları için boy ve ağırlık ölçümleri, beden-kitle indeks değerleri tablo 1,2,3,4,5 ve 6
    da gösterilmiştir.
    TABLO 1
    11 ilâ 18 Yaş Kız Çocuklarında En Alt ve En Üst Normal Boy ve Kilo Persantil Değerleri :
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Yaş      3 Persantil (%3 En Alt  (Dahil)         97 Persantil (%97) En Üst  (Dahil)
    11 Yaş   cm.kg.     133,5    26,5     157,5    53,5
    11,5 Yaş   cm.kg.     137,0  28,3     161,5    56,6
    12 Yaş   cm.kg.     140,5    30,4     165,0    59,2
    12,5 Yaş   cm.kg.     143,0    32,5     167,5    61,5
    13 Yaş   cm.kg.     144,5    34,6     169,0    63,3
    13,5 Yaş   cm.kg.     146,0    36,5     170,0    65,0
    14 Yaş   cm.kg.     147,5    38,0     170,4    66,3
    14,5 Yaş   cm.kg.     148,0    39,3     170,7    67,5
    15 Yaş   cm.kg.     148,5    40,3     171,0    68,4
    15,5 Yaş   cm.kg.     148,5    41,0     171,0    69,2
    16 Yaş   cm.kg.     148,5    41,8     171,0    70,0
    16,5 Yaş   cm.kg.     148,5    42,5     171,2    70,5
    17 Yaş   cm.kg.     149,0    43,0     171,8    71,2
    17,5 Yaş   cm.kg.     151,5    43,5     173,5    71,5
    18 Yaş   cm.kg.     152          44     174           72
    TABLO 2
    11 ilâ 18 Yaş Erkek Çocuklarında En Alt ve En Üst Normal Boy ve Kilo Persantil Değerleri :
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Yaş      3 Persantil (%3 En Alt  (Dahil)         97 Persantil (%97) En Üst  (Dahil)
    11 Yaş   cm.kg.     130,0    24,1     158,0    52,8
    11,5 Yaş   cm.kg.     132,5    25,4     161,8    56,6
    12 Yaş   cm.kg.     135,0    26,7     165,0    60,1
    12,5 Yaş   cm.kg.     137,5    28,3     168,5    64,0
    13 Yaş   cm.kg.     140,5    30,0     171,5    67,5
    13,5 Yaş   cm.kg.     143,0    32,0     175,0    70,4
    14 Yaş   cm.kg.     146,5    34,2     178,5    72,8
    14,5 Yaş   cm.kg.     149,0    36,8     181,0    75,5
    15 Yaş   cm.kg.     152,5    39,5     182,5    77,6
    15,5 Yaş   cm.kg.     155,5    42,1     184,0    79,5
    16 Yaş   cm.kg.     158,0    44,9     185,0    80,8
    16,5 Yaş   cm.kg.     161,0    47,4     186,0    82,0
    17 Yaş   cm.kg.     162,0    49,4     186,0    82,7
    17,5 Yaş   cm.kg.     162,0    50,4     186,0    83,0
    18 Yaş   cm.kg.     163           51       187        84
    TABLO 3
    11 ilâ 18 Yaş Arası Kız Çocukları için Yaşlara Göre Beden-Kitle İndeks Değerleri
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Yaş   Beden-kitle indeksi
                         5
    inci    Persantilde olanlar
                         (5 Dahil)                                         Beden-kitle indeksi
                                                                                     85-95 Persantil arası
                                                                                      riskte olanlar   Beden-kitle indeksi
                                                                                                                                    95
    inci Persantilin
                                                                                                                                    üzerinde aşırı ağırlıkta
                                                                                                                                     olanlar
     11 Yaş        14,5                                                          22,6      26,1
    11,5 Yaş     14,8                                                          23,1           26,8
    12 Yaş     15,1                                                          23,6                 27,5
    12,5 Yaş     15,5                                                          24,0                  28,1
    13 Yaş     15,9                                                          24,4                28,6
    13,5 Yaş     16,3                                                          24,7                  29,0
    14 Yaş     16,6                                                          24,9                    29,3
    14,5 Yaş     16,9                                                         25,1                                  29,5
    15 Yaş     17,1                                                         25,2                                  29,6
    15,5 Yaş     17,3                                                         25,4                                  29,8
    16 Yaş     17,4                                                         25,5                                  29,9
    16,5 Yaş     17,6                                                         25,7                                  30,6
    17 Yaş     17,7                                                         25,9                                  31,3
    17,5 Yaş     18,3                                                         26,0                                  30,6
    18 Yaş     18,8                                                         26,0                                  30,0
                                              TABLO 4
    11 ilâ 18 Yaş Arası Erkek Çocukları için Yaşlara Göre Beden-Kitle İndeksleri
    -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
    Yaş   Beden-kitle indeksi
                          5 inci Persantilde
                          olanlar (5 Dahil)   Beden-kitle indeksi
                                                                    85-95 Persantil arası
                                                                     riskte olanlar              Beden-kitle indeksi
                                                                                                                         95 inci Persantilin üzerinde
                                                                                                                          aşırı ağırlıkta olanlar
    11 Yaş     14,9                                21,9                                                   25,7
    11,5 Yaş     15,1                                22,3                                                   26,1
    12 Yaş     15,3                                22,6                                                   26,5
    12,5 Yaş     15,6                                22,9                                                  26,8
    13 Yaş     15,9                                23,2                                                  27,1
    13,5 Yaş     16,2                                23,5                                                  27,5
    14 Yaş     16,5                                23,7                                                  27,8
    14,5 Yaş     16,9                                24,1                                                 28,3
    15 Yaş     17,2                                24,5                                                 28,7
    15,5 Yaş     17,6                                25,0                                                 29,3
    16 Yaş     17,9                               25,4                                                   29,8
    16,5 Yaş     18,1                               25,7                                                  30,0
    17 Yaş     18,3                               25,9                                                  30,1
    17,5 Yaş     18,6                               26,0                                                 30,0
    18 Yaş     18,8                               26,0                                                 30,0
         NOT :
    1)  Tablo 1 ve 2
    de gösterilen 11 ilâ 18 yaş kız ve erkek çocuklarının boy ve ağırlık ölçümleri 3 üncü persantil (%3 dahil) ve 97 nci persantil (%97 dahil) arasında olmalıdır.
    2)  97 nci persantil üzerinde boya sahip olanlar, kiloları ile birlikte değerlendirilerek, bir hastalığa sahip değiller ise kabul edilirler.
    3)  Tablo 3 ve 4
    de gösterildiği gibi yaşa göre beden-kitle indeksi (kg/m2) 95 inci persantilin üzerinde olanlar kabul edilmemelidir. %85-95 persantil arasında beden-kitle indeksine sahip olgularda gerekli araştırmalar yapılmalı, normalse kabul edilmeli, tedavi açısından gerekli tıbbî yaklaşımlarda bulunulmalıdır. Beden kitle indeksi = ağırlık (kg olarak) / Boy (metre olarak)2 formülünden hesaplanmalıdır. Yaşa göre 5 inci persantilin altında beden-kitle indeksi olanlar fizik muayenede protein-enerji malnutrisyonu gösterirse kabul edilmemelidir.
    4)  Beden-Kitle indeksi 95 persantil üzerinde ise, fizik muayenede aşırı ağırlıklı olma yönünde şüphe varsa (atletler, geniş omuzlu olanlar, iri kemikliler) uygun standart kaliper ile uygun şekilde triseps deri altı deri kıvrım kalınlığı ölçülerek nomogramlarda değerlendirilmelidir. Şüpheli durumlarda diğer anatomik bölgelerde (sol skapula altı, sol krista iliaka anteriyör süperiyör üzeri karın ve biseps üzeri) deri altı deri kıvrım kalınlığı ölçülerek standart nomogramlarda değerlendirilerek fizik muayeneyle birlikte yorumlanmalıdır.  
        5)  Yaşa göre ağırlığı 97 nci persantil üzerinde olan olgularda beden-kitle indeksi aşırı ağırlıklı ise kabul edilmemeli, beden-kitle indeksi ve boy normal ise kabul edilmelidir. Beden-kitle indeksine göre riskte olanlar, yukarıdaki 3 ve 4 numaralı bentlere göre değerlendirilmelidir.
    TABLO 5 (Değişik tablo: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/4.mad)
    (Değişik ad: 2/10/2009 - 2009/15519 B.K. Yön/1.mad) 19 ve Üzeri Yaş Erkekler İçin Boy ve Kilo Oranlarını Gösteren Nomogram
    -----------------------------------------------------------------------------------------------
    Boy (cm)   Ağırlık Üst Sınırı (kg)                    Ağırlık Alt Sınırı (kg)
    ------------------------------------------------------------------------------------------
      150     59                                                   43
      151     60                                                   43
      152     60                                                   44
      153     61                                                   44
      154     62                                                   45
      155     62                                                   46
      156     63                                                   46
      157     64                                                   47
      158     65                                                  47
      159     66                                                  48
      160     67                                                  49
      161     67                                                  49
      162     68                                                  50
      163     69                                                  50
      164     70                                                  51
      165     71                                                  52
      166     72                                                  52
      167     73                                                 53
      168     73                                                 54
      169     74                                                 54
      170     75                                                 55
      171     76                                                 56
      172     77                                                 56
      173     78                                                 57
      174     79                                                 58
      175     80                                                58
      176     81                                                59
      177     81                                                60
      178     82                                                60
      179     83                                                61
      180     84                                                62
      181     85                                                62
      182     86                                                63
      183     87                                                64
      184     88                                                64
      185     89                                                65
      186     90                                                66
      187     91                                                66
      188     92                                                67
      189     93                                                68
      190     94                                                69
      191     95                                                70
      192     96                                                70
    193     97     71
      194     98     72
      195     99     72
      196     100     73
      197     101     74
      198     102     75
      199     103     75
      200     104     76
      201     105     77
      202     106     78
      203     107     78
      204     108     79
      205     109     80
      206     110     81
      207     111     81
      208     112     82
      209     114     83
      210     115     84
    NOT: (Değişik not: 2/10/2009 - 2009/15519 B.K. Yön/1.mad) 1.Ağırlık alt ve üst sınırlarının hesaplanmasında vücut kitle indeksinin alt sınırı 19 (kg/m
    ) üst sınırı 26 (kg/m
    ) esas alınmıştır.
    2. Vücut Kitle İndeksi = Boy m
     / Ağırlık formülü üzerinden hesaplanmıştır.
    TABLO 6 (Ek tablo: 2/10/2009 - 2009/15519 B.K. Yön/1.mad)
    19 ve Üzeri Yaş Bayanlar İçin Boy ve Kilo Oranlarını Gösteren Nomogram
    NOT: 1. Ağırlık alt ve üst sınırlarının hesaplanmasında vücut kitle indeksinin alt sınırı 19 (kg/m
    ) üst sınırı 26 (kg/m
    ) esas alınmıştır.
    2. Vücut Kitle İndeksi = Boy m
     / Ağırlık formülü üzerinden hesaplanmıştır."
    (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/4.mad) Kara, Deniz ve Hava Harp Okulları ile astsubay meslek yüksek okulları hariç olmak üzere, üniversite fakültelerine veya yüksek okullara alınacak askerî öğrenci adaylarında düzeltme ile her iki gözde görmeler ayrı ayrı tam olmak şartıyla üç diyoptriye kadar (üç dahil) miyopi ve hipermetropi ile doksan derecelik iki eksen arasındaki kırılma kusuru farkı üç diyoptriyi geçmeyen astigmatizmalar bu okullara girmeye engel değildir.
    (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/4.mad)Her askerî öğrenci ve uzman erbaş adayına, aşağıdaki lâboratuvar muayeneleri yapılır.
                 1) Mikrofilm veya postero anterior akciğer grafisi, direkt üriner sistem grafisi,
                 2) HBsAg, Anti-HCV,
                 3) Kan sayımı ve sedimantasyon,
                 4) Tam idrar muayenesi,
                 5) Kanda üre ve kreatinin, SGOT ve SGPT,
                 6) Açlık kan şekeri,
                 7) Lüzum görülen diğer lâboratuvar muayeneleri ve tetkikleri.
    Askerî öğrenci adayları hakkında hastahanelerce verilecek ön raporlara, ön rapor tarihinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir.
    (Ek fıkra: 19/01/2006 - 2006/9974 S.B.K. Yön/1.mad) Uçucu yetiştirmek amacıyla yapılan ilave laboratuvar muayeneleri sonrası elde edilen, bu Yönetmeliğin eki Hastalık ve Arızalar Listesinde  yer alan bazı klinik tanıları, Hava Kuvvetleri Komutanlığı hariç diğer kuvvet komutanlıkları namına Askerî Liseler ile Bando Astsubay Hazırlama Okullarına alınacak öğrenciler için tam sağlam olma kriterlerini bozmaz. Laboratuvar muayeneleri ve tetkikleri sonucunda;
    1) Askerî öğrenci olur,
    2) Askerî öğrenci olur, uçucu yetiştirmeye elverişlidir,
    3) Askerî öğrenci olur, uçucu yetiştirmeye elverişli değildir,
    4) Askerî öğrenci olamaz,
    raporları düzenlenir.
    (Ek fıkra: 19/01/2006 - 2006/9974 S.B.K. Yön/1.mad) Askerî öğrenci olamaz raporu alanlar askerî okullara alınmaz. Askerî öğrenci olur, uçucu yetiştirmeye elverişlidir raporu alanlar Hava Kuvvetleri Komutanlığı namına uçucu yetiştirilmek üzere askerî okullara alınırlar. Askerî öğrenci olur raporu, askerî öğrenci olur, uçucu yetiştirmeye elverişlidir raporu ve askerî öğrenci olur, uçucu yetiştirmeye elverişli değildir raporu alanlar Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı namına Askerî Liseler ile Bando Astsubay Hazırlama Okullarına alınırlar.
    ASKERİ ÖĞRENCİLERE YAPILACAK İŞLEMLER
    Madde 26 - Askeri öğrencilerin okul yönergelerine göre belirli zamanlarda okul tabibi tarafından gereken muayeneleri yapılır. Boyları ölçülür, kiloları tartılır ve sağlık fişlerine işlenir. Gerekli görülenler sağlık kurullarına gönderilirler. Bu işlemlerin yapılması okul komutanı ile okul tabibinin başlıca görevlerindendir.
    ASKERİ ÖĞRENCİLERİN SIHHİ İZİN SÜRESİ VE DİĞER SAĞLIK İŞLEMLERİ
    Madde 27 - Tüm askeri öğrencilerin sıhhi izin süresi okulun normal öğrenim süresinin her üç yılı için her çeşit hastalıklarda toplam olarak bir yıldır. Bu süre tüberküloz için iki yıldır. Öğrenci, sıhhi izin süresini doldurduğu ayın son haftasında kesin işlem yapılmak üzere sağlık kuruluna gönderilir. Hastalık ve arıza öğrenciliğe devamına engel ise kesin işlem yapılır. Tedavisi mümkün olmayan hastalık veya bedeni arızaları nedeni ile beden eğitimi ile askeri eğitim derslerine devamlı şekilde katılamayacakları onaylı sağlık kurulu raporu ile saptanan öğrenciler, sağlık izin süresinin doldurulması beklenilmeden okuldan çıkarılır.
    Hastalık ya da arızaları nedeni ile tedavi görmüş öğrencilerin geriye kalan hastalık sekelleri (A) ve (B) dilimlerine uyuyorsa, bunların 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerinde Subay Astsubay Sütununda (+ işaretli sınıflar varsa okuldan çıkarılmazlar ve bu sınıflardan birinde yetiştirilmek üzere öğrenimlerine devam ederler. Sabitleşmiş arıza ve hastalık sekelleri için uygun sınıflar yoksa veya sekel (D) dilimine uyuyorsa, sıhhi izin süresini doldurması beklenilmeden okuldan çıkarılırlar.
    ASKERİ OKULLARI BİTİRİRKEN YAPILACAK MUAYENE
    Madde 28 - Kara Harp Okulu öğrencilerine, meslek sınıflarına ayrılmadan önce sağlık kurulu muayenesi yapılır. Muayene sonunda arıza ve hastalık sekelleri saptananlar, bu yönetmeliğin 1 ve 2 numaralı Sınıflandırma Çizelgesindeki artı (+) işaretli sınıflarda görevlendirilirler.
    (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/5.mad)Harp okullarının dışında kalan ve eğitim süreleri bir yıldan fazla olan askerî okulları bitirenlere de aynı sağlık işlemleri uygulanır. Eğitim süreleri bir yıl ve altında olan okul öğrencilerine aynı sağlık işlemi uygulanmaz ancak, bunlardan yıl içerisinde kıt'a tâbibince takibi yapılanlardan sağlık durumunun yeniden değerlendirilmesi uygun görülenlerin sağlık kurulu muayeneleri yapılır.
    Deniz ve Hava Harp Okulunu bitirenlere kendi bölümlerindeki sağlık işlemleri uygulanır.
    ASKERİ OKULLARDAN ÇIKARILAN ÖĞRENCİLER
    Madde 29 - Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Okullarından sağlık yetenekleri nedeni ile çıkarılan askeri öğrenciler tekrar bu okullara alınmazlar.
    TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİNDE ÖĞRENİM GÖRECEK SİVİL ÖĞRENCİ ADAYLARI İLE SİVİL ÖĞRENCİLERİN SAĞLIK YETENEKLERİ
    Madde 30 - (Değişik madde: 30/01/1997 - 97/9106 K.;Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/6. mad;Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/9.mad)
    Sivil öğrenci adaylarında sağlam olmak veya Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklarının saptanması durumunda bu Yönetmeliğin 85 inci maddesinde belirtilen sağlık niteliklerini haiz olmak şartı aranır. Sivil öğrencilerde ise Yönetmeliğin 85 inci maddesinde belirtilen sağlık nitelikleri aranır.
    BEŞİNCİ BÖLÜM : SUBAY VE ASTSUBAYLARIN SAĞLIK YETENEKLERİNE GÖRE GÖRECEKLERİ İŞLEMLER
    SUBAY VE ASTSUBAYLARIN SAĞLIK YETENEKLERİ
    Madde 31 - Subay ve Astsubayların barışta ve savaşta, yurdun her yerinde sınıfları görevini yapabilecek sağlık yeteneğine sahip bulunmaları gereklidir. Sağlık yetenekleri bozulanlara aşağıdaki işlemler yapılır:
    1) (Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/7. mad)Barışta ve savaşta hizmet yapamayacak şekilde hastalanan subaylar ve astsubaylar, hastalıkları geçici ise veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, hastahanelerde geçen tanı ve tedavi süreleri dışında ay ve gün hesabı ile her bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üzere, nekahet tedavisi, istirahat ve hava değişimi işlemine tâbi tutulurlar. Bu gibiler hakkındaki raporlar sağlık kurulunca verilir.
                 2) (Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/7. mad)Kanser, her türlü kötü huylu tümör, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği ile ruh ve sinir hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tâbi tutulabilirler.
    3) (Değişik bend: 24/07/2002 - 2002/4557 S.Yön./1. md.) İstirahati sonunda klinik olarak iyileştiği veya tam remisyon içinde olduğu saptanan kanser ya da kötü huylu tümör tanısı almış olan general, amiral, subay ve astsubaylara (Uçucular dahil), ilgili uzmanın gerekli gördüğü aralıklarda kontrol muayenesi yapılmak kaydı ile veya belirli aralıklarla 3 yıl izlendikten sonra sağlık kurullarınca kendi sınıflarında veya uygun görülecek diğer sınıflarda (uçucuların ise aşağıdaki kriterleri karşılaması koşulu ile ulaştırma uçakları ve helikopterlerde uçuculuk görevlerine devam ettirilmesine) görev yapma kararı verilir.
    Uçuş görevi verilebilme kriterleri aşağıda belirtilmiştir:
    a) Erken dönemde teşhis edilmiş olması,
    b) Medikal ve cerrahi olarak başarılı bir şekilde tedavi edilmesi,
    c) Tedaviden sonra tamamen iyileşmiş veya tam remisyonda olması,
    ç) Metastaz yapmamış olması,
    d) Herhangi bir hastalık semptom ve belirtisi göstermemesi,
    e) Laboratuvar ve radyolojik tetkiklerinin tamamen normal olması,
    f) Ani yetersizlik riski taşımaması,
    g) Özellikle yüksek duyularla ilgili performans yetersizliği riski taşımaması,
    ğ) Tekrarlama veya ilerleme riski olması durumunda semptomların kolayca tanınabilir olması,
    ı) Şahsın ve diğerlerinin güvenliği için risk taşımaması,
    i) Tıbbi durumun takibinin özel invaziv yöntemler ve sık görevden ayrılmaları gerektirmemesi,
    j) Tıbbi durumun uzun süreli uçuş görevleri ile uyumlu olması.
    4) (Değişik bend: 24/07/2002 - 2002/4557 S.Yön./1. md.;Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/7. mad)Sağlık durumları nedeniyle sınıfı görevini yapamayacağı tespit edilen general ve amirallere (uçucular hariç) sınıf değiştirme işlemi uygulanmaz. Bunlar fiilî kıt'a komutanlığı görevine atandırılmayıp; idarî, yönetim ve diğer geri hizmetlerle ilgili kadro görev yerlerine atandırılırlar.
                 Sağlık durumları nedeniyle sınıfı görevini yapamayacağı tespit edilen kıdemli yüzbaşı ve daha üst rütbedeki subaylar ile başçavuş ve daha üst rütbedeki astsubaylardan kendi istekleri ile müracaat edip bu istekleri, bilgi ve tecrübelerinin sınıfı için faydalı olacağı öngörülerek, mensup olduğu kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından uygun görülenlere sınıf değiştirme işlemi uygulanmaz. Bunlar fiilî kıt'a görevine atandırılmayıp; idarî, yönetim ve diğer geri hizmetlerle ilgili kadro görev yerlerine atandırılırlar. Bu bent gereğince sınıfları değiştirilmeyen personelin 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile getirilen malûllük hakları saklıdır.
    5) (Değişik bent: 30/01/1997 - 97/9106 K.; Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/7. mad)Sekel haline gelmiş olan hastalık ve arızaları için sınıflandırma çizelgelerinde (x) işareti bulunan subay ve astsubaylar hakkında, ilgili uzmanın gerekli gördüğü aralıklarla kontrol muayenesi yapılmak üzere, sağlık kurullarınca kendi sınıflarının kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yönergelerde belirlenecek kıt'a komutanlığı olmayan uygun kadro görev yerlerinde görev yapma kararı verilir.
                 Hastalık ve arızalar için sınıflandırma çizelgelerinde çarpı (x) işareti bulunan uçucu subay ve astsubaylar hakkında ise, ilgili uzmanın gerekli gördüğü aralıklarla kontrol muayenesi yapılmak üzere sağlık kurullarınca "Pilotaja Elverişli Değildir" veya "Görevli Olarak Uçamaz. Fiilen Uçuşu Gerektirmeyen Sınıfının Uygun Kadro Görev Yerlerinde Görev Yapar" kararı verilir. Ayrıca, hastalık ve arızaları için sınıflandırma çizelgelerinde eksi (-) işareti bulunan jet pilotları hakkında, ulaştırma pilotu ve başlangıç eğitim uçağı sütununda artı (+) işareti bulunması durumunda, sağlık kurullarınca "Muharip Jet Uçağı Pilotu Olamaz. Ulaştırma Pilotu ile Başlangıç Eğitim Uçağı (Jet Uçakları Hariç) ve Helikopter Pilotu Olur" kararı verilir.
                 Haklarında uçuşa elverişsizlik raporu verilen Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ise, Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ait 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerine göre işlem yapılır.
    6) (Değişik bent: 30/01/1997 - 97/9106 K.;Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/7. mad;Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/5.mad)"Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" raporu alan ve organ kaybı veya organ zafiyeti bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmaların raporları, ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına gönderilir. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından söz konusu personelin malullük durumunun tespit edilmesini müteakip, organ kaybı veya organ zafiyeti bulunan personelden kendi istekleriyle müracaat edip bu istekleri, bilgi ve tecrübelerinin sınıfı için faydalı olması ve fiziki noksanlıklarını kapatabilmesi nedeniyle mensup olduğu kuvvet komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından uygun görülenler, kuvvet komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kuruluna sevk edilir. Sevk yazısında görevlendirilecekleri yerlerde çalışmaya uygun olup olmadığının tayin edilmesi istenir. Profesörler Sağlık Kurulunca bu kişiler hakkında "Belirtilen Görevleri Yapar" veya "Belirtilen Görevleri Yapamaz" şeklinde karar verilir. Profesörler Sağlık Kurulu kararında bu personelin kontrol muayenelerinin yapılıp yapılmayacağı ya da hangi  aralıklarla  yapılacağı da  belirtilir ve  "Belirtilen  Görevleri  Yapar" kararı  alanların  raporları Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca onaylanıp, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından, Genelkurmay Başkanlığının onayı alındıktan sonra uygun göreve ataması yapılır. Müteakiben personelin durumu ilgili kuvvet komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına bildirilir.
    7) Sağlık durumundan dolayı "Yurdun alçak veya alçak ılıman bölgelerinde faal görev yapar", "Muayyen bölgelere gidemez", "Denizin kara teşkillerinde çalışır" şeklinde iklim değiştirme raporları alanlar ile kıt'a veya diğer görevlerde çalışması sağlık kurulu raporu ile kayıt ve şartlara bağlı olanların bu durumdaki sıhhi izin süreleri tüm askerlik görevi süresince 4 (dört) yıl olarak hesaplanır: Uçucuların sağlık durumları sebebi ile geçici olarak yer hizmetine verilmeleri ve denizaltı, dalgıç, kurbağa adam, su altı, komando birlikleri personeli ile, denizdeki patlayıcı maddeleri zararsız hale getiren personelden hizmetlerini yapamaz kararı alanların diğer görevlere verilmeleri sıhhi izin süresinden sayılmaz.
    Sıhhi izin süresini doldurmak durumuna girenler, sıhhi izin sürelerini dolduracakları ayın ilk haftasında haklarında kesin işlem yapılmak üzere tekrar muayeneye gönderilirler. Sıhhi arızaları devam eden ve hiç bir sınıfta görev yapamıyacak durumda olanlara, T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.
    8) (Değişik bent: 11/01/2000 - 2000/34 S.Yön./2. md.;Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/10.mad) Bayan personele doğum yapmasından önce sekiz hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresine iki hafta süre eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinden, sağlık durumunun uygun olduğu doktor raporu ile belgelenen personel, isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda personelin isteği halinde doğum öncesinde çalıştığı süreler, doğum sonrası izin süresinin bitim tarihinden itibaren aylıklı izin süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi nedeniyle personelin doğum öncesi sekiz haftalık izninden kullanılamayan süreleri, doğum sonrası sürelere eklenir.
       Doğum yapan personele çocuklarını emzirmeleri için doğum tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağı personelin tercihine bırakılır.
       Doğum yapan personele aylıklı izinlerinin bitiminden itibaren istekleri üzerine ve evlat edinen bayan personele en fazla üç yaşında bir çocuğun evlat edinilmesi halinde çocuğun ana ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten veya vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren isteği üzerine altı aya kadar aylıksız izin verilir.
    9) Barışta ve savaşta görev sırasında veya görev dışında görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan subay ve astsubaylar, müddet ne olursa olsun, iyileşinceye kadar izinli sayılırlar.
    10) Personelin sıhhi izin süresi hesapları, özlük dosyalarının bulunduğu Personel Başkanlıkları ilgili sınıf şubelerince bu yönetmelik hükümlerine göre yapılır.
    11) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/10.mad) Terör eylemlerine muhatap kalarak yaralanmaları veya sakatlanmaları nedeniyle durumları bu maddenin (5) ve (6) numaralı bentleri kapsamına giren ve bu şekilde göreve devam eden personel, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yönergelerde belirlenecek kıt'a komutanlığı olan uygun kadro görev yerlerine atanabilir.
    SIHHİ İZİN SÜRELERİ
    Madde 32 - Sıhhi izin süreleri aşağıda gösterilmiştir.
    1) (Değişik bent: 30/01/1997 - 97/9106 K.) Her türlü tüberküloz için üç yıla kadardır.
    2) (Değişik bent: 30/01/1997 - 97/9106 K.) Her türlü kanser, kötü huylu tümörler için üç yıla kadardır.
    3) (Değişik bent: 30/01/1997 - 97/9106 K.;Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/11.mad) Her türlü ruh hastalıkları için üç yıla kadardır.
    4) (Değişik bent: 30/01/1997 - 97/9106 K.) Hastalık ve Arızalar Listesinde açıklanmayan ve bu fıkranın (1), (2) ve (3) numaralı bendleri dışında kalan hastalık ve arızalar için sıhhi izin süresi iki yıla kadardır.
    5) Hastalık ve arızalardan dolayı tedavi için hastanede yatarak geçen günlerle ayaktan tanı ve kontrol için geçen günler sıhhi izin süresinden sayılmaz.
    6) Sonunda muayene kaydı ile rapor alanlar, kesinlikle hastaneye yatırılarak tetkik ve tedavi edilirler. Hastaneye yatırılmada özellikle dış garnizonlardan gelenlere öncelik verilir. Yatırılmalarına imkan bulunmadığından ayaktan tetkik ya da sağlık işlemleri yapılanlar için geçen bu süre sıhhi izin süresinden sayılmaz. Bunların tetkik ve sağlık işlemleri en çok bir ay içinde tamamlanır.
    7) (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/11.mad) Sonunda muayene kaydı ile rapor alanlardan, istirahatleri bitiminde sevkle gelenlerden ilgili uzman tarafından hastaneye yatırılmasına gerek görülmeyenlerin kontrol muayeneleri veya tetkikleri en kısa süre içerisinde bitirilir. Yatarak tetkik ve tedavi için geçen süre ile ayaktan tetkik veya sağlık kurulu işlemleri için en çok bir aya kadar geçen süreler sıhhi izin süresinden sayılmaz.
    KOMANDO VE PARAŞÜTÇÜ OLACAKLAR İLE ÖZEL KUVVETLER, DAĞ VE SAVAŞ BEDEN EĞİTİMİ KURSU GÖRECEKLERİN SAĞLIK YETENEKLERİ
    Madde 33 - (Değişik madde: 11/01/2000 - 2000/34 S.Yön./3 md.; Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/12.mad)
    Komando olacaklar ve savaş beden eğitimi kursu göreceklerin ilk ve müteakip muayenelerinde tam sağlam olmaları veya Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimine girme (A dilimine giren hastalık ya da arızalardan tıbbi ve cerrahi tedavi ile giderilemeyeceği sağlık kurulu raporu ile belirlenenler, Kara Kuvvetleri Komutanlığına ve Hava Kuvvetleri Komutanlığına ait bir numaralı sınıflandırma çizelgelerinde hastalık ve arızaları A dilimine giren ve sınıf ve rütbeleri hizalarında (-) veya (X) işareti bulunanlar hariç) ve refraksiyon kusuru -3 diyoptriyi aşmayan hipermetropi, miyopi ve eksenler arasındaki farkı 1 diyoptriyi aşmayan muhtelif cins astigmatizması olma şartı aranır.
       Paraşütçü olacaklar ile arama kurtarma ve özel kuvvetler kursu göreceklerin ve bu görevlerde yetiştirilecek subay ve astsubayların ilk muayenelerinde tam sağlam olmaları şartı aranır.   
       Komando, özel kuvvetler, arama kurtarma ve paraşütçü olarak yetişmiş personelden ise Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığına ait bir numaralı sınıflandırma çizelgelerinde hastalık ve arızaları A dilimine giren ve sınıf ve rütbeleri hizalarında (-) veya (X) işareti bulunan, A dilimine giren hastalık ya da arızalardan tıbbi ve cerrahi tedavi ile giderilemeyeceği sağlık kurulu raporu ile belirlenenler, refraksiyon kusuru -3 diyoptriyi aşan hipermetropi, miyopi ve eksenler arasındaki farkı 1 diyoptriyi aşan muhtelif cins astigmatizması olanlar, B ve D dilimine giren personel bu görevlerine devam edemez.
    SUBAY VE ASTSUBAYLARIN YENİDEN SINIFLANDIRILMALARI
    Madde 34 - Hastalık ve arızaları sekel haline gelmiş bulunan subay ve astsubaylar, sınıflandırma çizelgelerine göre sınıfları görevini yapamayıp, diğer sınıflarda görev yapabilecekleri anlaşıldığı takdirde, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ilgili hükümleri gereğince yeniden sınıflandırılır.
    (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/6.mad) Kara, Deniz, Sahil Güvenlik ve Hava Kuvvetlerinin sınıflandırma çizelgelerinde gösterilmeyen (mevcut ya da yeni teşekkül eden) sınıflarda görev alacak subay ve astsubaylar, bu Yönetmeliğe ekli sınıflandırma çizelgelerinde mevcut ve yapılacak göreve en yakın bulunan sağlık niteliğine uygun olarak yeniden sınıflandırılır.
    EMEKLİLİK İŞLEMLERİ
    Madde 35 - Subay ve astsubayların sağlık kurullarında yapılan muayeneleri sonucu hastalık ve arızalarının tedavi, istirahat, hava değişimi ve yer değiştirmesi ile geçmiyeceği anlaşılanlara, sıhhi izin sürelerini bitirmeleri beklenmeden kesin işlem yapılır.
    KESİN İŞLEM KARARLARI RAPORLARIN ONAYI, RAPOR KARARLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI VE RAPOR KARARINA YAPILACAK İTİRAZ SÜRESİ
    Subay ve astsubayların aldıkları kesin işlemli raporlar, Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca onaylanır. Raporda ve kararında bir noksanlık varsa bu Daire, raporu tekrar incelemek üzere raporu veren sağlık kuruluna gönderir. Sağlık kurulu ilk kararında direnirse Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Sağlık Muayene Yönergesinin ilgili maddelerini uygular.

    SUBAY VE ASTSUBAYLARIN SAĞLIK KURULU MUAYENELERİ    Madde 37 - Subay ve astsubaylar aşağıdaki durumlarda sağlık kurulu muayenelerine gönderilirler:    1) Son sağlık durumlarının saptanmasını yazılı olarak isteyenler,    2) Amiri veya kıt'a tabibi tarafından sağlık durumlarında herhangi bir değişme olduğu görülenler,    3) Gerilla, komando, dağ kursu gibi ağır şartlı kurslara ayrılanlar,    4) Görev, eğitim veya kurs sebebiyle üç aydan fazla süre ile yurtdışına gönderilecekler,    5) Akademilerde eğitim görecekler,    6) 211 Sayılı Kanuna göre periyodik muayeneleri yapılacaklar,    7) 211 Sayılı Kanunun 68 inci maddesi gereğince tedavi için yurtdışına gönderilecekler, (bunların muayeneleri Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kurulunda yapılır).    8) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/13.mad) Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin emekli sandığı işlemleri hariç, diğer ilgili makamlar tarafından istenen vücut fonksiyon kayıp oranları veya özürlülük oranları ve benzeri oranlar 16/7/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri esas alınarak belirlenir.    Yurtdışında yapılacak muayeneler için İç Hizmet Kanun ve Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.    (Ek fıkra: 20/09/1988 - 88/13300 K.) Harp Akademilerinde öğrenim görecek yardımcı sınıf subaylar hakkında "Faal kıt'a görevi yapar" raporu verilmesinde kendi sınıflarının sağlık nitelikleri dikkate alınır.    ATANMA DURUMUNDA OLAN SUBAY VE ASTSUBAYLARLA DİĞER PERSONELE YAPILACAK SAĞLIK İŞLEMLERİ    Madde 38 - Subay ve astsubaylarla Türk Silahlı Kuvvetlerinde çalışan diğer personel, kendisinin ve kanunen bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin ameliyat veya tedavi ile geçecek hastalıklarını, vaktinde tedavi ettirmekle yükümlüdürler.    Barış ve savaşta atama gören ve bu sırada rahatsızlanan subay ve astsubaylarla diğer personel ile bunların aile fertleri hakkında aşağıdaki işlemler yapılır.    1) Atama görüp de, atanmadan önce ameliyat veya tedaviyi gerektiren bir hastalığı bulunan (acil hastalıklar hariç) ancak hastalığı tedavi ettirmeyen subay ve astsubaylar atandıkları yere veya göreve giderler ve tedavilerini gittikleri yerlerde yaptırırlar.    2) Herhangi bir göreve atandığı sırada acil tedaviyi gerektiren bir hastalığa tutulan subay ve astsubaylar, en yakın askeri hastaneye (yoksa sivil hastaneye) gönderilir. Tedavi sonunda alacakları rapor kararlarına göre işlem görürler.    3) Atanmadan önce müracaat edip de gerekli ameliyat veya tedaviyi kabul etmeyenlerin hastalıkları sabitleşmiş olarak kabul edilir ve haklarında kesin işlemli rapor düzenlenir.    4) Bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinden birinin ameliyatı ve tedaviyi gerektiren bir hastalığı olup da barışta bir göreve atanan subay ve astsubayların atanmalarında "Türk Silahlı Kuvvetlerine Mensup Subay ve Astsubayların Atanma ve Yer Değiştirmeleri Hakkındaki Yönetmelik" hükümleri uygulanır.    5) Acil durumlar hariç olmak üzere seferberliğe hazırlık döneminde ve seferberlik sırasındaki sağlık müracaatları kabul edilmez.    6) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/14.mad) Bir atama dönemi içerisinde aynı tanı ile ancak bir kez atamaya esas rapor verilebilir. Ancak, çeşitli nedenler ile dönem içerisinde aynı asker hastanesi veya bir başka asker hastanesi tarafından ikinci rapor düzenlenmiş ve iki rapor arasında tanı ve karar bakımından farklılık mevcut ise ilgili yönerge hükümleri uygulanır.       7) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/14.mad) Tıpta Uzmanlık Tüzüğüne göre yan dal branşı olarak kabul edilmeyen branşlar için atamaya esas rapor düzenlenemez.       8) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/14.mad) Atamaya esas raporun karar hanesinde "Hayati Önemi Haizdir" ibaresi, ilgili personelin zamana bağlı kalmaksızın atamasının derhal yapılması gereken durumlarda kullanılır. Ayrıca bu ibarenin rutin olarak kullanıldığı devamlı ilaç raporları, özel eğitim raporları ve benzeri raporlar ile atamaya esas raporlar aynı raporda birlikte düzenlenemez.       9) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/14.mad) Atamaya esas raporlarda, karar hanesinde "üç ayda bir (veya daha kısa sürede) takip ve kontrolü gereklidir veya ilgili uzman ve/veya sağlık merkezinin bulunduğu yerde ikameti uygundur" kararı bulunan raporlar personelin atanmasında dikkate alınır. Takip sürelerinin belirlenmesinde, bilimsel olarak kabul edilmiş ve aynı hastalık için standart süreler öngörülür. Aynı hastalık olmasına rağmen, farklı sürelerle takibi gereken ve özellik arz eden durumlar rapor içeriğinde belirtilir.       10) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/14.mad) Atamaya esas raporların karar hanelerinde kesin garnizon veya hastane yeri belirtilmez. Sadece hastalığın gerektirdiği mevzuata uygun iklim ya da çalışma şartları, branş, özel eğitim merkezi ya da laboratuar olanakları belirtilir.       11) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/14.mad) Atamaya esas rapor düzenlenmesinde, raporu düzenleyen uzman ancak kendi uzmanlık dalı ile ilgili branşları karar hanesinde belirtebilir. Diğer branş uzmanları ya da laboratuar branşlarının bulunması öngörülüyor ise mutlaka ilgili branştan sağlık kurulu fişi üzerinden görüş alınır. Ana dalların uzmanları, bu ana dala ait yan dalların uzmanlarının görüşü olmadan herhangi bir yan dal uzmanının bulunduğu garnizonlara atanmasının uygun olduğunu karar hanesine yazamazlar.       12) (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/14.mad) Hastalığın niteliğine göre hangi uzmanların bulunduğu garnizonlarda görev yapması ya da ikameti gerektiği belirlenirken, aynı rahatsızlık için bulunması öngörülen uzmanların standart olmasına dikkat edilir. Durumu özellik arz eden hastaların konu ile ilgili ayrıntılı değerlendirmesi rapor içeriğinde belirtilir.    RAPOR KARARINA YAPILACAK İTİRAZ SÜRESİ    Madde 39 - Bütün Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile askeri öğrenciler, aldıkları rapor kararına karşı yapacakları itirazlarını, raporların en son onay makamı tarafından onaylanıp kesin kararlı raporun tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde itiraz edebilirler. Bundan sonra yapılacak itirazlar kabul edilmez.    VAZİFE MALÜLLERİ    Madde 40 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/9. mad) Subay, astsubay ve erlerin görev sırasında veya görevden doğan malûllükleri, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 49 uncu maddesine göre gerekli işlemler yapıldıktan sonra, subay ve astsubaylar için bir yıl, erler için 1,5 yıllık bir süre içinde Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne bildirilir. Vazife malûllüğü kararı, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü tarafından verilir.                 Terörle mücadelede sağlık yeteneği bozulan personelin sağlık durumu, Gülhane Askerî Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kurulu tarafından incelenerek tespit edilir. Tespit edilen sağlık durumunun, Türk Silâhlı Kuvvetlerinde (uçucular hariç) mevcut herhangi bir sınıf ve rütbede bulunan personel için "Sınıfı Görevini Yapamaz" raporu verilmesine neden olacak bir nitelik taşıması hâlinde, bu sınıfın ve personelin sıhhî arızasına sebep olan olayın gerçekleştiği tarihteki bulunduğu rütbeye ait Türk Silâhlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği Sınıflandırma Çizelgelerinde yer verilen kriterler, durumu incelenen personel hakkında Gülhane Askerî Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kurulu tarafından verilecek kararda da esas kabul edilir. Bu durumda olan personel hakkında "Sınıfı Görevini Yapamaz" kararı verildikten sonra, vazife malûllüğüne karar verilebilmesi için, durumu, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne bildirilir. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü, anılan personelin durumunu, tevsik yönüyle inceleyerek, vazife malûllüğü konusunda karar verir.    İNTİHARA TEŞEBBÜS DURUMLARINDA YAPILACAK SAĞLIK İŞLEMLERİ    Madde 41 - Herhangi bir sebep ve şekilde intihara teşebbüs edenlerin sağlık işlemleri, intihar teşebbüsüne sebep olan hastalık ve intihar teşebbüsü sonucu kalan sekeller gözönünde tutulmak sureti ile yapılır.    DİSKROMATOPSİ    Madde 42 - (Değişik madde: 20/09/1988 - 88/13300 K.)    (Değişik paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/15.mad) İlk sınıflandırma muayeneleri sırasında diskromatopsi tespit edilenler aşağıda (1), (2) ve (3) numaralı bentlerde gösterilen sınıf ve branşlara ayrılamazlar. Diskromatopsi tespit edilen subay ve astsubaylara sınıf değişikliği uygulanmaz, kendi sınıflarının uygun kadro yerlerinde görevlendirilirler. Uçucu personele 72 nci madde hükümleri uygulanır.    1) Kara Kuvvetleri:    Piyade, Süvari, Tank, Topçu, Kara Havacılık, İstihkam, Muhabere, Jandarma, Ulaştırma, Harita.    2) (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/8.mad)Deniz Kuvvetleri, Sahil Güvenlik:        Güverte, Makine, Deniz, Deniz Piyade, Deniz İstihkam, Denizaltıcı, Dalgıç, Sahil Güvenlik.    3) Hava Kuvvetleri:    Pilot, Seyrüsefer, Hava Yer (kontrol ve ihbar, uçak, elektronik, esliha ve mühimmat, uçak bakım, ikmal, istihbarat, foto) Piyade, İstihkam, Muhabere, Füze, Uçaksavar, Ulaştırma.    Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Okullarına alınacak öğrencilerde (Yedeksubay öğrencileri hariç), Türk Silahlı Kuvvetlerine muvazzaf olarak sivil kaynaktan ve yedeksubaylıktan alınacak adaylarda diskromatopsi bulunmaz. Diskromatopsi muayenesi İschiara (Psödo İzokromatik renk levhaları) yöntemi ile yapılır. Gerek duyulduğunda, muayene yardımcı metodlarla desteklenir.    YURTDIŞINA GÖNDERİLECEKLERİN SAĞLIK İŞLEMLERİ İLE KUVVET HARP AKADEMİLERİ VE ASKERÎ HÂKİMLİK SINAVINA GİRİŞ İLE İLGİLİ İSTİSNAÎ HÜKÜMLER    Madde 43 - (Değişik madde:10/12/1998 - Yön: 98/12161 - 1. md.;Değişik madde: 30/09/2005-2005/9492 S.B.K. Yön/1.mad)     Eğitim ve sürekli görev sebebi ile yurtdışına gönderilecek subay, astsubay ve askerî öğrenciler, gönderilmeden önce tam teşekküllü askerî hastane sağlık kurulunda 37 nci maddeye uygun olarak muayene ettirilirler. Alacakları raporda hastalık ve arızaları; gönderilecekleri sınıfta artı (+) işaretli olanlar gönderilir, eksi (-) işaretli olanlar gönderilmezler. Ancak 31 inci maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi gereğince göreve devam edenlerden;    a) Geçici görev, eğitim, kurs ve staj nedeniyle yurtdışına gönderilmek üzere seçilenler,    b) Organ kaybı ve organ zafiyeti terörle mücadele esnasında olanlardan Kuvvet Harp Akademileri sınavına ya da Askerî Hâkimlik sınavına başvuranlar ile sürekli görev için aday olarak seçilenler,    Gülhane Askerî Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kuruluna sevk edilirler. Sevk yazısında görevlendirildikleri yerlerin özellikleri açıkça belirtilir. Sınıflandırma çizelgeleri dikkate alınmaksızın Gülhane Askerî Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kurulunca, bunlardan; Kuvvet Harp Akademisi sınavlarına başvuranlara "Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Karargâh Görevlerinde Kurmay Subay Olarak Çalışır/Çalışamaz", Askerî Hâkimlik sınavına başvuranlara "Askerî Hâkim Sınıfına İlişkin Görevlerde Çalışır/Çalışamaz" şeklinde, diğerlerine ise söz konusu görevleri yapıp yapamayacakları konusunda rapor verilir.    Eğitim amacıyla dış ülkelere gönderilecekler, raporları Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca onaylanıp, kesinleşmeden yurtdışına çıkarılamazlar.    (Ek fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/2.md.) Yurtdışına birlik gönderme nedeni ile gönderilen uzman erbaş, erbaş ve erler gönderilmeden önce tam teşekküllü asker hastanesi sağlık kurulunda muayene ettirilir. Alacakları rapora göre sınıfı görevini yapacak sağlık niteliğini haiz olanlar yurtdışına gönderilir.    YURTDIŞINA GÖNDERİLECEK SİVİL PERSONELİN SAĞLIK İŞLEMLERİ    Madde 44 - Halen Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli ve özel kanunlara tabi olup, yurtdışına gönderilecek sivil personele, görev ve mesleğine göre, bu Yönetmeliğin Subay ve Astsubay Sınıflandırma  Çizelgelerinde karşılığı bulunan dilimler uygulanır. Karşılığı bulunan bir sınıf yoksa, bu Yönetmeliğin personel sınıfına uygulanan hükümlerine göre işlem yapılır.    ALTINCI BÖLÜM : DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI VE SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞINA AYRILACAK YÜKÜMLÜLER İLE DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK ERLERİNİN SAĞLIK YETENEKLERİ    DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI VE SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞINA AYRILACAK  YÜKÜMLÜLERİN SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 45 - (Değişik madde: 30/01/1997 - 97/9106 K.; Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/11. mad) Son yoklamada veya sağlık kurullarında; Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ayrılacak yükümlülerde aranacak ruh ve beden nitelikleri aşağıda belirtilmiştir. Sınıflandırma, bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen hükümler göz önünde tutularak yapılır.                  1) (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/16.mad) Sağlamlar ile hastalık ve arızaları Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerine giren erler, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına verilir.                 2) Aşağıdaki yükümlüler Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına verilmezler:                 a) Zamanla ve deniz iklimi ile artacak hastalık ve arızaları bulunanlar,                  b) Sık sık tekrarlayan akut belirtili deri hastalıkları, hiperhidroz, bromhidroz ve benzeri rahatsızlıkları bulunanlar,                  c) Gözlerinde diplopi, hemerolopi bulunanlar.    DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK ERLERİNİN SINIFLARA AYRILMASI    Madde 46 - (Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/9.mad)    Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak şartı ile Deniz Kuvvetlerindeki, Sahil Güvenlikteki sınıfların özel sağlık nitelikleri, kuvvet komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca hazırlanacak yönerge ile tespit edilir. Bu Yönetmelikte sınıflara ayırma konusundaki esaslara ilişkin ana kurallar ayrıca sınıflandırma yönergesinde gösterilir.    SAĞLIK NİTELİĞİNİ KAYBEDENLER    Madde 47 - (Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/10.mad)    Deniz Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik sınıflarından birinde iken bu sınıfların sağlık niteliğini kaybedenler 14 üncü madde gereğince Deniz Kuvvetlerindeki ve Sahil Güvenlikteki diğer uygun sınıflardan birine geçirilir.    DENİZ KUVVETLERİNDE VE SAHİL GÜVENLİKTEKİ SINIF VE BRANŞLAR    Madde 48 - (Değişik madde: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/3.md.)    Deniz Kuvvetleri Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ayrılan erlerin, Deniz Kuvvetleri ile Sahil Güvenlikteki sınıfları ve bu sınıflara ayrılacak erlerin sağlık nitelikleri aşağıda gösterilmiştir:    1) Topçu: Kas ve iskelet yapıları sağlam olanlardan seçilir.    2) Torpidocu: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, kas ve iskelet yapıları sağlam olanlar arasından seçilir.    3) Serdümen, Vardabandra: Büyük çoğunluğu gemilerde görevlendirilecek olan bu erler, sağlam bünyeli ve denize dayanıklı olanlardan ve diskromatopsi bulunmayanlar arasından seçilir.    4) Porsun: Gemicilikle ilgili her türlü işlemleri yürütmekle görevlendirilecek olan bu erler, sağlam bünyeli ve denize dayanıklı olanlardan ve diskromatopsi bulunmayanlar arasından seçilir.    5) Mayıncı: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, kas ve iskelet yapıları sağlam olanlardan seçilir.    6) Radarcı: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, işitmesi sağlam olanlar arasından seçilir.    7) Telsizci: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, işitmesi sağlam olanlar arasından seçilir.    8) Denizaltı Savunma Aletçisi: Kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler işitmesi tam sağlam olanlar arasından seçilir.    9) Fotoğrafçı: Kıyı birliklerinde her türlü fotoğraf işlerinde kullanılacak olan bu erler, sivil hayatta fotoğrafçılıkla uğraşmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    10) Boru-Trampetçi: Kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, meslekte yetişmiş, müzik bilgisine sahip olanlar arasından seçilir.    11) Denizaltıcı (İkmal): Denizaltılarda görevlendirilecek olan bu erler, sağlık muayenesi sonucunda "Denizaltıcı Olur" kararı alanlar arasından seçilir.    12) Talim Öğretmeni: Kıyı birliklerinde ve özellikle eğitim merkezlerinde acemi erlerin yetiştirilmelerinde görevlendirilecek olan bu erler, boyları 165 cm'den uzun, konuşmaları ve lisanı düzgün olanlar arasından seçilir.    13) Deniz Piyadesi: Kıyı birliklerinde ve amfibi birliklerde görevlendirilecek olan bu erlerden amfibi birliklerde görev alacaklar, boyları 165 cm'den uzun ve komando niteliği taşıyanlar arasından seçilir.    14) Hizmet: Gemilerde ve kıyı birliklerinde her türlü hizmet işlerinde kullanmak üzere, erler  arasından seçilir.    15) Muhafız: Kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sağlam yapılı olanlar arasından seçilir.    16) Motorcu: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sivil hayatta bu işlerle uğraşmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    17) Elektrikçi: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, elektrikçilikten anlayan ve sivil hayatta bu işlerle uğraşmış olanlara öncelik verilmek üzere, diskromatopsi bulunmayanlar arasından seçilir.    18) Yara Savunmacı: Gemilerde ve kıyı birliklerinde tamirci parti ekiplerinde görevlendirilecek olan bu erler, benzer işlerde yetişmiş sanatkâr olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    19) Şoför: 13 üncü maddede belirtilen sağlık yetenekleri bulunanlar arasından seçilir.    20) Dalgıç, Kurbağaadam: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler; sağlam yapılı, yüzme bilen, denize dayanıklı, sivil hayatta bu işlerle uğraşmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    21) İkmalci: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilmek üzere, erler arasından seçilir.    22) Kamarot: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sivil hayatta garson olarak çalışmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    23) Berber, Terzi, Kunduracı: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sivil hayatta bu işlerde çalışmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    24) Sıhhiye: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sivil hayatta sağlık sektöründe çalışmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    25) Mekanikçi: Gemilerde ve kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sivil hayatta torna, freze ve kaynak işlerinde çalışmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    26) İstihkâmcı: Kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sivil hayatta dozer, loder ve greyder gibi iş makineleri kullanmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    27) Kademeci: Kıyı birliklerinde görevlendirilecek olan bu erler, sivil hayatta bu işlerle uğraşmış olanlara öncelik verilmek suretiyle seçilir.    DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI OKULLARINA ALINACAK ÖĞRENCİ ADAYLARI VE ÖĞRENCİLERDE ARANACAK SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 49 - Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Okullarına alınacak öğrenci adayları ve öğrencilerde aranacak sağlık yetenekleri hakkında, bu yönetmeliğin 25, 26 ve 27 nci maddesi hükümleri uygulanır.    DENİZ OKULLARINI BİTİRİRKEN YAPILACAK İŞLEMLER    Madde 50 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/13. mad) Deniz harp okulu öğrencileri ve eğitim süreleri bir yıldan fazla olan deniz okullarını bitiren öğrenciler, okullarını bitirirken deniz hastahaneleri sağlık kurullarında muayene edilirler. Bu muayene, öğrencilerin sağlık yeteneklerinin tespit edilmesi ve sınıflandırılmaları amacıyla yapılır. Eğitim süreleri bir yıl ve altında olan deniz okulları öğrencilerine aynı sağlık işlemi uygulanmaz ancak, bunlardan yıl içerisinde kıt'a tâbibince takibi yapılanlardan sağlık durumunun yeniden değerlendirilmesi uygun görülenlerin sağlık kurulu muayeneleri yapılır.                 Deniz harp okulu, astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay sınıf okullarını bitirenlerin almış oldukları kesin kararlı raporlara bu Yönetmeliğin 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerindeki maddeler uygulanır. Piyade ve istihkâm sınıfı astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay sınıf okulları öğrencilerine de aynı işlem uygulanır.    DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK SUBAYLARININ SAĞLIK YETENEĞİ    Madde 51 - (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/12.mad) Deniz ve Sahil Güvenlik subaylarının sağlık yetenekleri her zaman sınıfları görevlerini faal olarak yapacak nitelikte bulunmalıdır. Denizaltı ve sualtı branşlarındaki subayların sağlık yetenekleri ilgili bölümlerde gösterilmiştir.    (Değişik fıkra: 04/05/1993 - 93/4398K.;Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/12.mad) Deniz  ve Sahil Güvenlik uçucu subaylarda, uçtukları uçak tipi dikkate alınarak hava uçucu subaylarda aranan sağlık nitelikleri aranır.    Deniz Piyade ve Deniz İstihkam Subaylarında kara ordusu Piyade ve İstihkam Subaylarında aranan sağlık nitelikleri aranır.    (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/4.md.) Deniz şartlarının özellikleri gözönünde tutularak Deniz ve Sahil Güvenlik subaylarının sağlıklarına itina gösterilmesi zorunludur. En küçük arazı veya hastalığı görülenler birlik tabibi tarafından tedavi edilir ve gerektiğinde en yakın asker hastanesi sağlık kuruluna gönderilir. Tedavi sonunda sağlık kurullarınca verilecek raporlarda denizde görev yapmaya engel arızaları görülenler, hastalıklarını artırıcı etki tespit edilenler deniz görevlerinden geçici olarak alınır. Bu durumdaki personel için düzenlenecek raporlarda, denizde görev yapmayı engelleyen veya deniz şartlarında hastalıklarını artırıcı etki yapan hastalıklarla ilgili gerekçeler gemi tabibi tarafından bilimsel olarak belirtilir. Gemi tabibi bulunmadığı hallerde gemi komutanı tarafından kıta anket formu ile birlikte bu gerekçeler tespit edilir. Bu personel, Deniz ve Sahil Güvenlik birliklerinin kara teşkillerinde tüm askerlik hizmetleri müddetinde en çok dört yıl süre ile görevlendirilir, bu süre sonunda yeniden sağlık kurullarına gönderilir ve alacakları raporlara göre işlem yapılır.    DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK SUBAYLARININ SAĞLIK MUAYENELERİ VE SIHHİ İZİN SÜRELERİ    Madde 52 - (Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/13.mad)     Deniz ve Sahil Güvenlik subaylarının sağlık muayeneleri ve sıhhi izin süreleri, bu Yönetmeliğin 31 ve 32 nci maddelerinde yazılı hükümlere göre yürütülür.    DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK ASTSUBAYLARININ SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 53 - Deniz ve Sahil Güvenlik astsubaylarının sağlık yetenekleri, Deniz ve Sahil Güvenlik subaylarının sağlık yeteneklerinin aynıdır. Sınıflara göre yapılacak işlemler aşağıda belirtilmiştir.*    1) (Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/14. mad;Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/14.mad) Topçu, güdümlü mermi, torpidocu, mayın, seyir, porsun, denizaltı, savunma aletleri (D.S.A.), radar, telsiz, silah astsubayları, sağlık muayenelerinde güverte subaylarının bağlı olduğu hükümlere göre işlem görür.    2) Çarkçı, kazancı, motorcu, elektrikçi, yara savunma ve elektronik astsubaylar sağlık muayenelerinde makina subaylarının bağlı olduğu hükümlere göre işlem görürler.    3) (Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/14. mad) Deniz piyade, deniz istihkâm ile istihbarat astsubayları sağlık muayenelerinde deniz piyade, deniz istihkâm ve deniz istihbarat subaylarının bağlı olduğu hükümlere göre işlem görürler.                 4) (Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/14. mad;Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/14.mad) İkmal astsubayları ile idari ve teknisyen astsubaylar sağlık muayenelerinde ikmal subaylarının bağlı oldukları hükümlere göre işlem görür.                 5) (Değişik bend: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/14. mad) Sağlık ve sıhhiye teknisyeni astsubayları, sağlık muayenelerinde tabip, eczacı, diş tabibi ve sağlık subaylarının bağlı oldukları hükümlere göre işlem görürler.    6) Bando astsubayları, sağlık muayenelerinde bando subaylarının bağlı oldukları hükümlere göre işlem görürler.    7) (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/14.mad) Görevleri itibarıyla Hava Kuvvetleri Komutanlığında uçak bakım sınıfına dahil olan Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı mensubu uçak bakım astsubayları, sağlık yönünden bu Yönetmelikte Hava Kuvvetleri Komutanlığındaki uçak bakım sınıfı astsubayların tabi oldukları hükümlere göre işlem görür.    DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK ASTSUBAYLARINA MUAYENELERİ SONUNDA YAPILACAK İŞLEMLER    Madde 54 - (Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/15.mad)     Deniz ve Sahil Güvenlik astsubayları, gemi ve birliklerde tabipler tarafından, görevlerini yapmaya elverişli olacak şekilde daima sağlık kontrolüne tabi tutulmalı ve en küçük arızası bulunanlar derhal tedavi edilmelidir. Tedavi sonunda sağlık kurullarınca verilecek raporlarda, denizde görev yapmaya engel arızaları görülenler ve hastalıklarını artırıcı etki tespit edilenler deniz görevlerinden geçici olarak alınır. Bu durumdaki personel için düzenlenecek raporlarda, denizde görev yapmayı engelleyen veya deniz şartlarında hastalıklarını artırıcı etki yapan hastalıklarla ilgili gerekçeler bilimsel olarak belirtilir. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının kara teşkillerinde birer yıl olmak üzere, tüm askerlik görev süresinde toplam olarak en çok dört yıl olarak görevlendirilir. Bu süre sonunda sağlık kurullarına gönderilirler ve alacakları raporlara göre haklarında işlem yapılır.    FAAL KITA GÖREVİ YAPAMAYACAKLARA YAPILACAK İŞLEM    Madde 55 - Sağlık niteliği sebebiyle, denizüstü ve denizaltı sınıflarında faal kıta görevi yapamayacak olanlar hakkında bu yönetmeliğin ilgili maddeleri uygulanır.    YURT DIŞINA GÖNDERİLECEK DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK SUBAY VE ASTSUBAYLARININ MUAYENELERİ    Madde 56 - (Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/16.mad)     Kısa süreli kurs, eğitim, geçici veya sürekli görev amaçlarıyla yurt dışına gönderilecek olan Deniz ve Sahil Güvenlik subay ve astsubaylarının sağlık muayeneleri askerî hastanelerin sağlık kurullarında yapılır. Bu muayenede, personelin sınıf ve branşlarıyla ilgili sağlık nitelikleri gözönünde bulundurulur. Bütün sistem muayeneleri ve dişler üzerinde önemle durularak, mikrofilm ve diğer laboratuvar tetkikleri yapılır.    YURT DIŞINA GÖNDERİLECEK DENİZ VE SAHİL GÜVENLİK SUBAY, ASTSUBAY VE ÖĞRENCİLERİNE YAPILACAK İŞLEM    Madde 57 -  (Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/17.mad)     Yurt dışına gönderilecek Deniz ve Sahil Güvenlik subay, astsubay ve öğrencilerine bu Yönetmeliğin 43 üncü maddesi hükümleri uygulanır.    DENİZALTI SUBAY, ASTSUBAY VE ERLERİNİN SAĞLIK NİTELİKLERİ    Madde 58 - Denizaltı görevinin özellikleri gözönünde tutularak, bu sınıf eğitimi için seçilecek olan personel, tam sağlam olmakla beraber aşağıda yazılan beden niteliklerine de sahip olmalıdır.    1) Ruh Sağlığı: Denizaltı gemisinde görevli subay, astsubay ve erlerin görevlerinin özelliği ve sorumlulukları gözönünde tutularak ve denizaltı eğitimi için seçilecek adayların muayenelerinde psikolojik uygunlukları dikkatle değerlendirilir ve ruh sistemlerinin tam sağlam olmalarına dikkat edilir.    (Değişik paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/17.mad) Denizaltında çalışacak personel, öncelikle bu işe istekli olanlar arasından seçilmeli ve adayda, sağlamlık, mesleğe bağlılık aranmalıdır. Denizaltında çalışacak personelin ruhsal fonksiyonları ve sinir sistemleri tam sağlam olmalıdır.    2) Görme: Bu sınıfa ayrılacak bütün personelin görme kuvveti tam olmalıdır. Denizaltı sınıfına girdikten sonra bu hizmete devam için gözlükle düzeltmeden önce bir gözde görme 7/10 iken diğerinde 6/10'dan aşağı görmesi bulunanlar denizaltı hizmetinde çalıştırılamazlar. Bunlar denizüstü gemilerinde veya Deniz Kuvvetlerinin kara teşkillerinde görevlendirilirler.    3) Renk Görme: Diskromatopsi bulunmamalı, bütün adaylara (Pseudoisochromatic plate) testi yapılmalıdır.    4) Optik aletlere uyum bakımından iki göz arasındaki uzaklık visual screening instrument ile ölçülür.    Radar aletlerini kullanmaya olan yetenekleri Orthorater aleti ile ölçülür ve aletin çizelgelerine göre değerlendirilir.    Gece körlüğü özel adaptometre ile saptanır. Bu aletin bulunmadığı yerlerde göz uzmanının kararı kabul edilir.    5) Burun-Boğaz: Adayların nazofarinks ve larinksleri dikkatle muayene edilir. Burun, farinks, larinks nezlelerine yol açabilecek kronik tonsillitis, atrofik rinit, kronik ve sık sık nükseden sinüzitis olmadığı ya da bu hastalıkları daha önce geçirmediği saptanır. Ön sinüslerin radyografik muayenesi yapılır. Adayda solumaya engel burun yolu veya burun delikleri şekil bozuklukları bulunmamalıdır.    6) İşitme kuvveti her iki kulakta normal ve birbirine eşit olmalı, fısıltıyı 5 metreden duymalıdır. Dinleme işlerinde görevlendirilecek personele ediometrik muayene yapılır. Akut veya kronik dış, orta ve iç kulak hastalıkları, kulak zarı perforasyonu bulunmamalı ve Eustachi borusu açık olmalıdır.    Bu sınıfa girdikten sonra, her iki kulağın ayrı ayrı işitme kuvvetleri, fısıltıyı 3 metre kadar mesafeden işitecek derecede azalanlar denizaltı sınıfından alınırlar ve deniz üstü gemilerinde veya Deniz Kuvvetlerinin teşkillerinde görevlendirilirler.    7) Vücut Kokusu: Yanındakileri rahatsız edecek derecede ağız ve solunum kokusu olanlarla bromhidroz ve hiperhidrozu bulunanlar bu sınıfa alınmazlar.    8) Dişler: Diş muayenesi bir diş tabibi tarafından yapılır. Beslenmeyi bozacak derecede diş noksanlığı olanlar, diş etlerinde hastalığı bulunanlar bu sınıfa alınmazlar. Kısmi protez ve diş köprüleri bu sınıf personelin görevden çıkarılmasını gerektirmez.    9) Solunum Sistemi: Her adaya akciğer radyografisi yapılır. Adayda geçirilmiş veya aktif bir akciğer hastalığı bulunmamalıdır. Yapılacak muayenede tüberküloz üzerinde özellikle durulur ve tanı için özel bir dikkat gösterilir. Adayın vital kapasiteleri normal olmalıdır.    10) Dolaşım Sistemi: Her adaya tele-radyografi elektro-kardiyografi ve kalp fonksiyon deneyleri yapılır. Sistolik arteriyel kan basıncı 140 mm., diyastolik kan basıncı 90 mm.nin üzerinde bulunmamalıdır. Sinuzal taşıkardisi, aritmileri, kalp ve damar sisteminde hastalık ve arızaları bulunanlar bu sınıfa alınmazlar.    11) Sindirim Sistemi: Denizaltı sınıfına seçilecek olanlarda kronik kabızlık, sık sık tekrarlayan diyare, kolitis, açken ve yemekten sonra meydana gelen karın ağrılarıyla birlikte sindirim şikayetleri, mide ve duodenum ülserleri, mide ve barsakların kronik hastalıkları, kolesistit, birden fazla sarılık v.b., sindirim sistemi hastalıkları bulunmamalıdır.    12) Deri: Aktif veneral hastalığı veya evvelce geçirmiş oldukları veneral hastalıkları, yapılan tedaviye rağmen nüksetmiş bulunanlar, orta derecede akne hariç diğer sık sık nükseden akut belirtili deri hastalıkları olanlar denizaltı sınıfına alınmazlar.    13) Boy ve Kilo: Adayların boy ve ağırlıkları, ağırlık orantılarına uygun olur kabul edilen tolerans % 20'yi geçemez.    14) Basınç Karşılama Yeteneği: Denizaltı sınıfına ayrılacak adaylar, dalış personelinde olduğu gibi, basınç odasında muayene edilirler. Basınç odasında 25 kilogram basınç altında normal işitmenin devamlılığı ve basıncın diğer etkilerine karşı dirençleri incelenir. Bu muayene personelin denizaltı kurtarma cihazı eğitimi için yapılması gereken bir testtir.    DENİZALTICI PERSONELİN MUAYENESİ SONUNDA YAPILACAK İŞLEM    Madde 59 - (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/17.mad) Denizaltıcı personel her yıl tam teşekküllü asker hastanesi sağlık kurullarında muayene ettirilir. Bu muayenelerde, 58 inci maddede belirtilen sağlık niteliklerini kaybetmiş oldukları saptananlar denizaltı sınıfından çıkarılır.    Gerektiğinde dalıştan önce ve sonra muayeneleri yapılarak, sağlık durumlarında görülecek değişiklikler fişlerine yazılır.    Denizaltıcı subay, astsubay ve erlerde aranan sağlık niteliklerine haiz olmayan, denizaltı gemileri ile kısa süreli dalışa iştirak edecek (Müşahit olarak, tecrübeler v.s. maksatlar için) personelin geçmişinde kulak, burun, boğaz, solunum ve dolaşım sistemi ile psikiyatrik yönden bir rahatsızlığı olmamalıdır. Şahsın dalışa mani bir şikayeti bulunmaması halinde sağlık muayenesine gerek olmadan dalışa katılır. Dalış için muayenesini talep edenler, Denizaltı Filo Tabibince muayene edilir ve kısa süreli dalmaya engel hali saptanmayanlar dalışa katılırlar.    DENİZALTICILIK VEYA DALGIÇLIKTAN AYRILMA KARARI    Madde 60 - (Değişik madde: 30/01/1997 - 97/9106 K.;Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/17.mad)    Denizaltıcılık veya dalgıçlıktan geçici veya sürekli ayrılma kararları STANBUL/Kasımpaşa Asker Hastanesi ile KOCAELİ/Gölcük Asker Hastanesi tarafından verilir. Denizaltıcılık ve dalgıçlık için itiraz ve kontrol muayeneleri, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığı emrindeki askerî hastaneler tarafından sağlanır. Anlaşmazlık ve karar aykırılığında kesin karar, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kurulu tarafından verilir.       Kurbağa adamların her türlü sağlık kurulu muayeneleri; Kasımpaşa ve Gölcük Asker Hastanelerinde yapılır.    DALGIÇ EĞİTİMİ İÇİN SEÇİLECEK PERSONELİN MUAYENESİ    Madde 61 - (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/20.mad) Dalgıç eğitimi için seçilecek personelin sağlık kurul muayeneleri; asker hastanelerince, basınç odası basınç testleri; Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Komutanlığı Deniz ve Sualtı Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanlığınca yapılır. Dalgıç eğitimi için seçilecek personelde aşağıdaki nitelikler aranır.    Personelin seçilmeleri, yetenekleri ve eğitimlerinin diğer özellikleri yürürlükte olan yönergelere göre uygulanır.    Dalgıçlığa kabul edilecek bütün adaylarda aranacak sağlık nitelikleri:    1) Geçirdiği Hastalıklar: Aşağıdaki hastalıklardan herhangi birini geçirmiş olan adaylar dalgıç olamazlar.    A - Tüberküloz, astımbronşial, kronik akciğer hastalıkları,    B - Kronik veya tekrarlıyan sinüzüt, dış kulak yolunun kronik hastalıkları, orta kulağın kronik ve akut hastalıkları,    C - Kronik ve tekrarlayan ortopedik hastalıklar,    D- (Değişik alt bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) 6 ay süre ile normale dönmeyen karaciğer enzim yükseklikleri bu Yönetmeliğin eki Hastalık ve Arızalar Listesinin 45 inci maddesinin (sindirim sistemi hastalıkları) tüm B kararları, A-45/F-2 ve A-45/F-12 kararı alanlar,    E - Kronik alkolizm,    F- (Değişik alt bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Tedavisi tamamlanmamış aktif sifiliz.    2) Yaş: 30 yaşından büyük olanlar, dalgıç adaylığına kabul edilmezler. En uygun yaş 20 - 30 arasındaki yaştır.    3) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Boy ve Ağırlık: Dalgıç adayları sağlam yapılı olmalı, şişmanlığa eğilimli bulunmamalıdır. Genel olarak adayların "Sualtı Personelinin Yaşlara Göre Boy ve Ağırlık Standart Oranlarını Gösteren Çizelge"de belirtilen değerlerde % 10'dan fazla bir değişiklik göstermemesi gerekir. Ancak, kalın kemikli ve adaleli olmaları sebebiyle ağırlıkları fazla olanların durumları gözönünde bulundurulur. Adayların boyları 157 cm'den kısa olmamalıdır.    4) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Görmeler: Sualtı çalışmalarında kullanılacak aletlere engel olması bakımından, gözlük takılması uygun değildir. Bu bakımdan adayların görmeleri düzeltmeden önce tam olmalı ve 0.25 diyoptriye kadar miyopi, 0.50 diyoptriye kadar hipermetropi bulunanların göreve devamları kabul edilmelidir. Adaylarda oftalmoskopik bulgular normal olmalıdır. Görevdeki 10 yılını tamamlayan dalgıçlarda ise 1 diyoptriye kadar miyopi ve hipermetropi ve astigmatizması bulunanların göreve devamları kabul edilir. Kırılma kusurlarının numaralı dalış maskeleri ile giderilmesi dalışa engel değildir.    5) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Kulaklar: Kulak zarının kronikleşmiş perforasyonları, orta kulak kronik ve akut hastalıkları, malign otitis externa, kulak zarı atrofisi, orta kulak adesiv proçesi, geçirilmiş stapedektomi ameliyatı, meniere hastalığı, iç kulak ameliyatları, ossiküloplasti, larenjektomi, larengosel, gırtlakta paralizi, tümör ve stenozlular kabul edilmezler. Östaki borusu basınç değişikliklerini eşitleyecek durumda ve açık olmalı, gerekirse kateterizasyonla kontrol edilmelidir. İşitme kuvveti adaylarda her iki kulakta normal ve eşit derecede olmalı, işitme eşiği 0-25 db arasında olmalıdır. Adayların odiometrik muayenelerinin yapılması zorunludur. Yetişmiş dalgıçlarda bu Yönetmeliğin eki Hastalık ve Arızalar Listesinin 19 uncu maddesinin A Dilimine girenler dalgıçlığa elverişli kabul edilir.    6) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Burun ve Boğaz: Burun bölgelerindeki veya burun deliklerindeki solumaya engel şekil bozuklukları ile yine burun bölgesinde veya burun delikleri ile sinüslerinde basınç eşitleme yeteneğine engel deformasyonu ya da hastalığı bulunanlar dalgıç adaylığına seçilmezler.    7) Dişler: Adayların dişleri, diş tabibi tarafından muayene edilir. Belirli ağız hastalıkları ve genel olarak bozuk dişleri olanlar adaylığa kabul edilmezler. Sağlam köprülerle yenilenmiş dişler, dalgıç olmaya engel değildirler. Dalgıç personelin iyi bir ağız hijyenine ve su altında çeşitli cihazları kullanmalarına engel olmayacak dişlere sahip olmaları zorunludur.    8) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Solunum Sistemi: Solunum sistemi klinik, radyolojik, solunum fonksiyon testleri ve gerek görüldüğünde ileri tetkiklerle (toraks tomografisi, yüksek çözünürlüklü toraks tomografisi, arteriyel kan gazı, V/P sintigrafisi ve polisomnografi gibi) kontrol edilir. Göğüs hastalıkları yönünden tam sağlam olunmalıdır (Fizik muayenesi normal olan, radyolojik olarak tespit edilmiş ve herhangi bir hastalıkla ilişkilendirilemeyen minimal fibröz sekel, band ve benzeri lezyonlar yetişmiş personel için görevine devam etmesine engel teşkil etmez.).    9) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Dolaşım Sistemi: Yapılan klinik ve laboratuvar inceleme ve testlerinde dolaşım sistemi normal olmalıdır. Kan basıncı istirahat halinde, brakial ölçümle supin pozisyonda 140 mm.Hg sistolik, 90 mm.Hg diastolik değerin üzerinde olmamalıdır. Adaylarda EKG çekilir, tam kan sayımı ve sedimantasyon tayini, biyokimyasal testlerden; açlık kan şekeri, üre, SGOT, SGPT, serolojik testlerden; sifiliz testi, immünolojik testlerden; HBsAg, Anti-HCV, Anti-HIV testleri ile ilgili uzmanın gerek gördüğü diğer tetkik ve testler yapılır. Ayrıca dalgıçlığa giriş aşamasında ve takip eden her beş yılda bir transtorasik ekokardiografi yapılmalıdır. Bu Yönetmeliğin eki Hastalık ve Arızalar Listesinin 42 nci maddesinin B ve D dilimlerine giren hastalıkların varlığı dalışa engeldir.    10) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Sindirim Sistemi: Kolesistit ve/veya kolelitiyazis, üç farklı ölçümde total bilirubin düzeyinin 1,5 mg./dl'nin üstünde olduğu konjenital hiperbilirubinemiler ve viral hepatit mevcudiyeti saptananlar dalgıç görevine alınmazlar.    11) (Değişik bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Genito-Üriner Sistem: Adayların tam idrar muayenesi yapılır. Kronik ve tekrarlayıcı genito-üriner sistem hastalıkları ve aktif venerial hastalıklar bulunmamalıdır.    12) Adayların birbirlerine yakın çalışmaları veya dalgıç elbiselerinin değiştirilmesi halinde, birinden diğerine geçebilecek herhangi bir akit veya kronik deri hastalığı bulunmamalıdır.    13) (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/18.mad) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Hastalık ve Arızalar Listesinin 15 inci, 16 ncı, 17 nci ve 18 inci maddelerinde belirtilen hastalıklar bulunmamalıdır. Dalgıç adaylarının ayrıntılı nörolojik muayeneleri ve psikomotor testleri yapılmalıdır.    14) Basınç Eşitleme Yeteneği: Deniz hastanelerinde yapılacak sağlık kurulu muayenesinde, dalgıçlığa uygun sağlık niteliklerine sahip olduğu tesbit edilerek dalgıç seçilenlerin son muayeneleri, basınç odasında yapılacak deneylerle tamamlanır. Bütün adaylar, basınç odasında Puskareye 50 librelik (25 Kgr.) bir basınç altında bırakılır. Bu sırada kulakların basınç eşitlemeye dayanma yeteneği tesbit edilir. Aynı zamanda östaki kanalının tıkanmasından dolayı basınç eşitleme yeteneğinin geçici aksamasına sebep olan yukarı solunum yolları enfeksiyonunun bulunup bulunmadığı da incelenir.    15) (Ek bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Bu Yönetmeliğin eki Hastalık ve Arızalar Listesinin 35 inci maddesindeki A ve B dilimlerindeki hastalıklara sahip olanlar dalgıç olamazlar. Erkeklerde 14-18, bayanlarda 12-16 g/dl olması aranır.    16) (Ek bent: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/5.md.) Bu Yönetmeliğin eki Hastalık ve Arızalar Listesinin 32 nci, 33 üncü, 37 nci, 40 ıncı ve 41 inci maddelerinin B diliminde yer alan hastalıklara sahip olanlar dalgıç adayı olamazlar.    Adayların oksijene karşı duyarlılıklarının bulunup bulunmadığını anlamak için, bunlara 60 feet (27 libre) 30 dakika süreyle oksijen solunumu yaptırılır, belirgin bulgular fişine işlenir.    DALGIÇLARIN YILLIK MUAYENELERİ    Madde 62 - (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/21.mad)Bütün dalgıçların senelik sağlık muayeneleri 61 inci maddede bulunan standartlara göre, tam teşekküllü asker hastaneleri sağlık kurulları tarafından büyük bir dikkatle yapılır. Bu muayenelerde bütün laboratuvar tetkiklerine önem verilir. Muayeneler sırasında, dalgıçlık sağlık niteliklerini kaybettiği tespit edilenler Deniz Kuvvetleri ile Sahil Güvenlik kara teşkillerine veya diğer görev yerlerine atanır.    KIRK YAŞINA GELMİŞ DALGIÇLARIN MUAYENESİ    Madde 63- (Değişik madde: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/6.md.)    Dalgıçlık (SAT, SAS, Birinci Sınıf Dalgıç, MHD ihtisaslı) mesleğinde 40 yaşına gelmiş personelin, Sağlık Komutanlığınca görevlendirilecek hastanelerin sağlık kurulları tarafından dolaşım, solunum, sindirim, göz, nöropsikiyatrik ve kulak hastalıkları bakımından dalışa engel hastalığı bulunmadığı hususu dikkatle muayene edilir. Bu muayeneyi yapacak sağlık kurullarında sualtı ve hiperbarik tıp branşında ihtisas yapmış en az bir tabip üye bulundurulur. Böyle bir tabip bulunmazsa onun yerini kıdemli bir dalgıç tabip subayı alır. Yaşa bağlı gelişen fizyolojik değişiklikler ile birlikte dalgıç sağlam ve aktif durumda olursa Vücut Kitle İndeksi 29,9'a kadar kilo fazlalığı kabul edilebilir.    YEDİNCİ BÖLÜM : HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINA AYRILACAK YÜKÜMLÜLERİN SAĞLIK YETENEKLERİ    HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞINA AYRILACAK YÜKÜMLÜLERİN SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 64 - Son yoklamada veya sağlık kurullarında yapılan muayenelerde sağlam bulunanlar ile hastalık ve arızaları hastalık ve arızalar listesinin A dilimlerine giren yükümlüler Hava Kuvvetleri Komutanlığına verilirler.    HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI ERLERİNİN SINIFLANDIRILMASI    Madde 65 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/17. mad)    (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./1.md.) Hava Kuvvetlerindeki sınıfların er sınıflandırma esasları, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak şartıyla Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından hazırlanan yönerge ile tespit edilir.                 Hava Kuvvetleri Komutanlığındaki sınıflardan birinde iken bu sınıfların sağlık niteliğini kaybedenler, Hava Kuvvetleri Komutanlığındaki diğer uygun sınıflara geçirilirler. Hava Kuvvetlerine ayrılacak erlerin sınıf, branş ve ihtisaslarına göre sağlık nitelikleri aşağıda belirtilmiştir:                 1) Radar, istihbarat, muhabere sınıfı:                 a) Göz hareketleri ve görme alanları normal olmalı.                 b) Diskromatopsi bulunmamalı.                 c) Çevreyle uyumunu, çalışma güç ve verimini bozan kişilik bozukluğu, psikiyatri veya nörolojik hastalığı, geçirilmiş dahi olsa madde bağımlılığı olmamalı.                 d) Sağlamlar ve diğer sistemlerde sağlık nitelikleri A Dilimine girenler de bu sınıfa verilirler.                 2) Füze, uçaksavar, uçak bakım, silâh ve mühimmat, istihkâm, teknisyen sınıfı:                 a) Beden yapısı sağlam olmalı.                 b) Göz hareketleri ve görme alanları normal olmalı.                 c) Diskromatopsi bulunmamalı.                 d) Tashihli görme tam olmalı, konuşma bozukluğu bulunmamalı.                 e) Çevreyle uyumunu, çalışma güç ve verimini bozan kişilik bozukluğu, psikiyatri veya nörolojik hastalığı, geçirilmiş dahi olsa madde bağımlılığı olmamalı.                 f) Paroksismal bayılma nöbetleri olmamalı.                 g) Sağlamlar ve diğer sistemlerde sağlık nitelikleri A dilimine girenler de bu sınıfa verilirler.                 3) Hava ulaştırma sınıfı:                 a) Beden yapısı sağlam olmalı.                 b) Göz hareketleri, görme alanları normal olmalı, gece körlüğü bulunmamalı.                 c) İşitme ve tashihli görme tam olmalı, konuşma bozukluğu bulunmamalı.                 d) Diskromatopsi bulunmamalı.                 e) "Albinoz", görmeyi bozan "Pitozis" ve fonksiyon bozukluğu yapmış diğer göz kapağı hastalıkları, "Nistagmus", şaşılık olmamalı.                 f) Çevreyle uyumunu, çalışma güç ve verimini bozan kişilik bozukluğu, psikiyatrik hastalığı bulunmamalı, geçirilmiş dahi olsa madde bağımlılığı olmamalı.                 g) Komplikasyon yapmış "Periferik Venöz Dolaşım Bozukluğu" bulunmamalı.                 h) Araç kullanmaya engel teşkil edecek "Kas-İskelet" ve "Periferik Sinir Sistemi" hastalığı ve diğer hastalık ve arazlar bulunmamalı.                 ı) Boyu 160 cm'den kısa, 185 cm'den uzun olmamalı.                 j) Paroksismal bayılma nöbetleri olmamalı.                 k) Sağlamlar ve diğer sistemlerde sağlık nitelikleri A dilimine girenler de bu sınıfa verilirler.                4) Hava piyade sınıfı:                a) Beden yapısı sağlam, kas-iskelet sistemi iyi gelişmiş olmalı.               b) Tashihli görme tam olmalı.                c) "Nistagmus" olmamalı; göz hareketleri, görme alanları normal olmalı.                d) "Periferik Sinir Sistemi"nin fonksiyon bozukluğu yapmış hastalık ve sekelleri olmamalı.                 e) "Paroksismal Bayılma Nöbetleri" olmamalı.                 f) Konuşma bozukluğu bulunmamalı.    g) Çevreyle uyumunu, çalışma güç ve verimini bozan kişilik bozukluğu, psikiyatrik hastalığı bulunmamalı, geçirilmiş dahi olsa madde bağımlılığı olmamalı.                 h) Komplikasyon yapmış "Periferik Venöz Dolaşım Bozukluğu" bulunmamalı.                ı) Sağlamlar ve diğer sistemlerde sağlık nitelikleri A dilimine girenler de bu sınıfa verilirler.               5) Hava sağlık, hava levazım (garson, aşçı, fırıncı, berber ve benzeri)  sınıfı:               a ) Beden yapısı sağlam olmalı.               b) Konuşma bozukluğu bulunmamalı.              c) Kronikleşme özelliğinde olan bulaşıcı hastalığı bulunmamalı, taşıyıcısı olmamalı.                d) Bulaşıcı veya alerjik özellikte cilt hastalığı bulunmamalı.                 e) Çevreyle uyumunu, çalışma güç ve verimini bozan kişilik bozukluğu, psikiyatrik hastalığı bulunmamalı, geçirilmiş dahi olsa madde bağımlılığı olmamalı.                 f) Sağlamlar ve diğer sistemlerde sağlık nitelikleri A dilimine girenler de bu sınıfa verilirler.                 6) Hava bando sınıfı:                a) Beden yapısı sağlam olmalı.                b) Dişleri muntazam, dudakları ince olmalı.                 c) Solunum sistemi hastalığı bulunmamalı.                 d) Boyu 170 cm'den kısa, 185 cm'den uzun olmamalı.                 e) Fıtık, komplikasyon yapmış "Periferik Venöz Dolaşım Bozukluğu" bulunmamalı (Grade II, III, hemoroid, varis ve benzeri).                 f) Çevreyle uyumunu, çalışma güç ve verimini bozan kişilik bozukluğu, psikiyatrik hastalığı bulunmamalı, geçirilmiş de olsa madde bağımlılığı olmamalı.                 g) İşitme ve konuşma bozukluğu olmamalı.                h) Sağlamlar ve diğer sistemlerde sağlık nitelikleri A dilimine girenler de bu sınıfa verilirler.                 7) Hava personel sınıfı:                 a) Beden yapısı sağlam olmalı.                 b) Tashihli görme tam olmalı, konuşma bozukluğu bulunmamalı.                c) Çevreyle uyumunu, çalışma güç ve verimini bozan kişilik bozukluğu, psikiyatrik hastalığı bulunmamalı, geçirilmiş dahi olsa madde bağımlılığı olmamalı.                d) Sağlamlar ve diğer sistemlerde sağlık nitelikleri A dilimine girenler de bu sınıfa verilirler.    HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI OKULLARINA ALINACAK ÖĞRENCİ ADAYLARI VE ÖĞRENCİLERDE ARANACAK SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 66 - Hava Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Okullarına alınacak öğrenci adayları ve öğrenciler hakkında bu Yönetmeliğin 25,26 ve 27 nci madde hükümleri uygulanır.    UÇUŞ HİZMETLERİNDE GÖREVLENDİRİLECEKLERİN SAĞLIK MUAYENELERİ    Madde 67 - (Değişik fıkra: 11/01/2000 - 2000/34 S.Yön./4. md.;Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/18. mad) Hava Harp Okuluna alınacak öğrenci adaylarının, hava harp okulu mezunlarının, Türk Silâhlı Kuvvetlerinde ilk defa uçuşa başlayacak personelin, pilot, silâh sistem, uçuş ekibi gibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil)  yetişmiş uçucuların, uçuş tâbibi, paraşütçü, uçuş ekibi dışındaki uçan uçak bakım personeli, alçak basınç odası gözlemci subay ve astsubayları gibi görevli olarak uçacakların, sağlık yeteneklerini belirlemek için yapılacak muayeneler Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından belirlenecek hava sağlık muayene merkezlerinde yapılır. Anılan personelden Hava Harp Okuluna alınacak öğrenci adayları haricindekilerin fizyolojik eğitimleri, Eskişehir'deki 600 Yataklı Hava Hastahanesi Hava Sağlık Muayene ve Fizyolojik Eğitim Merkezi Başkanlığında yapılır. Muayeneler ve fizyolojik eğitimde, yönergelerde belirtilecek özel yöntemler uygulanır.    (Değişik fıkra: 20/09/1988 - 88/13300 K.) Kara Havacılık pilotlarının (Kara Havacılık turbo jet pilotları hariç) muayeneleri için Kara Kuvvetleri Komutanlığınca hazırlanacak yönergede yer alacak esaslar dikkate alınır.    HAVA HARP OKULU ÖĞRENCİ ADAYLARI İLE UÇUCU YETİŞTİRİLECEK ADAYLARIN SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 68 - (Değişik madde: 30/1/1997-97/9106 K.;Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/19.mad)    Hava Harp Okuluna alınacak öğrencilere, bu Yönetmeliğin boy ile ilgili hükümleri hariç olmak üzere 25 inci, 26 ncı ve 27 nci maddelerinin hükümleri uygulanmakla beraber, bunlarda boy 165 cm.'den kısa, 190 cm.'den uzun, oturma yüksekliği 98 cm.'den fazla olmamalı; vücut kitle indeksleri 19 kg/m2 (dahil) ila 29 kg/m2 (dahil) arasında olmalı, askeri havacılığa uyarlılık yeteneği yeterli bulunmalı ve bu kişiler havacılığa uygun kişilik testlerinde başarılı olmalıdır.    UÇUCU ADAYLARININ SAĞLIK NİTELİKLERİ    Madde 69 - (Değişik madde: 20/09/1988 - 88/13300 K.)    (Değişik fıkra: 2/10/2009 - 2009/15519 B.K. Yön/2.mad) Askerî Liselere alınacak öğrenciler ile sivil kaynaktan Hava Harp Okuluna alınan öğrencilerde tam sağlam olma şartı aranır. Askerî Liselerden Hava Harp Okuluna devam edecek öğrenciler ile Hava Harp Okulu öğrencileri, harp okulu eğitimi sonrasında pilot adaylığına ayrılacaklar ile uçuş eğitimindeki adaylarda tam sağlam olma şartı aranmaz. Başlangıç ve temel uçuş eğitimi öncesi ve süresince Hava Kuvvetleri Komutanlığı 1 Numaralı Sınıflandırma Çizelgesindeki muharip jet uçağı uçucularının sağlık yetenekleri ile ilgili hükümler uygulanır. Tekamül uçuş eğitimi süresince ise uçulan uçak tipinin Hava Kuvvetleri Komutanlığı 1 Numaralı Sınıflandırma Çizelgesindeki uçuculara ait sağlık yetenekleri ile ilgili hükümler uygulanır. Ancak; muharip jet pilotu statüsündeki adaylar için "Tam Sağlam" koşullarının azaldığı durumlarda Hava Kuvvetleri Komutanlığı 1 Numaralı Sınıflandırma Çizelgesindeki ulaştırma uçağı pilotu, başlangıç eğitim uçağı ve helikopter pilotu sağlık nitelikleri hükümleri uygulanmaz.    (Ek fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/19. mad) İlk defa uçuşa başlayacak uçuş ekibi personeli adaylarının muayenelerinde, bu Yönetmeliğin 72 nci maddesinde belirtilen kriterlere göre karar verilir.    (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/22.mad) Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı uçucu adaylarına Kara Kuvvetleri Komutanlığı 1 Numaralı Sınıflandırma Çizelgesindeki uçucuların sağlık yetenekleri ile ilgili hükümler, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı uçucu adayları için ise Hava Kuvvetleri Komutanlığı uçucu adaylarına uygulanan sağlık yetenekleri ile ilgili hükümler uygulanır.       (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/22.mad) Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Harita Genel Komutanlığı uçucu adayları için; uçucu adayı uçuculuk sağlık niteliğini kaybettiğinde, Hava Sağlık Muayene Merkezleri tarafından "Uçucu Yetiştirilmeye Elverişli Değildir" kararı verilir ve uçucu adayları hakkında bu Yönetmeliğin 1 ve 2 Numaralı Sınıflandırma Çizelgelerine göre işlem yapılır.    YETİŞMİŞ UÇUCULARA UYGULANACAK SAĞLIK İŞLEMLERİ    Madde 70 - (Değişik madde: 20/09/1988 - 88/13300 K.;Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/20. mad)    Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki yetişmiş pilotlar, silâh sistem ve uçuş ekibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil)  personelinin periyodik kontrol muayeneleri ve fizyolojik eğitimleri, aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır.                 1)  Periyodik Kontrol: Uçuşun insan organizması üzerinde yapması muhtemel bozuklukları kontrol, uçuşa bağlı ya da bunun dışında herhangi bir sebeple meydana gelip uçucunun farkına varamadığı ve uçuş emniyeti ile bağdaşmayacak olan sağlık durumlarındaki arızaları tespit etmek ve uçucuya sağlık durumunun tam olduğunu bilmesinin yaratacağı güven ve morali sağlamak amacı ile yapılır. Rutin olarak yapılan bu periyodik kontroller aşağıda belirtilmiştir.                  A - Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Sahil Güvenlik Komutanlığına ait yetişmiş uçucular için:                  (a)  Periyodik ağız ve diş kontrol muayenesi: Pilotlar, silâh sistem ve uçuş ekibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil)  personeli, her altı ayda bir kendi birlik sağlık ünitelerinde ağız ve diş muayenesine tâbi tutulur.                  (b) (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/23.mad) Yıllık periyodik kontrol muayenesi: Pilotlar, silah sistem ve uçuş ekibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil) personeli, her yıl Hava Kuvvetleri Komutanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca yapılacak bir program dahilinde Eskişehir, Etimesgut, İzmir Güzelyalı ve Merzifon Asker Hastanesi Hava Sağlık ve Muayene Merkezlerinde periyodik kontrol muayenesine tabi tutulur.                 (c) (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/23.mad) Beş yılda bir yapılacak periyodik kontrol muayenesi ve fizyolojik eğitim: Pilotlar, silah sistem ve uçuş ekibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil) personelinin Hava Kuvvetleri Komutanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı tarafından yapılacak bir program dahilinde, beş yıllık periyodik kontrol muayeneleri; Eskişehir Asker Hastanesince, fizyolojik eğitimleri; Eskişehir'deki Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkanlığınca, bu konuda yürürlüğe konulacak özel yönerge esaslarına göre yapılır. Fizyolojik eğitimlerini tamamlamış olanlara fizyolojik eğitim kartı verilir.                 (d)  Herhangi bir nedenle muharip jet pilotu statüsündeki personelin sağlık niteliklerindeki "Tam sağlam" koşulunun azaldığı durumlarda uçucunun halihazırdaki sağlık verilerine göre, bunlara Hava Kuvvetleri Komutanlığına ait 1 numaralı sınıflandırma çizelgesindeki ulaştırma uçağı pilotu, başlangıç eğitim uçağı ve helikopter pilotu sağlık nitelikleri uygulanabilir. Jet uçaklarında görev yapan silâh sistem subayları, muharip jet uçağı pilotları ile uçuş ekibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil)  personeli, seyrüsefer sınıfı ile aynı sağlık işlemlerine tâbidir.                  B - Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Harita Genel Komutanlığına ait yetişmiş pilotlar için:                  (a)  Periyodik ağız ve diş muayenesi: Yetişmiş pilotlar, her yıl ağız ve diş sağlığı yönünden muayeneden geçirilir. Bu muayeneler yıllık periyodik kontrol muayenelerinde yapılır.                  (b)  Yıllık periyodik kontrol muayenesi: Pilotlar her yıl hava sağlık ve muayene merkezlerinde periyodik kontrol muayenesine tâbi tutulur. Muayenelerin yapılış zamanı, yeri ve şekli Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile yapılacak protokol ile tespit edilir.                  (c) (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/23.mad) Beş yılda bir yapılacak periyodik kontrol muayenesi ve fizyolojik eğitim : Pilotların Hava Kuvvetleri Komutanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca yapılacak bir program dahilinde, beş yıllık periyodik kontrol muayeneleri; Eskişehir Asker Hastanesi Hava Sağlık Muayene Merkezince, fizyolojik eğitimleri; Eskişehir'deki Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkanlığınca, bu konuda yürürlüğe konulacak özel yönerge esaslarına göre yapılır. Fizyolojik eğitimlerini tamamlamış olanlara fizyolojik eğitim kartı verilir.                 C - Ağız ve diş kontrol muayenesini, yıllık ve beş yıllık periyodik kontrol muayeneleri ile beş yılda bir fizyolojik eğitimlerini tamamlamayan uçuculara uçuş verilmez.                  D - Uçucular hakkında; geçici uçuştan men, uçuşa elverişlilik veya elverişsizlik kararları sadece hava sağlık ve muayene merkezlerince verilebilir.                  2)  Hastalık ve Kaza: Birlik uçuş tâbibi, hastalık veya herhangi bir nedenle uçucunun uzun bir süre uçmasını sakıncalı gördüğü hâllerde, 20 güne kadar (20 gün dahil)  geçici uçuştan men kararı veya istirahat verebilir. Bu süre sonunda birlik uçuş tâbibi uçucuyu muayene ederek uçuş kararı verebilir. Aynı hastalıktan aralıksız 20 günden fazla tedavi, uçuştan men veya istirahat gereken durumlarda uçucular, uçuş tâbiplerince en yakın hava sağlık ve muayene merkezine gönderilir.                  Herhangi bir askerî hastahanede kaza ya da hastalık nedeniyle tedavi veya ameliyat edilen pilot, silâh sistem, uçuş ekibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil)  personele, tedavileri bitiminde gerekli istirahat verilir ve bu istirahatleri sonunda uçuş yönünden değerlendirilmek üzere en yakın hava sağlık ve muayene merkezine gönderilirler.                 Uçucular, küçük kaza kırımlardan sonra ya da uçuş esnasında ortaya çıkabilecek bazı tıbbî problemlerden sonra birlik uçuş tâbibi tarafından muayene ve kontrol edilirler. Uçuş tâbibi, küçük kaza kırım geçiren personeli gerekli gördüğünde, büyük kaza kırım geçirenleri ise zorunlu olarak en yakın hava sağlık ve muayene merkezine gönderir.                  Sivil tâbip veya sivil hastahanede muayene ve tedavi gören uçucular hakkında 211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu ve Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği hükümlerine göre işlem yapılır. Aynı hastalık veya arızadan dolayı 20 günden fazla tedavi gören veya istirahat alan uçucular, tedavi ve istirahatları bitiminde, uçuş yönünden değerlendirilmek üzere amirleri tarafından en yakın hava sağlık ve muayene merkezine gönderilirler.                  3)   Uçuş Tâbibinin Gerekli Gördüğü Durumlar: Uçuş tâbibinin görevlerinden biri de uçucunun günlük yaşantısına, zevklerine, endişelerine, malî durumuna, hayat anlayışına ve ailevî mahremiyetine kadar, en yakın sırdaşı olmaktır. Uçucunun tüm beden ve ruhsal yapısının devamlı bir gözlemcisi ve mimarı olmak durumunda bulunan ideal bir uçuş tâbibi, uçucuda, uçuş emniyeti ve yeteneğini tehlikeye düşürecek en ufak bir ruhsal veya beden aksaklığını fark ettiği anda, durumu birlik komutanına arz ederek uçucuyu muayeneye çağırır ve hastalık veya kaza hâllerinde belirtilen şekillerde kendisi ile ilgilenir. Kendi ihtisası dışında olan durumlarda, uçucuyu en yakın hava sağlık ve muayene merkezine gönderir.                  Bayan uçucular hamilelik döneminde uçamazlar ve fizyolojik eğitimden muaftırlar. Ancak, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı uygun gördüğü takdirde, ulaştırma, helikopter ve başlangıç eğitim uçağı uçucularına, gebeliklerinin 13 ilâ 24 üncü haftaları arasında uçuş müsaadesi verilir.                 Bayan uçuculardan doğum sonrası göreve başlayıp uçmak isteyenler, doğum yaptığı tarihten altı ay sonra uçuş için periyodik muayeneye gönderilir. Bu süreye kadar uçurulmazlar. Periyodik muayene sonucuna göre işlem yapılır. Ulaştırma pilotu ile başlangıç eğitim uçağı (jet uçakları hariç)  ve helikopter pilotu için bu süre üç aydır. Emzirme döneminde de 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 128 inci maddesi hükümleri saklı kalmak üzere yukarıdaki hükümler uygulanır.                 Bayan uçucular menstrüasyon süresince uçamazlar. Bu süre öncesi ve sonrası günlerde uçuş, uçuş tâbibinin iznine bağlıdır.                 Bayan uçucular, uçuşta oral kontraseptifler kullanabilir. Oral kontraseptiflere ilk başlarken veya preparat değiştirilirken, bir hafta süre ile uçamazlar. Jet uçağı pilotu bayan uçucular, rahim içi araç kullanamazlar.                 4)  Birlik Komutanının Gerekli Gördüğü Durumlar: Birlik komutanı, birliğinde bir uçucunun uçuş niteliğinde aksaklık görürse, hakkında, meslek yetersizliği kararı vermeden önce, bu yetersizliğe sebep olabilecek bir sağlık sorunu bulunup bulunmadığını anlamak üzere uçucuyu, birlik uçuş tâbibinin muayenesine gönderir. Tatmin edici bir cevap alamadığı kanaatına vardığı zaman uçucuyu en yakın hava sağlık ve muayene merkezine gönderir.                 5) (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/23.mad) Yetişmiş uçucular, fizyolojik eğitim için Eskişehir'deki Uçucu Sağlığı Araştırma ve Eğitim Merkezi Başkanlığına, komutanlıklarınca düzenlenen kıt'a anketi ile birlikte gönderilirler. Anket içeriği, yönergede belirlenir.    RAPORLARIN ONAY MAKAMLARI VE İTİRAZLARI    Madde 71 - (Değişik madde: 20/09/1988 - 88/13300 K.;Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/24.mad)    Hava Sağlık ve Muayene Merkezlerinin düzenlediği istirahat, geçici uçuştan men veya uçuşa elverişlilik raporları o merkezin baştabipliğince, uçuşa elverişsizlik raporları ise Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığı Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığınca onaylanır. Sınıf değişikliğini gerektiren raporların son onay makamı, Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığıdır.        Hava Sağlık ve Muayene Merkezlerince verilen raporların en son onay makamı tarafından onaylanıp ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edildiği veya karar onay makamlarınca tatminkar bulunmadığı takdirde ya da herhangi bir ihbarda, uçucu Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığınca, birinci kontrol muayenesi için diğer bir Hava Sağlık ve Muayene Merkezine gönderilir. Yapılan ilk muayenenin kararı ile sonraki kontrol muayenesi arasında uyumsuzluk bulunmazsa karar kesinlik kazanır. Kararlar arasında uyumsuzluk bulunursa; uçucu, ikinci kontrol muayenesi için üçüncü bir Hava Sağlık ve Muayene Merkezine gönderilir. Bu merkezin kararı önceki iki karardan hangisine uyuyorsa ona göre işlem yapılır. Şayet ikinci kontrol muayenesi sonucu düzenlenen rapor ile önceki iki rapor arasında tanı ve karar bakımından bir uyumsuzluk görülürse; raporlar, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığınca Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Daire Başkanlığına gönderilir. Bu makam ilgiliyi, kesin kararlı raporun düzenlenmesi için Gülhane Askeri Tıp Akademisi Profesörler Sağlık Kurulu muayenesine gönderir. Bu Kurulca düzenlenen rapor üzerinde hiçbir değişiklik yapılamaz. Rapor kararı kesindir. Bu raporların onayı, Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Daire Başkanlığınca yapılır.    PİLOT, SİLÂH SİSTEM VE UÇUŞ EKİBİ PERSONELİNİN SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 72 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/21. mad)    (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./2.md.) Yetişmiş uçucular hakkında, hava sağlık muayene merkezlerindeki muayeneleri sırasında uçuş yönünden karar verilirken, Hastalık ve Arızalar Listesinde ve sınıflandırma çizelgelerinde bu maddeye atıfta bulunulan hastalıklar ve arızalar ile Hastalık ve Arızalar Listesinde tanımlanmayan durumlar bu madde hükümlerine göre değerlendirilir. Uçuş fizyolojisinden etkilenmeyecek, uçuş emniyetini bozmayacak ve uçuş ortamında zamanla artmayacak aşağıdaki hastalık ve arızalar uçuşa engel teşkil etmez. Uçuş fizyolojisinden etkileneceği veya uçuş emniyetini bozacağı değerlendirilen hastalık ve arızaların varlığında ise "uçuşa elverişli değildir" kararı verilir. Daha düşük performanslı hava araçlarında risk oluşturmayacak hastalık ve arızaların varlığında raporun karar hanesinde uçuşa elverişli olduğu hava aracı tipi belirtilir."                (Mülga cümle: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./2.md.)                 1)  Baş (saçlı deri yüz)  ve Boyun:                  A - Saçlı deri, yüz ve boyunda ameliyat, yaralanma, yanık ya da ülserasyona bağlı nedenle, doku kayıpları ve kısmî paraliziler (konuşma, görme ve boyun hareketlerini engellemeyen),                  B - Temporo-mandibuler eklemin kronik artriti veya tekrarlayan çıkıklar,                  C - Aktivitesi tamamen durmuş, sınırlı, kalsifiye, tüberküloza bağlı adenopatiler,                  D - Selim adenopati ve selim tümörler,                 E - Boyun kaslarının geçici spastik veya nonspastik kontraksiyonları.                 2)  Burun, Sinüsler, Ağız ve Boğaz:                  A - Nefes almayı ve konuşmayı güçleştirmeyen septum deviasyonu, hafif atrofik ve kronik rinitler,                 B - Ameliyatla iyileşmiş septum deviasyonları ve nasal polipler,                  C - Hafif derecede veya ameliyatla iyileşmiş nüks etmemiş kronik sinüzitler, sinüs havalanmasını bozmayan ve semptom vermeyen 1 cm'den küçük selim tümörler (osteom, papillom),                 D - Asemptomatik (kanama, kabuklanma yapmayan)  küçük septum perforasyonları.                 3)  Kulak:                  A - Kronik otitis eksterna,                 B - Dış kulak yolunda ufak egzostozlar,                 C - İşitme fonksiyonunu bozmayan, asemptomatik kapalı otit skatrisiyel,                 D - İşitme fonksiyonu normale dönen kulak ameliyatları (otoskleroz ve iç kulak cerrahisi hariç).                 4) (Mülga bent: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./2.md.)                 5)  Diş: Her türlü parsiyel ya da total protezler.                  6)  Göz:                  A - Her iki gözün görme derecesi camlarla düzeltildikten sonra ayrı ayrı 20/20 (10/10) 'den aşağı olmamalıdır.                 B - Görme fonksiyonunu bozmayan, irritasyon yapmayan, ilerleme göstermeyen, tıbbî ve cerrahî tedavi ile iyileşmiş kirpik ve kapak hastalıkları,                 C - Görme keskinliğini bozmayan, ilerleme göstermeyen kornea, konjonktiva hastalıkları ve sekelleri,                 D - Tıbbî ve cerrahî tedavi ile iyileşmiş gözyaşı sistemi hastalıkları,                 E - Binoküler görmeyi ve derinlik hissini bozmayan, 10 prizma dereceyi geçmeyen esoforyalar, 6 prizma dereceyi geçmeyen ekzoforyalar, 1,5 prizma dereceyi geçmeyen hiperforyalar, mikrotopiya da dahil olmak üzere heterotropiyası olmayanlar, ekstra oküler kas cerrahî geçirenlerde rezidüel heteroforya, heterotropi (mikrotopiya dahil)  ve motor-    duyu problemi olmayanlar,                 F - (a) 20/20 (10/10)  görmeyi bozmayan, çeşitli nedenlerle oluşmuş kornea kesafetleri, parasantral lens kesafetleri, santral lens kesafetleri, vitreus kesafetleri ve dejenerasyonları, göz tabakalarının çeşitli şekil bozuklukları ve sekelleri (ulaştırma, pervaneli uçak ve genel maksat helikopter pilotları için),                 (b) 20/20 (10/10)  görmeyi bozmayan, çeşitli nedenlerle oluşmuş kornea, lens ve vitreus kesafetleri, göz tabakalarının çeşitli şekil bozuklukları ve sekelleri (mantral lens kesafetleri hariç, muharip jet ve taarruz helikopter pilotları ve silâh sistem operatörleri için),                 G - (a) (Değişik bölüm: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Her iki gözün görmeleri ayrı ayrı 20/50 (4/10) olup, düzeltmeden sonra 20/20 (10/10) olmak şartıyla +3.00 diyoptri (dahil) hipermetropi, -2.00 diyoptri (dahil) miyopi ve diyoptrisi en fazla olan eksendeki refraksiyon bozukluğu +2.00 diyoptri veya -2.00 diyoptriyi geçmeyen çeşitli astigmatizmalar, PRK ya da LASEK yöntemiyle ameliyat olup yeterli süre takipten sonra görme kaybı ve komplikasyon gelişmemiş olanlar (muharip jet uçakları ve taarruz helikopterleri hariç) (Açıklama: Bu madde gereği uçuşu kesilecek personelden tashihli görme 10/10 (20/20) den aşağı olmayan +/-4.00 diyoptiriyi geçmeyen miyopi, hipermetropi ya da yüksek eksende çeşitli astigmatik kusuru olan ve başka bir oftalmik patolojisi olmayan uçucu personel kendi arzusu ve Hava Sağlık Muayene Merkezi kararıyla PRK ya da LASEK yöntemiyle Gülhane Askerî Tıp Akademisinde ya da Gülhane Askerî Tıp Akademisinin uygun gördüğü başka bir klinikte ameliyat edilir.),                 (b)  Her iki gözde yakın görme 20/200 (1/10) 'dan aşağı olmayıp düzeltme ile 20/20 (10/10)  olanlar.                 Yumuşak kontakt lens kullanılabilmesi için, yumuşak kontakt lens ile uzak ve yakın görmelerin bifokal, multifokal veya variofokal yumuşak kontakt lens kullanımı veya yumuşak kontakt lens üzerine gözlük kullanılmaması kaydıyla, her iki gözde ayrı ayrı 20/20 (10/10)  olması, yumuşak kontakt lens çıkarıldıktan hemen sonra gözlükle uzak veya yakın görmelerin uçuş esnasında birer adet gözlük, güneş gözlüğü ile yedek yumuşak kontakt lens ve bakım seti bulundurulması kaydıyla, her iki gözde ayrı ayrı 20/20 (10/10)  olması gerekir.                 Yumuşak kontakt lens kullanan uçucu personel, bir hafta önceden kontakt lenslerini çıkartmış olarak her altı ayda bir periyodik muayeneye tâbi tutulur.                  Kontakt lens ile ilgili her türlü masraf, personel tarafından karşılanır.                  H - Uçucu personelde diskromatopsi bulunmaz. Diskromatopsi tespit edilenler yeniden sınıflandırılırlar. Diskromatopsi muayenesinde standart renk görme testinin (ıshıhara)  her bir sayfasına 3 ilâ 5 saniye bakarak en az 14 kart görmek şartıyla 2 veya daha az yanlış yapanlar sağlam kabul edilir.                 (a) Tam şifa bulmuş, nüks göstermeyen, santral ve parasantlar hariç olmak üzere görme alanında toplam 1/10'dan fazla kayıp yapmayan, uzak görme 20/20 (10/10)  olmak şartıyla iris, kopus siliare, retina, korodea ve görme siniri hastalıkları, metamorfobsi oluşturmayan drusen ve benzeri paramakuler ve lezyonlar (retina dekolmanı ve flörosan anjigrafi ile görme derecesinde azalma riski taşıyan makula lezyonları hariç),                 (b) Giriş esnasında veya cerrahî girişim ile çıkarıldığında görmeyi bozmayan veya ilerlemeyen, komplikasyon yapmamış, göz ön segmentinin yabancı cisim ameliyatları (retina ve koroideayı zedeleyen arka segment yabancı cisimleri hariç),                 (c) Komplikasyon yapmayan ve görmeyi bozmayan tam şifa bulmuş selim ekstraokuler tümörler (lipom, kist dermoid ve benzeri),                 (d) Göz içi basıncı, birbirini takip eden en az iki ölçüm sonucunda 22 mmHg. applanasyondan aşağıda olan glokoma ait görme alanı ve optik sinir değişiklikleri gelişmeyen her iki göz arasında 6 mmHg. applanasyondan daha az farkı olanlar. Göz içi basıncı 22 mmHg. ilâ 30 mmHg. applanasyon arasında olup, üç aylık periyodlarla yapılan kontrollerde görme sinirinde veya görme alanında göz içi basıncına bağlı değişiklikler tespit edilmeyenlere oküler hipertansiyon olarak tanı konulur.                 7)  Akciğer ve Göğüs Kafesi:                  A - Klinik ve lâboratuvar muayeneleri sonucu aktivitesinin tamamen durduğu saptanan tüberküloza bağlı sınırlı fibroz artıklar,                 B- (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Akciğer ve mediastenin sınırlı, tek ya da birkaç tüberküloz dışı fibroz ya da kalsifiye artıkları ile perfüzyon defekti veya konjenital koagülasyon anomalisi olmayan iyileşmiş pulmoner tromboemboliler,                 C - Akciğer fonksiyonlarını bozmayan ve kot aralıklarının daralmasına yol açmayan plevranın inaktif şeridi kalınlaşmaları, fisüritler ve sinüs kapalılıkları, radyolojik diyafragma dantellenmeleri,                 D - Belirli bir sebebe bağlı olmayan akciğerlerin radyolojik bronkovasküler arborizasyonları, konjenital anomalileri ve küçük yabancı cisimleri (küçük lokalize hava kistleri, küçük kist hidatikleri ve lâboratuvar muayeneleri ile tanı konulmuş lokalize bronşektazi ve amfizem hariç),                 E - Toraksta fonksiyonel hiçbir bozukluk yapmamış yaralanma, yanık sekelleri ya da cerrahî girişimler,                 F - Kosta, klavikula ya da skapulanın hareket ve toraks fonksiyonlarını bozmayan iyileşmiş kırık sekelleri.                 8)  Kardiyovasküler Sistem:                  A- (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Sistolik 150 mmHg. diyastolik 95 mmHg.'ye kadar olan arteriyal kan basıncı, Labil Hipertansiyon, (muharip jet ve taarruz helikopter pilotları hariç),                 B - Uygun süre uçuştan alıkoymadan sonra klinik, lâboratuvar, röntgen ve EKG ile tamamen iyileşmiş ve kalpte sekel bırakmamış akut eklem romatizması,                 C - Venöz dolaşım yetersizliği yapmamış olan hafif yüzeysel varisler,                 D - Geçirilmiş veya iyileşmiş nörosirkülatuvar asteni,                  E - Sebebi bulunamayan ve organik kalp hastalığına bağlı olmayan fizyolojik suffler,                 F - Organik nedene bağlı olmayan eksik ve tam sağ dal blokları,                 G - Eko ve anjiografi çalışmaları sonucunda kalp hastalığı tespit edilmeyen seyrek gelen ventriküler prematüre atımlar (VPA), ektopik atımlar.                 9)  Hematolojik Hastalıklar: Tedavi ile düzelmiş kan kaybına bağlı anemiler ve karans anemiler.                 10)  Karın ve Gastrointestinal Sistem:                  A - Ameliyatla düzeltilmiş karın duvarı zayıflıkları,                 B - Tedavi ile iyileşmiş özofajitler, özofagus spazmaları ve özofagusun diğer hastalıkları,                 C - Gastropitozis, gastrit, duodenit, mide ve duodenumun tıbbî tedavi ile iyileşmiş peptik ülser sekelleri (radyolojik veya endoskopik pilor ve bulbus deformasyonları), mide ve duedenumun semptomsuz divertikülleri,                 D - Komplikasyon yapmamış, radyolojik veya endoskopik olarak pasaj normal, ilaç ve diyeti gerektirmeyen her türlü mide ve duedonum ameliyatları (kötü huylu tümör hariç),                 E - Semptomsuz visseropitoz, midenin ince ve kalın barsağın konjenital malformasyonları (megakolon hariç), divertikülleri, ince ve kalın barsağın rezeksiyonsuz veya uçuş görevine engel teşkil etmeyen (klinik ve lâboratuvar bulgularının normal olduğu)  segmenter rezeksiyonlu ameliyatları, tek veya birkaç adet polipleri, hafif irritabl kolon sendromu (kötü huylu tümör hariç),                 F - Karaciğerin konjenital lop anomalileri,                  G - Tıbbî tedavi veya ameliyatla tamamen şifa bulmuş ve sekel bırakmamış safra kesesi ve safra yollarının hastalıkları (tümör hariç),                 H - Laparotomiler, karnın ateşli silâh ve travmalarla komplikasyon yapmamış yaralanmaları ve bunların komplikasyonsuz ameliyatları,                  I- (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Total bilirübin düzeyi %1 ile 3 mg arasında olan, diğer karaciğer fonksiyon testlerinin tamamen normal bulunduğu hafif hiperbilirübinemiler, fonksiyon testlerinde bozukluğa neden olmamış veya normalin üst sınırının 2 katından az olan enzim yükseklikleri ile seyreden yağlı karaciğer; etiyolojisi bulunmayan normalin üst sınırının 2 katından az olan karaciğer transaminaz yükseklikleri,                 J - Radyolojik veya gastroskopik olarak pasaj ve mukozal yapının normal bulunduğu ilaç ve özel diyeti gerektirmeyen ve ameliyattan sonra en az 6 ay süre ile hiçbir komplikasyon ve nüks belirtisi olmayan rezeksiyonsuz ve rezeksiyonlu peptik ülser ameliyatları,                 K - Travmaya bağlı splenektomiler.                  11) (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Anüs-Rektum: Anüs ve rektumun hafif şekil bozuklukları, inaktif küçük hemoroidler, sinüs pilonidalis, fistülleri veya bunların komplikasyon göstermemiş ameliyatları.                 12)  Genito - Üriner Sistem:                  A - Ortostatik veya fonksiyonel albüminüriler,                 B - Renal kolik geçirmekle beraber klinik, lâboratuvar, ürografik ve böbrek fonksiyonları normal bulunanlar,                 C - Klinik, lâboratuvar, ürografik ve renal fonksiyonları normal bulunan böbrek ve idrar yolu taşı ameliyatları,                 D - Kollektör sistemle herhangi bir irtibatı olmayan radyolojik tetkikler sonunda hareket etmeyeceği kesin olan konjenital veya edinsel bir patolojiye bağlı olmayan (avitaminoz, hipoparatiroidi, idiopatik veya endokrin nedenlere bağlı hiperürisemi ve benzeri)  ve üriner fonksiyonda bozukluk yapmayan parankim taşları ilgili uzmanın uygun göreceği aralıklarla kontrol edilmek kaydıyla uçuşa elverişlidir.                 E - Mesanede fonksiyon bozukluğu yapmayan her türlü hastalık ve ameliyatlar (mesane taşı, selim tümör ameliyatları),                 F - Fonksiyon bozukluğu yapmamış benign prostat hiperplazisi ve mesane boynu kol stenozu ameliyatları,                 G- (Değişik bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Testiste atrofiye neden olmamış, komplikasyon göstermeyen her türlü varikosel, hidrosel ve ameliyatları.                 H - Tıbbî tedavi ile iyileşmiş üriner sistem iltihapları,                 I - Tıbbî ve cerrahî tedaviden sonra hiçbir komplikasyon ve sekel bırakmayan üretra hastalıkları.                 13)  Sinir Sistemi:                  A - Aşağıdaki komplikasyonlardan biri veya birkaçı ile birlikte kafa travması geçirenler, her altı ayda bir kontrol edilmek üzere en az iki yıl uçuştan alıkonur. Bu süre sonunda klinik, nörolojik, EEG ve psikometrik muayenelerde normal bulunan kafa travmaları,                 (a)  Kafatasında kırık (lineer)  olsun ya da olmasın, iki saatten uzun 24 saatten kısa süreli şuur kayıplarına yol açan, kafatasının kırıksız ya da linear kırıklı travmaları (baziler kırıklar, linear kırık kabul edilir.),                 (b) (Değişik bölüm: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad)  48 saatten uzun süren posttravmatik amneziler (tam ya da kısmi) deliryum, dezoriyantasyon ya da zeka ve muhakeme bozuklukları (tamamen iyileşmiş),       (c) (Değişik bölüm: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Yaralanmayı takip eden bir ay içerisinde iyileşebilen ve kişilik değişimleri, yüksek zeka fonksiyonları gerilemesi anksiyete, baş ağrısı ve denge bozukluğu gibi belirtiler ile kendi kendini gösteren post travmatik sendrom (tamamen iyileşmiş),                 B - Aşağıdaki komplikasyonlardan biri veya birkaçı ile birlikte olan kafa travması geçirenler en az üç ay uçuştan alıkonur ve ilk fırsatta EEG çekilir. Bu süre sonunda klinik, nörolojik, EEG ve psikometrik bulguları normal bulunan kafa travmaları,                (a)  Şuur kaybı yapmayan veya 15 dakikadan az şuur kaybına yol açan linear kafatası kırıkları,                 (b)  Kafatasında linear kırıkları veya kırıksız 15 dakikadan uzun iki saatten kısa süreli şuur kayıpları, posttravmatik amnezi veya 48 saati geçmeyen konfüzyonla sonuçlanan kafa travması olanlar en az bir ay uçuştan alıkonur. Bu süre sonunda radyolojik, EEG ve ortostatik tolerans testi dahil nörolojik muayenede normal bulunan kafa travmaları,                 C - Herhangi bir sebebe bağlı epilepsiler hariç, kaza, akut enfeksiyon veya hastalıklar, ağır kan kaybı gibi sebeplerle meydana gelen bayılma (senkop)  geçirip, uygun bir süre istirahati sonunda klinik, nörolojik, EEG ve lâboratuvar bulguları normal bulunanlar,                 D - Klinik, lâboratuvar bulguları normal olup da, EEG'de belirgin bulgular (fokal veya jenaralize diken, keskin dalga, kompleksler, fokal veya jeneralize yavaş aktivite)  gösterenlerin dışında kalan nonspesifik EEG değişiklikleri.                 14)  Ruh Hastalıkları: Reaktif psikonevrotik reaksiyonlar hariç, tek hecme halinde geçirilmiş psikonevrotik reaksiyonlar.                 15)  Ekstremiteler: Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimine uyan üst ve alt ekstremitelerin kemik ve oynaklarında geçirilmiş kaza, hastalık, ameliyat, yanık ve benzeri sonucu oluşan hafif sekelleri.                 16)  Bel Kemiği ve İskelet Sistemi: Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimine uyan bel kemiği ve iskelet kas sisteminin geçirilmiş kaza, hastalık, ameliyat, yanık ve benzeri sonucu oluşan hafif sekelleri.                 17)  Deri: Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimine uyan derinin hastalık, kaza, ameliyat ve yanık ve benzeri sonucu oluşan sekelleri.                 18)  Endokrin ve Metabolik Hastalıklar:                  A - Diyabetes Mellitusa bağlı olmayan idiopatik glikozüriler ve çeşitli mellitüriler,                B - Tıbbî tedavi ya da ameliyatla şifa bulmuş, salgı bozukluğu belirtisi vermeyen tiroid bezi hastalıkları.    C- (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Komplikasyon yapmamış kontrol altında tutulabilen primer hiperürisemiler.                 19)  Boy, Ağırlık, Vücut Yapısı: Uçucu personel ile uçucu olarak yetiştirileceklerin vücut kitle indeksleri 19 kg/m2 (dahil)  ilâ 29 kg/m2 (dahil)  arasında olmalıdır. Bu personelin boyu ise 165 cm (dahil)  ilâ 190 cm (dahil)  arasında olmalıdır.                 20)  Diğer Hastalıklar:                  A - Hiçbir klinik belirtisi olmayan, kan ve BOS'ta (beyin omurilik sıvısında)  serolojik testleri menfî olan, sinir sistemi komplikasyonu yapmamış ve yeterli antisifilitik tedavi görmüş primer ya da sekonder sifiliz,                 B - Tedavi ile tamamen iyileşmiş ve altı ay içinde malarya ilaçları kullanmadan nüks belirtisi göstermeyen eritrositleri normal sayı ve yapıda bulunan, hemoglobin oranı % 12 gramın altına düşmeyen ve kalın damla ile malarya paraziti saptanmayan sıtma,                 C - Tedavi ile iyileşen parazit enfestasyonları,                 D - Tedavi ile iyileşmiş geçici allerjik reaksiyonlar.    E- (Ek bent: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/20.mad) Fonksiyon testlerinde bozukluğa neden olmamış veya normalin üst sınırının 2 katından az olan karaciğer enzim yükseklikleri ile seyreden hepatosteatoz; etiyolojisi bulunamayan normalin iki katından az olan karaciğer transaminaz yükseklikleri.    KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI, DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI, JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI, SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI VE HARİTA GENEL KOMUTANLIĞINDA UÇUŞ EKİBİ PERSONELİNİN SAĞLIK NİTELİKLERİ    Madde 73 - (Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/25.mad) Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Harita Genel Komutanlığında görevli uçuş ekibi personeline (silahçı, uçuş makinisti, uçuş operatörü ve benzeri), görevli olarak uçan personelin sağlık nitelikleri uygulanır.    Kara Kuvvetleri Komutanlığındaki uçuş ekibi personelinden "Uçuşa Elverişli Değildir" raporu alanlar, Kara Kuvvetleri Havacılığı ile ilgili ikmal bakım, onarım ve yer hizmetlerinde istihdam edilirler. Bunlardan "Sınıfı Görevini Yapamaz" raporu alanlara, Kara Kuvvetleri Komutanlığı çizelgelerine göre işlem yapılır.    GÖREV NEDENİYLE UÇAN PERSONELİN SAĞLIK NİTELİKLERİ    Madde 74 - (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/22. mad) Türk Silâhlı Kuvvetleri personelinden; uçakta pilot, silâh sistem ve uçuş ekibi (arama ve kurtarma ihtisaslı personel dahil)  dışında bulunan, uçağın sevk ve idaresinde doğrudan rolü olmadığı gibi görevin emniyet ve başarı ile tamamlanmasında katkısı olmayan ve sadece görevleri nedeniyle uçan personel (uçuş tâbibi, paraşütçü, uçuş ekibi dışındaki uçan uçak bakım personeli, alçak basınç odası gözlemci subay ve astsubayı ve benzeri)  giriş muayenelerinde, bu Yönetmelikte belirtilen sınıflarına uygun sağlık niteliklerine sahip olmalı ve bunların uçuş görevlerine engel teşkil edecek ve uçuş emniyetini tehlikeye düşürecek, uçuşla bağdaşmayan ve zamanla artacak arıza ve hastalıkları bulunmamalıdır.    (Değişik fıkra: 20/09/1988 - 88/13300 K.;Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/26.mad) Bu personel kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca hazırlanacak yönergelerdeki esaslara göre; her yıl birliklerinde iki uçuş tabibi ve bir diş tabibinden oluşan geçici sağlık kurullarınca, beş yılda bir Hava Sağlık ve Muayene Merkezlerince muayene ve kontrol edilirler. İlk muayenelerinde ve beş yılda bir yapılacak muayenelerde fizyolojik eğitime de tabi tutulurlar.    Hastalık, ameliyat veya kazadan sonra birlik uçuş tabibinin gerekli gördüğü hallerde en yakın Hava Sağlık Muayene Merkezine gönderilirler.    KARA, DENİZ, JANDARMA, SAHİL GÜVENLİK VE HARİTA UÇUCULARININ SAĞLIK NİTELİKLERİ    Madde 75 - (Değişik madde: 04/05/1993 - 93/4398 K.;Değişik madde: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/27.mad)    Kara, Deniz Kuvvetleri, Jandarma ile Sahil Güvenlik ve Harita Genel Komutanlıklarına seçilecek pilot adaylarına yaş ve yaşa tekabül eden beden ölçüleri hariç olmak üzere bu Yönetmeliğin 69 uncu maddesi esasları uygulanır.    UÇAKLA SEYAHAT EDECEKLERİN SAĞLIK NİTELİKLERİ    Madde 76 - (Değişik fıkra: 20/09/1988 - 88/13300 K.) Herhangi bir görev veya sebeple uçakla seyahat edecek kişilerden aşağıda belirtilen hastalık ve arızaları olmayanların uçuşuna müsaade edilir. Aşağıdaki hastalık ve arızaları bulunduğunu beyan edenlerin durumları uçuş tabibince değerlendirilir.    1) Göz: Glokom, retina dekolmanı, hemorajik retinit.    2) Kalp Damar Hastalıkları: Angina pektoris, miyokart enfarktüsünü takiben 4-6 hafta, senkop yapan A-V komplet blok, ağır dolaşım yetmezliği, hipertiroild ve mitral kapağı hastalığına bağlı takiaritmi komplet (Atrium fibrilasyonu.)    3) Nöro - Psikiatri İntrakranial hipertasyon, serebro - vasküler aksidanlar, status epiliptikus.    4) Kulak, Burun, Boğaz: Akut otit, akut mastoidit, akut sinüzit.    5) Solunum Sistemi: Pnömoni, astım (Dispne ile birlikte) ileri derecede akciğer tüberkülozu, sekel bırakmış akciğer ameliyatları.    6) Sindirim Sistemi: İtilmeyen büyük herniler, delinme ve kanama yapan hastalıklar, karında asit, yeni ameliyatlar.    7) Kan Hastalıkları: Anemi (Eritrositler 2.000.000'dan az ise)    8) Gebelik: 7 nci aydan sonra.    HAVA ASTSUBAYLARININ SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 77 - Hava Astsubay Okulu öğrenci adayları ile öğrencilerinin ve Hava Astsubaylarının Sağlık Yetenekleri bu Yönetmeliğin 4 üncü ve 5 inci bölümlerindeki hükümlere göre tesbit edilir. Ancak uçuş görevi alacak astsubaylarda görevli olarak uçacakların sağlık yetenekleri aranır.    (Değişik fıkra: 20/09/1988 - 88/13300 K.; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/21.mad) Hidrazin, korozyon, akü şarj, yakıt sistem personeli, uçak yıkama gibi görevleri yapan astsubayların sağlık muayenelerinde bu göreve ilk başlayışta tam sağlam olma şartı aranır. Periyodik sağlık kontrolleri yılda bir kez personel ile ilgili yönergelerde belirtilen tetkiklerin yapılabildiği en yakın asker hastanelerinin sağlık kurullarında yapılır. Diğer sağlık nitelikleri ilgili yönergede gösterilir.    "Uçucu Yetiştirilecek ve Uçucu Personelin Yaşlarına Göre Boy ve Ağırlıklarını Gösterir Çizelge" için ilgili resmi gazeteye bakınız.    SEKİZİNCİ BÖLÜM : YEDEK SUBAY ADAYLARI İLE ÖĞRENCİLERİN VE YEDEK SUBAYLARIN SAĞLIK YETENEKLERİ    YEDEK SUBAY ADAYLARININ SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 78 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/23. mad)    (Değişik paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/22.mad; Değişik cümle: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./3.md.) 1076 sayılı Kanuna göre yedek subay yetiştirilecek adaylar şevklerinden önce askerlik şubelerinde kurulan askerlik meclisindeki çift tabibe, bu muayenelere yetişemeyenler ise askeri tabip veya resmi sivil tabip bulunan en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilerek muayene ettirilir  Sağlık kuruluşlarına sevkten önce, Yükümlülere Yoklamalarda Uygulanacak Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Formunun doldurulması sağlanır. Bu muayeneler sonucunda adaylar hakkında "Sağlam-Askerliğe Elverişlidir" veya "Asker Hastanesi Sağlık Kurulunca Muayenesi Uygundur" kararı verilir. Çift tabip tarafından sağlam kararı verilen adaylardan;                 1)  Tam sağlam olanlar,                  2)  Kas ve iskelet sistemi gelişmiş ve çevik olanlar,                  3)  Yargılama ve kavrama yeteneği süratli bulunanlar,                  4)  Refleksleri kuvvetli olanlar,                  5)  Görme derecesi tam olanlar ile      0,5 diyoptri cam ile tam olanlar, ayrılarak "Komando Olabilir" şeklinde rapor alabilmeleri için, askerî hastahane sağlık kuruluna sevk edilir.                  Askerliğe elverişli olma veya askerliğe elverişli olmama durumu aşağıdaki esaslara göre tespit edilir.                  1)  Askerliğe elverişli olanlar:                  A - Ruh ve beden sağlığı bakımından hiçbir hastalığı bulunmayanlar,                  B - Hastalık ve arızaları, bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerine giren 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerindeki subay ve astsubay sütununda artı (+)  işareti olanlardır.                  2)  Askerliğe elverişli olmayanlar:                  A - Hastalık ve arızaları, bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerine giren 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerindeki subay ve astsubaylar sütununda bütün sınıflarda eksi (-)  işareti olanlar,                  B - Hastalık ve arızaları, bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinin B ve D dilimlerine girenlerdir.    YEDEK SUBAY ADAYLARININ SAĞLIK YETENEKLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA, SEVKİ GECİKTİRME VE ERTESİ YILA BIRAKMA İŞLEMLERİ    Madde 79 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/24. mad)    Yedek subay adaylarının sağlık yeteneklerine göre sınıflandırma, sevki geciktirme ve ertesi yıla bırakma işlemlerine ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir.                  1)  Askerliğe elverişli olan yedek subay adayları: Sağlık yeteneği bakımından bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerindeki hastalık ve arızaları bulunan adaylar, yapılan test sonucuna göre 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerindeki hastalık ve arızalarına uygun artı (+)  işaretli sınıflardan birine verilir.                  2)  Askerliğe elverişli olmayan yedek subay adayları:                  (A) Sağlık yeteneği bakımından hastalık ve arızaları bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinin 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerinin A dilimlerinde her sınıfta eksi (-)  işaretli olanlar ile B ve D dilimlerinde gösterilen hastalık ve arızaları bulunan yedek subay adayları, askerliğe elverişli değildir. Bunlardan okula girmiş olanlar çıkarılır, subay nasbedilmiş olanlar terhis edilir.                 (B) Yedek subay adaylarında tespit edilen birden fazla hastalık veya arıza sekelleri, ayrı ayrı olarak bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinin A dilimlerindeki fıkralara girdikleri hâlde, bu hastalık ve arızaların toplamı, kişinin askerlik görevini yapmasına engel olacak nitelikte ise, sağlık kurullarınca bu kişiye "Askerliğe Elverişli Değildir, Yedek Subay Adayı Olamaz" raporu verilir. Bunlardan okula girmiş olanlar çıkarılır, subay nasbedilmiş olanlar terhis edilir.                 3)  "Askerliğe Elverişli Değildir" kararlı rapor alan yedek subay adayı veya yedek subaylar, gerektiğinde Millî Savunma Bakanlığı tarafından yeniden muayeneye sevk edilir ve alacakları raporlara göre işlem görürler.                  4)  Geçici hastalık ve arızaları olanlara hastalıkları geçinceye veya sekel haline gelinceye kadar, sevki geciktirme veya ertesi yıla bırakma işlemi yapılır. Bu süre, hiç bir zaman toplam olarak ilk işlem tarihinden itibaren beş yılı geçemez. Sabitleşmiş hastalık ve arızalarda bu beş yıllık süre beklenmeden kesin karar verilir ve buna göre işlem yapılır. Söz konusu geçici hastalık ve arızalar, bu Yönetmeliğin Hastalık ve Arızalar Listesinin C dilimlerinde belirtilmiştir.                  5)  Yedek subay adaylarından sevklerinden önce veya sevkleri sırasında hastalananlar askerlik şubesince; varsa askerî hastahaneye, yoksa askerî tabibe, askerî tabip de bulunmuyor ise resmî hastahaneye, o da yoksa resmî görevli sivil tabibe sevk edilerek, usulüne uygun olarak alacakları raporlara göre işlem görürler. Ancak askerliğe elverişli olup olmama konusunda askerî hastahane sağlık kurullarınca verilecek raporlara göre işlem yapılır.    YEDEK SUBAY ÖĞRENCİLERİNİN SIHHİ İZİN SÜRESİ    Madde 80 - Yedek subay öğrencilerine, hastalık ve arızaları nedeni ile alacakları hava değişimi, istirahat ve hastanede yatarak geçen süre toplam olarak okul döneminin 1/3'den fazla olursa, geçici terhis işlemi yapılır. Bir sonraki dönemde hastalık ve arızalarının devam etmediği sağlık kurulu raporu ile saptananlar, yeni dönemin tamamına katılırlar.    Devam edilmeyen süre dönemin sonuna rastlar ve aralıksız olursa bir sonraki dönemde yalnız devam edilmeyen süre tamamlatılır. Geçici terhisi gerekenlerin hastalık ve arızaları kronik değilse, isterlerse tedavileri sonuna kadar askeri hastanelerde bırakılabilirler.    Yedek subay öğrenciler, okul döneminde hastalanırlarsa ya da bir azızaları tesbit edilirse askeri hastane ve sağlık kurullarından alacakları rapor kararlarına göre yeniden sınıflandırılırlar.    YEDEK SUBAYLARA YAPILACAK SAĞLIK İŞLEMLERİ    Madde 81 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/25. mad)    Yedek subayların hastalanması veya arızalanması hâlinde aşağıdaki işlemlerden biri yapılır.                  1)  Sağlık nitelikleri bakımından hiçbir hastalık ve arızası kalmayanlar sınıflarında bırakılır.                  2) Almış oldukları raporlarda hastalık ve arızaları olanlara rütbelerine uyan muvazzaf subaylar gibi işlem yapılır (Hastalık ve arızaları A dilimine girip 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgelerinde subay, astsubay sütununda (-)  olanlar ile B ve D dilimlerine uyanlara, bu Yönetmeliğin 79 uncu maddesinin birinci fıkrasının (2)  numaralı bendi hükümleri uygulanır.) .    RAPORLARIN ONAYI    Madde 82 - (Değişik madde: 30/01/1997 - 97/9106 K.)    Yedek subay adayları, yedek subay öğrencileri ile yedek subayların kesin işlem kararlı raporları, Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca onaylanır.    DIŞ KAYNAKTAN SÖZLEŞMELİ VEYA MUVAZZAF SUBAY VEYA ASTSUBAY OLARAK ALINACAK ADAYLARIN VE İSTİHDAM EDİLECEKLERİN SAĞLIK YETENEĞİ    Madde 83 - (Değişik madde: 11/01/2000 - 2000/34 S.Yön./7. md.;Değişik madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/23.mad)    Türk Silahlı Kuvvetleri adına yetiştirilenler hariç olmak üzere fakülte veya yüksekokul mezunlarından yahut yedek subaylardan, Türk Silahlı Kuvvetlerinde sözleşmeli veya muvazzaf subay veya astsubay olarak istihdam edileceklerde istihdam edilecekleri sınıfın subay ve astsubay nitelikleri aranmakla birlikte, HIV, Hepatit B veya C, sekelli veya sekelsiz iyileşmiş ya da aktif tüberküloz, sifiliz veya diğer kronikleşme özelliğindeki herhangi bir bulaşıcı hastalık ile diskromatopsi bulunmamalıdır ve her iki gözde tashihli görmeleri tam olmalıdır. Asker hastanesi sağlık kurullarından alacakları raporlarda sağlam olanlar veya arızaları A diliminde olanlardan sınıflandırma çizelgelerinde karşılığı (-) olmayanlar ve A dilimindeki rahatsızlığı ilerleyici nitelikte olmayanlar alınır. Boy ve kilo oranlarında bu Yönetmeliğin 25 inci maddesi esas alınır. Bu özellikleri haiz olmakla birlikte hamile olmayan bayanlar sağlık kurulu muayenesi yapılarak alınırlar.        Alımı yapacak komutanlıklar, bu Yönetmeliğin 25 inci  maddesindeki  tablolarda  belirtilen alt limitlerin daha aşağısında veya üst limitlerin daha yukarısında olmamak kaydıyla, adaylarda arayacakları boy ve kilo alt ve üst limitlerini kendileri tespit eder ve broşürlerinde yayımlar. Bu esaslara göre ön elemeden geçirilen adaylar, daha sonra tam teşekküllü asker hastanelerinde yapılacak muayeneleri sırasında bu Yönetmeliğin 25 inci maddesindeki tablolara göre değerlendirilerek sağlıklı bir boy-kilo oranına sahip olup olmadıkları tespit edilir.    MUVAZZAF SUBAYLARDAN YEDEKLİĞE GEÇMİŞ BULUNANLARLA YEDEK SUBAY YETİŞTİRİLMİŞ OLANLARIN SAĞLIK YETENEĞİ BAKIMINDAN GÖRECEKLERİ İŞLEMLER    Madde 84 - Türk Silahlı Kuvvetlerinden istifa, emeklilik, hastalık veya arızaları sebebiyle ayrılmış ve yedekliğe geçmiş bulunanlar ile yedek subay olarak hizmetlerini tamamlamış olanların yeniden sevklerinde veya yazılı olarak sağlık durumlarının tesbitini istediklerinde, sağlık kurullarına gönderilerek muayeneleri yaptırılır. Bunlar alacakları rapor kararına göre işlem görürler.    DOKUZUNCU BÖLÜM : TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİNE ALINACAK SİVİL PERSONEL İLE DİĞER KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDAN TÜRK SİLÂHLI KUVVETLERİNE NAKLEDİLECEK SİVİL PERSONELİN SAĞLIK İŞLEMLERİ    SİVİL PERSONEL GÖREVE ALINIRKEN YAPILACAK SAĞLIK İŞLEMLERİ    Madde 85 - (Değişik fıkra: 11/01/2000 - 2000/34 S.Yön./8. md.;Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/28. mad;Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/28.mad;Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/24.mad) Türk Silahlı Kuvvetlerine alınacak sivil personel ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarından Türk Silahlı Kuvvetlerine naklen atanacak sivil personelin sağlık yeteneği, yapacakları göreve engel olmayacak, rahatsızlığı zamanla artmayacak nitelikte olmalı ve bu nitelikteki adayların, HIV enfeksiyonu, kronik Hepatit B ve C enfeksiyonu, sekelli veya sekelsiz  iyileşmiş veya aktif tüberküloz, sifiliz ve diğer kronikleşme özelliğinde bulaşıcı hastalıkları bulunmamalı ve refraksiyon değerleri A diliminde olmak şartıyla görmeleri her iki gözde de tashihle tam olmalıdır. Sivil personelin sağlık kurullarında yapılan muayeneleri sonunda alacakları raporla: Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığı Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığınca: Milli Savunma Bakanlığı karargâhı ve bağlılarına girecek sivil personelin raporları, Milli Savunma Bakanlığı Sağlık Daire Başkanlığınca onaylanır. Sivil personelin sağlık yetenekleri asker hastanelerinin sağlık kurullarınca Hastalık ve Arızalar Listesinin ilgili maddeleri kullanılarak belirlenir. Sivil personel hastanelere sevk edilirken; sevki yapan makamlar tarafından sevk edilen personelin sınıfı, branşı ile sınıfına karşılık gelen varsa subay sınıfı, yoksa personelin görevinin fikir ya da beden ağırlıklı mı olduğu sevk belgelerinde belirtilir. Sivil personelin rapor kararları sivil görev ve mesleğine göre bu Yönetmeliğin Subay ve Astsubay Sınıflandırma Çizelgelerinde karşılığı bulunan sınıfın subay sütununa göre; karşılığı bulunan bir sınıf yoksa ve personel fikir ağırlıklı işlerde görev yapacaksa personel sınıfına göre; beden ağırlıklı işlerde görev yapacaksa teknisyen sınıfına göre işlem görür ve bu sınıflarda artı (+) işaretli olanlar göreve alınır, eksi ( - ) ve (X) işaretli olanlar göreve alınmazlar.                 (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/28. mad;Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/24.mad;Mülga fıkra  02/10/2009 - 2009/15519 B.K. Yön/2.mad)    (Ek fıkra: 04/05/1993 - 93/4398 K.) Türk Silahlı Kuvvetlerine alınacak bayan memurlarda; boy alt sınırı 150 cm.(150 cm. dahil), kilo sınırı ise boy ölçülerinin son iki rakamının 5 kg. (5 kg. dahil) fazlalığı ve 15 kg. (15 kg. dahil) noksanlığı olarak uygulanır.    Türk Silahlı Kuvvetlerine alınacak sivil sakat memurlara, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 53 üncü maddesi uyarınca çıkarılan ve 27 Temmuz 1983 tarihli ve 18117 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren "Sakatların Devlet Memurluğuna Alınma Şartları ile Hangi İşlerde Çalıştırılacakları Hakkında Yönetmelik" hükümleri uygulanır.    Ancak bu yönetmeliğe göre alınacak sakat sivil memurların sakatlık derecelerinin tesbiti 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31 inci maddesinin 3 üncü bendi uyarınca çıkarılan 28/04/1981 tarihli ve 17234 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren "Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tesbit Şekli ile Uygulanması Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre yapılır.    (Ek fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/28. mad;Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/24.mad) Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevlendirilecek Devlet memuru aday adaylarının hamile olmaları durumunda, sağlık muayeneleri, hamilelik sonlandıktan sonra doksan gün içerisinde yapılmak üzere ertelenir.    SİVİL PERSONELİN SIHHİ İZİN SÜRELERİ, EMEKLİLİK İŞLEMLERİ VE SAĞLIK YETENEKLERİ    Madde 86 - Sivil personel hastalanır veya arızalanırsa, ilgili kanun ve yönetmeliklerde belirtilen süreler kadar sıhhi izin süresi kullanırlar.    (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/25.mad) Sivil personel; hastalık ve arızalarda sıhhi izin süresi sonunda, sabitleşmiş olan hastalık ve arızalarda ise sıhhi izin süresi bitimini beklemeden muayeneye gönderilir. Hastane sağlık kurullarında, bu personele, kesin işlem kararlı rapor düzenlenir. Rapor kararları, personelin görev ve mesleğine göre bu Yönetmeliğin sınıflandırma çizelgelerinde karşılığı bulunan sınıfın üst subay sütunu uyarınca; karşılığı bulunan bir sınıf yoksa, personel fikir ağırlıklı işlerde görev yapacaksa, personel sınıfının üst subay sütununa göre; beden ağırlıklı işlerde görev yapacaksa, teknisyen sınıfının üst subay sütununa göre işlem görür ve artı (+) ve (X) işaretli olanlar görevlerine devam eder, eksi (-) işaretli olanları emekliye sevk edilir.    (Ek fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./5.md.) İstirahatı sonunda klinik olarak iyileştiği veya tam remisyon içinde olduğu saptanan kanser ya da kötü huylu tümör tanısı almış olan sivil personelden göreve devam etmek isteyenlere, ilgili uzmanın gerekli gördüğü aralıklarla kontrol muayenesi yapılmak kaydıyla, veya belirli bir süre izlendikten sonra sağlık kurullarınca kendi görevlerinde veya uygun görülecek diğer görevlerde göreve devam etme kararı verilir.    85 inci maddenin 2 ve 3 üncü fıkralarına göre sakat olarak göreve alınan personele, sonradan başka bir hastalığa yakalandıklarında, bu madde hükümleri uygulanır.    RAPORLARIN ONAYI    Madde 87 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/29. mad;Değişik fıkra: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/29.mad)     Sivil personel hakkında düzenlenen oniki aya (oniki ay dahil) kadar istirahat raporları hastane baştabipliği tarafından; oniki aydan daha uzun süreli istirahat raporları Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığı Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından; kesin işlem kararlı ve "Türk Silahlı Kuvvetlerinde Devlet Memuru Olarak Görev Yapamaz" raporları Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı tarafından onaylanır.    TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ İŞYERLERİNDE ÇALIŞAN İŞÇİ PERSONELE YAPILACAK SAĞLIK İŞLEMLERİ    Madde 88 - Askeri işyerlerinde çalışan işçilerin sağlık işlemleri iş ve işçi ilişkilerini düzenleyen yasa ve toplu sözleşmelerine göre yürütülür.    ONUNCU BÖLÜM : ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER    YÜRÜRLÜKTEN KALDIRMA    Madde 89 - 28 Şubat 1978 tarihli ve 7/15002 sayılı kararname ile yürürlüğe konan "Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği" ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.    GEÇİCİ MADDELER    Geçici Madde 1 - (Mülga madde: 20/09/1988 - 88/13300 K.)    Geçici Madde 2 - Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce hakkında "Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" şeklinde rapor düzenlenmiş olup ilişikleri kesilmeyenlerden, kendi isteği ile başvuranların, sıralı komutanlıklar kanalı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinde hizmete devamlarının yararlı olacağı teklif edilmesi halinde, durumları bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden değerlendirilir.    Geçici Madde 2 - Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce hakkında "Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz" şeklinde rapor düzenlenmiş olup ilişikleri kesilmeyenlerden, kendi isteği ile başvuranların, sıralı komutanlıklar kanalı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinde hizmete devamlarının yararlı olacağı teklif edilmesi halinde, durumları bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden değerlendirilir.    Geçici Madde 3 - Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce, haklarında "Sınıf Görevini Yapamaz" şeklinde rapor düzenlenmiş olanlardan;    1) Malülen emekliye ayrılanlar ve yeniden sınıflandırılıp da yeni sınıfının temel kursuna katılmış veya bitirmiş olanlara hiç bir işlem yapılmaz.    2) Henüz sınıflandırılmamış olanların durumları, istekleri halinde bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden değerlendirilir.    Geçici Madde 4 - Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce "askerliğe elverişli değildir" kararlı rapor alanlardan, herhangi bir sebeple sonradan yapılan muayenelerinde bu Yönetmeliğe göre aynı arıza ve hastalık yüzenden "askerliğe elverişlidir" kararı verilenlere hiçbir işlem yapılmaz.    Geçici Madde 5 - (Ek madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/57. mad) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe konulmasından önceki bir tarihte, organ kaybı ya da organ zaafiyetine uğradığı için hakkında Türk Silâhlı Kuvvetlerinde Fikren Çalışır, Bedenen Çalışamaz raporu düzenlenen ve Türk Silâhlı Kuvvetlerinde göreve devam ettirilen personele yapılacak işlemler de, 31 inci maddenin birinci fıkrasının (6)  numaralı bendi kapsamına uygun olarak tatbik edilir.    Geçici Madde 6 - (Ek madde: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/26.mad)    Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce sağlık kurulunda karara bağlanan ancak üst onay makamı tarafından henüz onaylanmamış raporlar hakkında sağlık kuruluna girdiği tarihte yürürlükte olan hükümlere  göre işlem yapılır.    Geçici Madde 7- (Ek madde  2/10/2009 - 2009/15519 B.K. Yön/2.mad)    Bu Yönetmelikle yapılan değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanan ancak henüz sonuçlanmamış olan sivil memur adaylarına ilişkin alım işlemleri hakkında bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.     YÜRÜRLÜK    Madde 90 - Sayıştay'ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.    YÜRÜTME    Madde 91 - Bu Yönetmelik hükümlerini Milli Savunma ve İçişleri Bakanları yürütür.    24/11/1986 tarihli ve 19291 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan; 8/10/1986 tarihli ve 86/11092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına bağlı "Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği"nin ekleridir.    AÇIKLAMA    I. General, Amiral, Subay ve Astsubayların Hastalık ve Arızalarına göre Sınıflandırma Çizelgelerinin Uygulanması:    1. (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/30.mad) Sınıflandırma Çizelgeleri 1 ve 2 numaralı olmak üzere iki grupta toplanmıştır. Bu çizelgelerde Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığındaki bütün sınıflar belirtilmiş ve Hastalık ve Arızalar listesindeki maddelerle bu maddelerdeki A, B ve D dilimleri ve bu dilimlerdeki fıkralar sıralanmıştır. Sınıflandırma Çizelgelerindeki artı (+) işaretleri general, amiral, üstsubay, subay, yedek subay ve astsubayların o sınıfta görev yapacaklarını, çarpı (x) işaretleri sınıflarında kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yönergelerde belirtilecek olan kadro görev yerlerinde görev yapacaklarını, eksi (-) işaretleri general ve amirallerin fiili kıt'a komutanlığı görevini yapamayacaklarını, buna mukabil yönetim, idari ve diğer geri hizmetlerle ilgili kadro görevlerini yapabileceklerini, üstsubay, subay, yedek subay ve astsubayların ise sınıflarında görev yapamayacaklarını belirtir.        2. (Değişik bend: 21/03/2007 - 2007/11783 B.K. Yön/30.mad) Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline Sınıflandırma Çizelgeleri ile beraber, ayrıca bu Yönetmeliğin Kara, Deniz ve Sahil Güvenlik ile Hava Kuvvetleri Komutanlıkları bölümlerinde belirtilen sağlık nitelikleri hükümleri gereğince işlem yapılır.    3. Bütün sınıflarda artı (+) işaretli olan maddelerin A dilimi fıkraları ve bütün sınıflarda eksi (-) işaretli bulunan maddelerin D dilimi fıkraları Sınıflandırma Çizelgelerinde gösterilmemiştir. İşlemler bu durumlar gözönüne alınarak yapılacaktır.    4) (Değişik alt bent: 20/09/1988 - 88/13300 K.) 1 ve 2 numaralı Sınıflandırma Çizelgelerinde, kendi sınıfında eksi (-) işaretli bulunan bir hastalık ve arızası olan personele, 1 ve 2 numaralı Sınıflandırma Çizelgelerinde aynı hastalık ve arızalardan (+) işaretli bir sınıf varsa, sınıf değiştirme işlemi uygulanır.    5. 1 ve 2 numaralı Sınıflandırma Çizelgelerinde bütün sınıflarda eksi (-) işaretli fıkralarda gösterilen hastalık ve arızası bulunan personeli Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz kararı verilir.    6) (Değişik alt bent: 20/09/1988 - 88/13300 K.) Sınıflandırma Çizelgelerinin kullanılışı: Bir hastalık ve arızası bulunan kişiye önce kesin tanı konulur, sonra bu hastalık ve arızanın Hastalık ve Arızalar Listesinde hangi madde, dilim ve fıkraya girdiği saptanır. Daha sonra bu madde, dilim ve fıkra Sınıflandırma Çizelgesinde bulunur. Madde, dilim ve fıkra için personelin görev yaptığı sınıfta (+), eksi (-) ya da çarpı (x) işareti bulunduğuna göre sınıfı görevini yapar, sınıfı görevini yapamaz, sınıfı görevini uygun kadro görevinde yapar ya da Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz kararı verilir. Hastalık ya da arızası personelin görev yaptığı sınıf ve rütbede eksi (-) işaretli ise 1 ve 2 Numaralı Sınıflandırma Çizelgelerine bakılır. O hastalık ya da arızanın bulunduğu fıkra herhangi bir sınıfta personelin bulunduğu rütbe için artı (+) ise sınıf değiştirme işlemi yapılır.    Örnek: 1    Tanı: Gastropitozis    Hastalık ve Arızalar Listesinde yeri:    Madde 45, Dilim A, Fıkra 3     Rütbesi: Üsteğmen    Sınıfı: Piyade    Sınıflandırma Çizelgelerinde yeri: Yok    Karar: Durumu Madde 45, Dilim A, Fıkra 3'e uyar, sınıfı görevini yapar.    Örnek: 2 (Değişiklik: 20/09/1988 - 88/13300 K.)    Tanı: Sol böbrekte fonksiyon bozukluğu yapmış uretoro-pelvik darlık    Hastalık ve Arızalar Listesinde yeri:    Madde 53, Dilim B, Fıkra 1    Rütbesi: Üsteğmen    Sınıfı: İstihkam    Karar: Durumu 53 üncü madde, B Dilimi, Fıkra 1'e uyar, sınıfı görevini yapamaz. 1 ve 2 numaralı sınıflandırma çizelgesindeki artı (+) işaretli sınıflardan birinde görevlendirilmesi uygundur.    Örnek: 3    Tanı: Böbrek tüberkülozu (Tedaviye cevap veren)    Hastalık ve Arızalar Listesinde yeri:    Madde 53, Dilim B, Fıkra 3    Rütbesi: Binbaşı    Sınıfı: Topçu    Karar: Durumu 53 üncü madde, B Dilimi, Fıkra 3'e uyar. Sınıfının uygun kadro görev yerlerinde görev yapar.    Örnek: 4 (Değişik: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/27.mad)       Tanı: Mental Retardasyon ile Beraber Von Recklinghausen       Hastalık ve Arızalar Listesinde yeri:       Madde 29, Dilim D, Fıkra 2       Sınıfı: Muhabere       Karar: Durumu 29 uncu madde, D Dilimi, Fıkra 3'e uyar. Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz kararı uygulanır.    II. Yükümlü, Er ve Erbaşlara Hastalık ve Arızalar Listesinin Uygulanması:    Tüm hastalık ve arızalar askerliğe uyarlık açısından Yönetmelik kapsamına alınmıştır. Hastalık ve Arızalar Listesinde her madde hastalık ve arızaların ağırlık derecesine göre A, B, C, D dilimlerine, dilimler de fıkralara ayrılmıştır. A dilimlerinde askerliğe elverişli olan hastalık ve arızalar, B ve D dilimlerinde askerliğe elverişli olmayan hastalık ve arızalar toplanmıştır. C dilimlerinde; A, B, D dilimlerinde toplanan hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat hallerinde geçici olarak askerliğe elverişli olmayan durumları belirtilmiştir. D dilimlerinde barış ve savaşta sürekli olarak askerliğe elverişli olmayan, B dilimlerinde barışta askerliğe elverişli olmayan, savaşta gereksinme duyulduğu zaman askerliğe alınabilecek durumlar belirtilmiştir.     NOT     Not 1:  Kara Kuvvetleri Komutanlığı General, Üst Subay, Subay, Yedek Subay ve Astsubayların Hastalık ve Arızalarına Göre Görevlendirilecekleri Sınıfları Gösteren 1 ve 2 Numaralı Sınıflandırma Çizelgeleri için 05/01/1999 tarih ve 23574 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 10/12/1998 tarih ve 98/12161 numaralı Yönetmeliğe bakınız.    Not 2:  Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Amiral, Üst Subay, Subay, Yedek Subay ve Astsubayların Hastalık ve Arızalarına Göre Görevlendirilecekleri Sınıfları Gösteren 1 ve 2 Numaralı Sınıflandırma Çizelgeleri için 05/01/1999 tarih ve 23574 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 10/12/1998 tarih ve 98/12161 numaralı Yönetmeliğe bakınız.    Not 3: Hava Kuvvetleri Komutanlığı General, Üst Subay, Subay, Yedek Subay ve Astsubayların Hastalık ve Arızalarına Göre Görevlendirilecekleri Sınıfları Gösteren 1 ve 2 Numaralı Sınıflandırma Çizelgeleri için 05/01/1999 tarih ve 23574 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 10/12/1998 tarih ve 98/12161 numaralı Yönetmeliğe bakınız.    NOT 4: 10/02/2000 tarih ve 2000/34 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Yönetmeliğin 11, 12 ve 13. maddelerine göre değiştirilmiş çizelgeler için 10/02/2000 tarihli Resmi Gazeteye bakınız    EK (HASTALIK VE ARIZALAR LİSTESİ)    GÖZ HASTALIKLARI    Madde 1 -     A)  (Değişik dilim: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/30. mad)    1. Camlarla düzeltildikten sonra her iki gözün görme dereceleri (bir gözün görmesi 0.2 den aşağı olmamak kaydı ile)  toplam 10/10 ilâ 20/10 arasında olması (10/10 dahil).                 AÇIKLAMA:                 0.2 + 0.8 ile TAM arası,                 0.3 + 0.7 ile TAM arası.                 0.4 + 0.6 ile TAM arası,                 0.5 + 0.5 ile TAM arası,                 0.6 + 0.4  ile TAM arası,                 0.7 + 0.3 ile TAM arası,                 0.8 + 0.2 ile TAM arası,                 TAM + 0.2 ile TAM arası.                 B)  (Değişik dilim: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/30. mad)    1. Camlarla düzeltildikten sonra her iki gözün görme dereceleri toplamı 10/10 ile 4/10 arasında olması (10/10 ve 4/10 hariç).                 AÇIKLAMA:                 0.4 ile 0.8 arası + 0.1,                 0.4 ile 0.7 arası + 0.1 ile 0.2 arası,                 0.4 ile 0.6 arası + 0.3,                 0.1 ile 0.5 arası + 0.4.                 2. Camlarla düzeltildikten sonra bir gözün görme derecesinin 4/10 ile tam arasında olduğu hâlde, diğer gözün görmesinin 2/10'un altında olması (0.1 ve altı).                 AÇIKLAMA:                 TAM ile 0.4 arası ve + 0.1 ve altı.    C) Bu dilim uygulanmaz.    D) 1. Camlarla düzeltildikten sonra her iki gözün görme dereceleri toplamının 4/10 ve daha aşağı olması.    2. Bir gözün görme derecesi ne olursa olsun, diğer gözde görme yokluğu (ışık hissi olsa da)    Açıklama I: 0.1 + 0.1 ile 0.3 arası          0.2 + 0.1 ile 0.2 arası    Açıklama II: (P + P +) + Tam ile (P + P +) arası    (Ek paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/28.mad) NOT: Bu madde; referans maddesidir, işlem için kullanılmaz.    Madde 2 - A) 1. Görmeyi bozmayan kronik konjonktivit ve blefaritler.    2. Bir veya iki gözde santral görmeyi bozmayan pitozisler.    3. Bir veya iki gözde hafif semblefaron.    4. Göz kapaklarında hafif şekil bozuklukları, noksanlıkları lagoftalmi, kirpik yokluğu ve tik.    B) 1. Bir veya iki gözde askerliğe engel olacak derecede ve görmesi 1. Maddenin B dilimi kadar olan tedavisi olanaksız kronik blefarit konjonktivitler.    2. Bir veya iki gözde santral görmeyi bozan ve cerrahi tedavi ile sonuç alınmayan pitozisler.    3. Bir veya iki gözde göz hareketlerine ileri derecede engel olan, cerrahi tedavi ile düzeltilemeyen, görmesi 1. maddenin B dilimi kadar olan semblefaronlar.    4. Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olan bir veya her iki göz kapağında askerlik görevlerini yapmaya engel olacak derecede şekil bozuklukları, noksanlıkları, lagoftalmi ve tikler.    C) Kapak ve konjonktivanın uzun zaman tedaviyi gereken hastalıkları ve nekahat halleri.    D) 1. Bir veya her iki gözde 1. maddenin B diliminden az olan korneayı kısmen veya tamamen örten semblefaronlar.    Madde 3 - A) 1. Görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olan kornea, konjonktiva ve kapaklarda sikatris bırakmış hastalıklar ve trahom sekelleri.    B) 1. Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olan kornea, konjonktiva ve kapaklarda sikatris bırakmış hastalıklar ve trahom sekelleri.    C) 3 üncü maddenin A, B, D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.    D) 1. Görme derecesi 1. maddenin B diliminden az olan kornea, konjonktiva ve kapaklarda sikatris bırakmış hastalıklar ve trahom sekelleri.    Madde 4 - A) 1. Bir veya iki gözde göz yaşı yolları ve kesesinin deformiteleri ve fonksiyon bozukluklarına bağlı göz yaşarmaları.    B) 1. Her iki göz yaşı kesesinin ameliyatla alınmış olması.    C) Göz yaşı yolları ve kesesi hastalıklarının tedavi ve nekahat halleri.    D) Bu dilime uyan hastalık ve arıza yoktur.    Madde 5 - A) 1. Görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olan şaşılıklar.    2. Bir gözde tek kasın paralizisi.    3. Görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olan nistagmuslar.    B) 1. Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olan şaşılıklar.    2. Her iki gözde birer veya tek gözde birden fazla kas paralizileri (Sekel halinde).    3. Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olan nistagmuslar.    C) Göz kasları hastalıklarının tedavi ve nekahat halleri.    D) 1. İki gözde ayrı ayrı, birden fazla kas paralizileri.    2. Görme derecesi 1. maddenin B diliminden daha az olan nistagmuslar.    Madde 6 - (Değişik madde: 30/1/1997 - 97/9106 K.)                                     A) 1. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olan kornea, lens ve vitreusun kesafetleri,göz tabakalarının çeşitli şekil   bozuklukları ve hastalıklarının bıraktığı sekeller.                                 2. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar  olan bir veya iki gözde psödofaki (ameliyatla lens ekstraksiyonu + göz içi lens implantasyonlusu).                                                                  3. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar  olan bir gözde vitrektomi ameliyatı.                                                4. Keratorefraktif ameliyat geçirmiş, görmesi tashihle 1 inci maddenin A dilimi kadar olanlar.                                                             B) 1. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olan kornea, lens ve vitreusun kesafetleri, göz tabakalarının çeşitli şekil bozuklukları ve hastalıklarının bıraktığı sekeller.                                     2. Görmesi düzeltikten sonra 1. maddenin A dilimi kadar olan bir gözde lens yokluğu (konjenital, operatuvar ve başka nedenlerle).                          3. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar  olan bir veya iki gözde psödofaki.                                                  4. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar  olan bir gözde vitrektomi ameliyatı.                                                5. Keratorefraktif ameliyat geçirmiş, görmesi tashihle 1 inci maddenin B dilimi kadar olanlar.     6. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./6.md.) Görme keskinliği 1 inci maddenin A dilimi kadar olan bir veya iki gözde penetran keratoplasti ameliyatları.                                                            C) 6 ncı maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.                                                                 D) 1. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin B diliminden az olan kornea, lens, vitreus kesafetleri, göz tabakalarının şekil bozuklukları ve hastalıklarının bıraktığı sekeller.                                              2. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar  olan her iki gözde lens yokluğu.                                                    3. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin B veya D dilimi kadar olan her iki gözde lens yokluğu.                                              4. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar  olan tek gözde lens yokluğu.                                                        5. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin D dilimi kadar  olan bir veya iki gözde psödofaki.                                                  6. Camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin D dilimi kadar  olan bir veya iki gözde vitrektomi ameliyatlıları.      7. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/31. mad) Görme keskinliği 1 inci maddenin (B)  ve (D)  dilimi kadar olan her iki gözde penetran keratoplasti ameliyatları.    Madde 7 - (Değişik madde: 10/12/1998  Yön: 98/12161 - 3. md.)    A) 1. Bir veya iki gözde 7 diyoptriye kadar olan (7 hariç) miyopi ve hipermetropi.    2. Bir veya her iki gözde 7 diyoptriye kadar olan (7 hariç) astigmatizmalar.    NOT: Mixt astigmatizmalarda iki eksen arasındaki fark dikkate alınır.    3. Her iki gözün refraksiyon değerlerinin sferik eşdeğerleri farkı 6 diyoptriye kadar (6 dahil) olan miyopi, 4 diyoptriye kadar (4 dahil) olan hipermetropi ve astigmatizmalar    (Değişik: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/29.mad) NOT: Sferik Eşdeğer = Sferik Kusur + (Silenderik Kusur / 2) şeklinde hesaplanır.    4. Her iki göz refraksiyon kusuru toplamı 14 diyoptriye kadar (14 hariç) olan miyopi, hipermetropi ve astigmatizmalar.    NOT: Astigmatizmalarda, iki göz arasındaki refraksiyon kusuru toplamında, refraksiyon kusuru yüksek olan meridyenler esas alınır.    B) 1. Her iki gözde 7 - 11 diyoptrilik (7 dahil, 11 hariç) miyopi ve hipermetropi.    2. Her iki gözde iki meridyen arasında 7 - 11 diyoptrilik (7 dahil, 11 hariç) fark veya 7 - 11 (7 dahil, 11 hariç) diyoptri arasındaki astigmatizmalar.    3. Her iki gözün refraksiyon değerlerinin sferik eşdeğerleri farkı 6 diyoptri (6 hariç) ile 11 diyoptriye (11 hariç) kadar olan miyopi, 4 diyoptri (4 hariç) ile 11 diyoptriye (11 hariç) kadar olan hipermetropi ve astigmatizmalar.    4. Her iki göz refraksiyon kusuru toplamı 14 diyoptri (14 dahil) ile 23 diyoptri (23 hariç) arasındaki miyopi, hipermetropi ve astigmatizmalar.    C) Bu dilim uygulanmaz.    D) 1. Görme derecesi ne olursa olsun, her iki gözde 11 diyoptriyi (11 dahil) aşan miyopi veya hipermetropi.    2. Görme derecesi ne olursa olsun, her iki gözde iki meridyen arasında 11 diyoptriyi (11 dahil) aşan fark veya 11 diyoptriyi (11 dahil) aşan astigmatizmalar.    3. Görme derecesi ne olursa olsun, her  iki gözün refraksiyon değerlerinin sferik eşdeğerleri farkı 11 diyoptriyi (11 dahil) aşan miyopi, hipermetropi ve astigmatizmalar.    4. Görme derecesi ne olursa olsun, her iki göz refraksiyon kusuru toplamı 23 diyoptriyi (23 dahil) üzerinde olan miyopi, hipermetropi ve astigmatizmalar.    Madde 8 - A) 1.Görme derecesi tam veya 1. maddenin A dilimi kadar olan diskromatopsi ve hafif albinoz.       B) 1. Albinoz (camlarla düzeltildikten sonra görme derecesi 1. maddenin B dilimine kadar olan).         2. Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olan diskromatopsi.     C) Bu dilim uygulanmaz.         D) 1. İleri derecede albinoz (Görme derecesi 1. maddenin B diliminden az olan).       2. Görme derecesi 1. maddenin B diliminden az olan diskromatopsi.         3. Görme derecesi ne olursa olsun akromatopsi (tüm renk körlüğü).       Madde 9 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.)       A) 1. Görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olan koroidea, retina ve görme sinirleri hastalıklarının sekelleri, şekil bozuklukları ve konjenital defektleri.         2. Görme yolları ve retina patolojileri nedeniyle görme dereceleri 1 inci maddenin A diliminde olan görme alanının; bir gözde 2/3    den az yada her iki gözde 1/2    den az kaybı.        3. Reaksiyon göstermeyen orbita yabancı cisimleri.       4. Tedaviden sonra görme kuvveti 1 inci maddenin A dilimi kadar olan bulbusun, adnexlerin ve orbitanın tümörleri ve ekzoftalmiler.       5. Bir gözde retina dekolmanı (tedavi ve ameliyattan sonra dekolmanlı gözün görme derecesinin 0.2 veya yukarı olması kaydıyla).        6. Bir veya iki gözün retina ve retina damarlarında patolojik değişiklikler göstermeyen  retina kanaması (Görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olmak şartı ile).       7. Bir veya iki gözde fonksiyonel bozukluk yapmamış glokom veya bir gözde glokom ameliyatlısı (Görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olmak şartı ile).       B) 1. Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olan koroidea, retina ve görme  sinirleri hastalıklarının sekelleri, şekil bozuklukları ve konjenital anomaliler.       2. Görme yolları veya retina patolojileri nedeniyle görme dereceleri 1 inci maddenin A diliminde olsa bile, görme alanı kaybı bir gözde 2/3 ve üstü yada iki gözde ayrı ayrı ½ ve üstünde olması .       3. Gözde veya orbitada şekil ve fonksiyon bozukluğu yapmış orbita yabancı cisimleri (Görmesi 1. maddenin B dilimi kadar olması kaydı ile).        4. Tedaviden sonra görme kuvveti 1. maddenin B dilimi kadar olan bulbusun, adnekslerinin ve orbitanın tümörleri ve ekzoftalmiler.      5. Bir gözde retina dekolmanı (Ameliyattan sonra dekolmanlı gözün görme derecesi 0.1 dahil parmak sayar derecede olması kaydıyla) ya da tedavi edilmiş ve görme derecesi 1 inci maddenin A dilimi kadar olan her iki gözde retina dekolmanı.        6. Bir gözde retina ve retina damarlarında patolojik değişikliklerde birlikte görülen retina kanaması (Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olması şartı ile ya da bilateral vakalarda görmeleri 1. maddenin A dilimi kadar olsa bile).     7. Bir veya iki gözde glokom (Tedaviden sonra görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olması şartı ile veya görmesi 1. maddenin A dilimi kadar olsa dahi her iki gözde glokom ameliyatı geçirmiş olması ve periferik görme alanlarının 1/2 oranında daralmış olması şartıyla).    C) 9. maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.      D) 1.Görme derecesi 1. maddenin B diliminden az olan koroidea, retina ve görme sinirleri hastalıklarının sekelleri, konjenital anomalileri, fitizis bulbi, bir gözün ameliyatla alınmış olması.        2. Görme yolları ve retina patolojileri nedeniyle görme derecesi 1 inci maddenin A veya B diliminde olsa bile, görme alanı kayıpları her iki gözde 2/3 ve üstünde olması.        3. Görmesi 1. maddenin D dilimi kadar olan orbitada şekil ve fonksiyon bozukluğu yapmış orbita yabancı cisimleri.       4. Bulbusun, adnekslerin ve orbitanın tedavi ve ameliyatla iyileşmesi imkansız kötü huylu tümörleri.       5. Bir gözde retina dekolmanı (Ameliyattan istifade etmeyen ve santral görmesi olmayan) ya da tedavi edilmiş ve görme derecesi 1. maddenin A dilimi kadar olan her iki gözde retina dekolmanı.       6. Her iki gözde vitreus, retina damarlarında organik ve anatomik bozukluklarla birlikte iki veya daha fazla tekrarlayan göz içi kanamaları (Görme derecesi 1. maddenin B dilimi kadar olsa bile).       7. Bir veya iki gözde 1. maddenin B diliminden az olan primer veya sekonder glokom veya görmeleri 1. maddenin B dilimi kadar olsa dahi her iki gözde glokom ameliyatlısı.        8. Kişinin gece karanlığında kendisini sevk ve idare etmesine engel olacak derecede ışık hissi noksanlığı husule getiren retina ve koroideanın herediter, organik ve tedavisi olanaksız hastalıkları (Retinit pigmenter, yaygın korioretinit sekelleri v.b.)     SİNİR HASTALIKLARI    Madde 10 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)        A) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/30.mad) 1. Santral sinir sisteminin ya da örtülerinin (dura, araknoid ve benzeri) ve vasküler yapılarının (vasküler patolojiler ve tümörler hariç) hafif derecedeki fonksiyon bozuklukları ya da sekelleri (Nörolojik veya psikiatrik bulgu vermeyen Arnold-Chiari malformasyonu, hidrosefali ve tüm intrakranial araknoid kistler bu madde içinde değerlendirilecektir.       B) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/30.mad) 1. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./7.md.) Santral sinir sisteminin, örtülerinin ve vasküler yapılarının orta derecede fonksiyon bozukluğu yapan hastalıkları ya da sekelleri, santral sinir sisteminin tedavi edilmiş veya edilmemiş arteriovenöz malformasyon, kavernöz hemangiom, anevrizma ve iyi huylu tümörleri [Nörolojik ve psikiyatrik bulgu veren tüm intrakranial araknoid kistler, Evan's oranı (frontal hornlar arasındaki mesafenin maksimum biparyetal çapa oranı) % 30'dan fazla olan hidrosefali, nörolojik veya psikiyatrik bulgu veren hidrosefali, şant ameliyatı ile düzeltilmiş hidrosefali, radyolojik olarak gösterilen nörolojik defısit yapmış veya yapmamış syringomyeli, kafatası kemiklerinin santral sinir sistemine bası yapan iyi huylu tümörleri bu madde içinde değerlendirilecektir.        C) 10 uncu Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.      D) 1. Santral sinir sisteminin, örtülerinin ve vasküler yapılarının hastalıklarının ileri derecedeki fonksiyon bozuklukları ya da sekelleri, santral sinir sisteminin cerrahî ve diğer tedavi yöntemleri ile tedavi edilmiş, orta veya ileri derecedeki sekel bırakmış veya ameliyat veya diğer tedavi yöntemleri ile tedavi edilemeyen arteriovenöz malformasyon, anevrizma ve tümörleri (Sekel yapmış yada yapmamış kötü huylu patolojiler, kalıcı nörolojik defisit yapmış, radyolojik olarak gösterilen, elektrofizyolojik testler ile desteklenen hidrosefali, syringomyeli ve araknoid kistler bu madde içinde değerlendirilecektir).         Madde 11 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.)        A) 1. Periferik sinir sisteminin hafif derecedeki fonksiyon bozuklukları ya da sekelleri. (Spinal kord yada kök basısına neden olan veya foramende daralma yapan lezyonlar bu kapsamda  değerlendirilmeyip, bu listenin 63 üncü maddesine göre karar verilecektir.    2. Sinir sistemi ile ilgili kas hastalıklarının hafif derecedeki fonksiyon bozuklukları ya da sekelleri.         B) 1. Periferik sinir sisteminin fonksiyon bozukluğu yapmış parsiyel lezyonları. (Spinal kord yada kök basısına neden olan veya foramende daralma yapan lezyonlar bu kapsamda değerlendirilmeyip, bu listenin 63 üncü maddesine göre karar verilecektir.)          2. Sinir sistemi ile ilgili kas hastalıklarının fonksiyon bozukluğu yapmış parsiyel lezyonları.        C) 11. Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.    D) 1. Periferik sinir sisteminin tedavisi olanaksız total lezyonları. (Spinal kord yada kök basısına neden olan veya foromende daralma yapan lezyonlar bu kapsamda  değerlendirilmeyip, bu listenin 63 üncü maddesine göre karar verilecektir.)        2. Sinir sistemi ile kas ile ilgili kas hastalıklarının tedavisi olanaksız lezyonları.         Madde 12 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.)      A)  (Değişik dilim: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/33. mad) 1. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./8.md.) Epilepsiler dışında kalan sinir sisteminin hafif derecedeki paroksismal hastalıkları (Komplikasyon yapmamış baş ağrıları sağlam kabul edilir.).    2. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./8.md.) Klinik ve laboratuvar bulgular normal olup da, elektroansefalogramlar (EEG)'da belirgin bulgular (fokal veya jeneralize diken, keskin dalga, kompleksler, fokal veya jeneralize yavaş aktivite) gösterenler (Bayılma öyküsü olmayan ancak non-spesifık EEG anormalliği bulunanlar sağlam kabul edilir.).                3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/31.mad) Anamnez ve klinik bulgularla kesin epilepsi tanısı konulamayan, spesifik EEG bulgusu olmayan paroksismal bayılmalar.       4. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/31.mad) Spesifik EEG veya görüntüleme bulgusu olmayan, ancak anamnezinden veya tıbbi belgelerinden nöbetlerinin seyrek olduğu anlaşılan epileptik hastalar.                 B) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/31.mad) 1. Nöroloji uzmanı tarafından nöbeti gözlenen veya klinikte yattığı dönemde yapılan video kayıtlarına göre nöroloji uzmanınca epileptik olduğu anlaşılan tüm epileptik nöbetler.       2. Anamnezi epilepsi ile uyumlu olan ve bu tanıyla takip ve tedavi edildiğini belirten, nöroloji uzmanına kesin fikir veren tıbbî belgeleri olan hastalar.       3. Anamnezi epilepsi ile uyumlu olup EEG'sinde spesifik bulgu (multipl diken dalga; sık ortaya çıkan lateralize veya jeneralize diken; keskin-yavaş dalga kompleksi) olan hastalar."        C) 12. maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/31.mad) 1. Epilepsi tanısı 12 nci madde B dilimine göre konulan ve ilave olarak nörolojik defisiti veya etyolojik görüntüleme bulgusu veya ilaca dirençli epileptik nöbetleri olan hastalar.       NOT: Kardiyazol aktivasyonu ile epilepsi nöbeti uyarılanlar epileptik kabul edilmez.    Madde 13 - A) 1. Otonom sinir sisteminin hafif derecedeki hastalık ya da fonksiyon bozuklukları.         B) 1.(Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  Refleks Sempatik Distrofi, arızanın yerine ve şekline göre Hastalık ve Arızalar Listesinin 43, 58 ve 64 üncü maddelerine göre işlem yapılır.           C) 13 ncü maddenin A ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.     D) 1. Otonom sinir sisteminin ileri derecedeki hastalık ya da fonksiyon bozuklukları.        Madde 14 - (Değişik : 10/12/1998 - 98/12161 K.)         A) 1. Kraniumun başlık altında belli olmayan hafif şekil bozuklukları.    2. Nörolojik ve psikiyatrik semptom ve bulgu vermeyen ve ameliyat endikasyonu olmayan kranium içi yabancı cisimler.     3. Teşhis ve tedavi amacı ile yapılmış, nabazanı olmayan, fibröz kal teşekkül etmiş trepanasyonlar.       4. Nörolojik ve psikiyatrik semptom ve bulguları olmayan, kraniumun her iki laminasını ilgilendiren tek veya birden fazla, toplamı 8 cm2 (dahil) fibrözkal teşekkül etmiş ya da ameliyatla tamir edilmiş kemik defektleri.       B) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.) 1. Hafif derecede nörolojik ve psikiyatrik semptomları olan, kranium içi yabancı cisimler.      2. Kraniumda 8 cm2    den büyük olan, kraniotomiler ve 8 cm2    den büyük olan kranioplasti ile kapatılmış kraniektomiler (Travmatik, intrakraniyal selim lezyonlar veya cerrahî tedavi sırasında oluşan, EEG bulgusu vermeyen, nörolojik ve psikiyatrik semptom vermeyen).        3. Ağır kapalı kafa travması sonrası oluşan ve nörolojik-psikiyatrik bulgu vermeyen postravmatik geniş ansefalomalaziler.     C) 14 üncü Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri,      D) 1. Başlık taşımaya engel olan ve görünüşü çok bozan kraniumun ileri derecede şekil bozuklukları.      2. Nörolojik ve psikiyatrik semptom ve bulguları olan; travmatik, intra ve ekstra kraniyal selim lezyonlara bağlı kranium defektleri ile nörolojik ve psikiyatrik semptomları olan veya olmayan intra ve ekstra kraniyal malign lezyonlara bağlı her türlü ve her genişlikteki kranium kemik defektleri.    3. Nörolojik ve psikiyatrik semptom ve bulgularla birlikte kraniostenozisler.       4. Orta ve ağır derecede nörolojik ve psikiyatrik semptom ve bulgular ile birlikte kranium içi yabancı cisimler.        5. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Ağır kapalı kafa travması sonrası oluşan ve nörolojik-psikiyatrik bulgu veren postravmatik geniş ansefalomalaziler.    RUH SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI    Madde 15 - (Değişik madde: 30/1/1997 - 97/9106 K.;Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/34. mad)    A) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/33.mad)  1. Şizoid, şizotipal, paranoid ve borderline  kişilik.       2. Tek hecme hâlinde geçirilmiş ve tamamen iyileşmiş, altı aydan kısa süren psikotik bozukluklar.       3. Tedavi ile düzelmiş ya da tek hecme halinde geçirilmiş bipolar bozukluklar.                 B)  1. Altı aydan uzun süren tek hecme halinde geçirilmiş psikotik bozukluklar.                 2. Bir hecmeden fazla tekrarlayan psikotik bozukluklar.                 AÇIKLAMA : Bu fıkraya gireceklerin hastalıklarının süreklilik göstermemesi, rezidüel bulgular taşımaması, çalışma güç ve verimliliklerinin azalmamış olması gerekir.    3. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/33.mad)  Bir hecmeden fazla tekrar eden bipolar bozukluklar.       AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerin uygun tedaviler uygulanmasına karşın mani, depresyon ya da karma epizodlar geçirmesi gerekmektedir.                 C)  15 inci maddenin A, B, ve D dilimine giren bozuklukların tedavi ve nekahet hâlleri.                 D)  1. Kronik nitelik kazanmış psikotik bozukluklar.                 (Değişik paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/33.mad) AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerin tedavilerden yararlanmamış olması ya da tedaviye rağmen rezidüel bulgular taşıması gerekir.                 2. Şizoid, şizotipal, paranoid ve borderline kişilik bozuklukları.                 AÇIKLAMA : Bu fıkraya gireceklerin psikotik ataklar geçirmesi, çalışma güç ve verimliliğinin azalması ya da ortama uyumlarının bozulması; bu durumun klinik gözlem veya resmi belgelerle saptanması gerekir.    (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/33.mad)  3. Kronik bipolar bozukluklar.       AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerde; tedavi uygulandığı resmi belgelerle ya da ilaç kan düzeyleri ile saptanmış olmasına karşın mani, depresyon ya da karma epizod belirtilerinin devam ediyor olması ya da sık tekrarlıyor olması gerekmektedir.        Madde 16 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.;Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/35. mad)    A)  1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/34.mad) Histrionik, narsisistik, obsesif-kompulsif, çekingen, bağımlı kişilik bozuklukları.       2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/34.mad) Geçirilmiş anksiyete                 3.  Hafif ve orta derecede konuşma bozuklukları.                 B) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/34.mad) 1. Anksiyete, somatoform, dissosiyatif, depresif bozukluklar, uyum bozuklukları ve bunların alt tipleri.       AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerin uygun tedavilere rağmen hastalıklarının işlevselliği bozacak derecede sık tekrarlaması, bunun epikriz, kıta anketi gibi resmi belgelerle tespiti gerekmektedir.                 C)  16 ncı maddenin A, B, ve D dilimine giren bozuklukların tedavi ve nekahet hâlleri.                 D) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/34.mad) Kronik nitelik kazanmış anksiyete, somatoform, dissosiyatif, depresif bozukluklar, uyum bozuklukları ve bunların alt tipleri.                 2. İleri derecede konuşma bozukluğu.                 (Değişik paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/34.mad) AÇIKLAMA: Bu fıkralara gireceklerin tedavilerden yararlanmaması ve bozukluklarının süreklilik kazandığına ve işlevselliği bozduğuna ilişkin epikriz ve/veya kıta anketi belgelerinin olması gerekir.              Madde 17 - (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.; Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/36. mad)    A) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/35.mad) 1. Antisosyal kişilik.       2. Madde kötüye kullanımı ya da geçirilmiş madde bağımlılığı.       3. Sınır düzeyde entellektüel işlev bozukluğu.                 B)  B) (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/35.mad) 1. Antisosyal kişilik bozukluğu.        AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerin; asker hastanelerinin sağlık kurullarından antisosyal kişilik bozukluğu tanısı alması, adli veya askeri mahkemeler tarafından verilmiş en  az bir antisosyal eyleminden dolayı ceza almaları, bu cezalarından en az birinin infaz edilmesine rağmen davranış bozukluklarının devam ettiğinin ve askerlik ile uyumlarının bozulduğunun kıt'a anketi ve diğer resmi belgelerle tespiti gerekir.                 2. Zeka yetersizliği.                 AÇIKLAMA : Bu fıkraya gireceklerin işlevselliğinin bozularak askerliğin gereklerini yapamayacak nitelikte olduklarının, kıt'a anketi ile saptanması gereklidir.                 3. Psikoseksüel bozukluklar.                  AÇIKLAMA : Bu fıkraya gireceklerin; seksüel davranış bozukluklarının askerlik ortamında bilinerek sakıncalara yol açması, bu durumun kıt'a anketi veya resmî belgelerle saptanması gereklidir.                 C)  17 nci maddenin A, B, ve D dilimine giren bozuklukların tedavi ve nekahet hâlleri.                 D)   1. İleri derecede antisosyal kişilik bozukluğu.                 (Değişik paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/35.mad) AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerin; antisosyal kişilik bozukluğu tanısı alması, öldürme, öldürmeye teşebbüs, gasp suçlarından en az bir hapis ya da diğer antisosyal eylemlerden dolayı, disiplin mahkemesi dışında kalan mahkemelerce verilmiş en az üç hapis cezası alması ve bu cezaların kesinleştiğinin belgelerle tespit edilmesi gerekir.                 2. Alkol ya da madde bağımlılığı.                 AÇIKLAMA : Bu fıkraya gireceklerin; madde bağımlılığının süreklilik kazandığının  gözlem, kimyasal analizler ve adlî belgelerle ortaya konulması, askerî hastahanede müşahede sonucu yoksunluk bulgularının saptanması gereklidir.                 3. Mental retardasyon.                 4. İleri derecede psikoseksüel bozukluklar.                 AÇIKLAMA : Bu fıkraya gireceklerin seksüel davranış bozukluklarının tüm yaşamlarında ileri derecede belirgin olması, askerlik ortamında sakıncalı bir durum yarattığının ya da yaratacağının gözlem veya belgelerle saptanması gerekir.        Madde 18 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.;Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/37. mad)    A)  1. Organik ruhsal nedenlere bağlı çok hafif derecede kişilik değişmeleri.                 2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)  Geçirilmiş organik ruhsal bozukluklar.                 3. Hafif derecede tik bozuklukları.                 4. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)  Uyku bozuklukları.       AÇIKLAMA: Bu maddenin B ve D diliminde tanımlananlar dışındaki uyku bozuklukları.       5. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)  Gelişimsel bozukluklar.       AÇIKLAMA: Bu maddenin B ve D diliminde yer alanlar dışındaki gelişimsel bozukluklar.                 B)  1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)  Organik nedenlere bağlı ruhsal bozukluklar.       AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerin bilişsel fonksiyonlarındaki işlevselliği bozan sekel niteliğindeki kayıpların nöropsikolojik testlerle ortaya konması gerekmektedir.                 2. Tik bozuklukları.                 AÇIKLAMA : Bu fıkralara gireceklerin hastalıklarının tedaviye rağmen düzelmemesi, kişinin işlevselliğini bozması ve bu durumun kıt'a anketiyle saptanması gerekir.                 3. Kronik primer insomnia.                 AÇIKLAMA : Bu fıkraya gireceklerin tedaviden yararlanmaması, bozukluğun polisomnografik olarak gösterilmesi ve nöropsikolojik testlerde bilişsel kayıplarının ortaya çıkmış olması gerekir.                 C)  18 inci maddenin A, B, ve D dilimine giren bozuklukların tedavi ve nekahet hâlleri.                 D)  1. Organik nedenlere bağlı ileri derecede kişilik bozuklukları.                 (Mülga paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)                   2. Kronik organik ruhsal bozukluklar.    (Ek paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)  AÇIKLAMA: Bu maddenin D dilimi 1 ve 2 nci fıkralarından işlem göreceklerde; alkol, ilaç, toksik maddeler, enfeksiyon, fiziksel veya travmatik nedenlere bağlı olarak gelişen bilişsel değişikliklerin laboratuvar tetkikler ve nöropsikolojik testlerle gösterilmiş olması ve işlevselliği belirgin derecede etkilemesi gerekmektedir.                 3. Yaygın gelişimsel bozukluklar.                (Ek paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)  AÇIKLAMA: Bu fıkraya gireceklerde hastalık belirtilerinin işlevselliği belirgin derecede etkilemiş olması gerekmektedir.    4. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/36.mad)  Narkolepsi, Klein-Levin Sendromu, idiopatik santral sinir sistemi hipersomnisi.        AÇIKLAMA: Bu tanılara ilişkin bulguların en az iki polisomniografik çalışmada gösterilmesi gerekir.    KULAK, BURUN VE BOĞAZ HASTALIKLARI         Madde 19 - (Değişik : 7/1/2002-2002/3627 K.)        (Değişik paragraf: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/37.mad)  Bu maddenin değerlendirilmesinde kullanılan ortalama işitme eşikleri, saf ses ortalamalarını (500,1000, 2000 Hz) ifade etmektedir. Odyolojik incelemede işitme kaybı seviyesi A fıkrası bentlerinden iyi olanlar sağlam kabul edilir.        A) 1. Bir kulağın sağlam olması durumunda (0-25dB arası) diğer kulağın total olmayan işitme kayıpları.        2. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./9.md.) Her iki kulağın fısıltı sesini 2 (dâhil) metreden yukarı (26-40 dB arası) mesafeden işitecek derecedeki sağırlıkları.        3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/37.mad)  Bir veya iki kulakta 4000 (dahil) frekanstan itibaren 60 dB'in üstünde nörosensoriyel işitme kayıpları.        B) 1. Bir kulak fısıltı sesini 3 (dahil) metreden (30 dB) mesafeden işittiği halde diğer kulağın fısıltı sesini 1 metreden daha az (65 dB ve daha fazla) mesafeden işitmesi, tam sağır olması ya da tam sağıra yakın olması.        2. Her iki kulağın fısıltı sesini 1 ilâ 2 metre arası (40-65 dB arası) mesafeden işitmesi.        3. Bir kulağın işitmesi normal olduğu halde diğer kulakta saf ses odyogramda konuşma frekanslarında total işitme kaybı veya 90 dB ve üzerindeki işitme kayıpları (Bu maddenin değerlendirilmesinde 100 dB seviyesindeki klik stimulusla yapılan işitsel uyarılmış potansiyeller (ABR) testinde cevap elde edilememiş olması şarttır).        4. İşitme kuvvetini, bu maddenin (A) diliminin (1) veya (2) numaralı fıkralarında belirtilen miktar kadar azaltmakla birlikte her iki kulakta 4000 (dahil) frekanstan itibaren 60 dB    in üzerinde nörosensoriyel işitme kaybı.        C) 19 uncu Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Her iki kulağın fısıltı sesini 1 metreden aşağı (65 dB ve daha fazla) mesafeden işitecek olan ileri derecedeki sağırlıkları.        2. Sağır ve dilsizlik.    Madde 20 - A) 1. İşitme kuvveti A/19 kadar olan dış kulak yolları darlıkları ya da hafif derecedeki sayvan şekil bozuklukları.         2. Dış kulak yolu normal olmak şartıyla bir taraflı kulak kepçesi yokluğu.        3. Dış kulak yollarının travmaya veya kronik enfeksiyonlarına bağlı darlıkları veya hastalıkları (İşitmenin A/19 kadar olması hallerinde).        B) 1. İşitme kuvvetini B/19 kadar azaltan dış kulak yollarının (bir veya iki taraflı) travmatik veya civar organların kronik enfeksiyonlarına bağlı ya da konjenital kaynaklı olan tedavisi olanaksız darlıkları, şekil bozuklukları.         2. Dış kulak yolu normal olmak şartıyla iki tarafta kulak kepçesi yokluğu.        3. (Ek : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Hasta kulakta fısıltı sesini, 1 metrenin altında (65 dB ve daha fazla) duyacak derecede işitme kaybına neden olan tek taraflı kulak yolunun travmatik veya civar organlarının kronik enfeksiyonlarına bağlı ya da konjenital kaynaklı tedavisi olanaksız darlıkları, ileri derecedeki aurikula deformiteleri.         C) 20 nci maddenin A, B, D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. İki taraflı tedavisi olanaksız dış kulak yollarının tam kapanıklığı.        Madde 21 - A) 1. İşitme kuvvetini A/19 kadar azaltan, kataral, sikatrisiyel, adaziv ya da orta kulağın sklerotik iltihapları, otoskleroz, labirent atrofileri, labirenter hidropslar (işitme fonksiyonu bozmayan asemptomatik küçük kalker plakları sağlam kabul edilir.)        ,    2. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/7.md.) İşitme fonksiyonu normal hudutlarda olan açık otit skatrisyel, pars tensa adezyonları veya otoskopide dibi görülemeyen attik retraksiyon poşları.        3. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Her iki kulakta işitme fonksiyonu normal hudutlarda olan tek ya da çift taraflı stapedotomi, parsiyel ya da total stapedektomiler.        4. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) İşitme kuvvetini A/19 kadar azaltan basit mastoidektomi, osiküloplasti, timpanotomi ve timpanoplastiler        B) 1. İşitme kuvvetini B/19 kadar azaltan kataral, sikatrisiyel, adeziv ve orta kulağın sklerotik iltihapları, otoskleroz, labirent atrofileri, labirenter hidropslar.         2. Hasta kulakta fısıltı sesini 2 (dahil) metrenin altında (40 dB ve daha fazla) duyacak derecede işitme kaybı olan, kolesteatomlu ya da kronik pürülan akıntısı bulunan bir taraflı kronik orta kulak iltihabı (Radyografide hasta taraf mastoidin sklerotik bir hal aldığının ya da hücre strüktürünün kaybolduğunun saptanması şarttır).        3. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/7.md.) Bir kulağın sağlam veya fonksiyonunun A/19 kadar olduğu durumlarda diğer kulağın dış kulak yolu arka duvar bütünlüğünün bozulduğu ameliyatlar (modifiye radikal, radikal mastoidektomiler).        4. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) İşitmeyi A/19 kadar azaltan, en az bir yıl takibi yapılmış, objektif testlerle doğrulanan ve semptom veren periferik tipte bilateral vestibüler hastalıklar.        C) 21 nci maddenin A, B, D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.    D) 1. İşitme kuvvetini D/19 kadar azaltan sikatrisiyel, adeziv ya da orta kulağın sklerotik iltihapları, iki taraflı kolesteatom ya da kemik iltihabı ile birlikte cerrahatlı akıntıları (radyografik muayene şarttır) iki taraflı otoskleroz, labirent atrofileri, labirenter     hidropslar.        2. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/7.md.) Her iki kulağın dış kulak yolu arka duvar bütünlüğünün bozulduğu ameliyatlar (modifiye radikal, radikal mastoidektomiler).        3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/38.mad)  Her iki kulakta fısıltı sesini 2 (dahil) metrenin altında (40 dB ve daha fazla) duyacak şekilde işitme kaybı olan kolesteatomlu ya da kronik pürülan akıntısı bulunan iki taraflı orta kulak iltihabı (Radyografide her iki taraf mastoidin sklerotik bir hal aldığının ya da hücre strüktürünün kaybolduğunun saptanması şarttır.).        Madde 22 - A) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/39.mad;Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/8.md.) Konka hipertrofileri, burun polipleri, nefes alma ve konuşmayı güçleştiren burun boşluklarının septum deviasyonları, 1 cm2'den büyük veya semptomatik nazal septum perforasyonları (Nefes alma ve konuşmayı güçleştirmeyen septum deviasyonları, paranazal sinüslerin havalı boşluklarının yarısından azını oblitere eden iyi huylu kistik lezyonları, mukozal kalınlaşma, akut enfeksiyonu sağlam kabul edilir.).        2. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Nefes alma ve konuşmayı güçleştirmeyen yüz, farenks ve nazofarenkste şekil bozukluğu yapmamış, tedavi ile düzelebilen, sinüs havalanmasını bozmuş burun boşluğunun nazofarenks ve paranazal sinüslerin iyi huylu tümörleri (osteom, anjiofibrom, adenom vs.).        B) 1. Konuşmaya güçlük veren, ağızdan nefes almayı gerektiren, tedavi ile giderilemeyen burun boşluklarının şekil bozuklukları.         2. Etrafındakileri rahatsız edecek derecede kokusu bulunmayan hakiki ozen.       3. Üçüncü devir sifilizin burun boşluğunda ve seste fazla bozukluk yapmamış harabiyetleri.        4. Travmatik ya da yapısal kaynaklı ileri derecede olmayan rinit atrofikler (Kokusuz).        5. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Konuşmayı güçleştiren, ağızdan nefes almayı gerektiren, komplikasyon yapmış  (intrakranial uzanımı olan, burun ya da yüz şekil bozukluğu yapmış  vs.) iyi huylu tümörleri ( anjiofibrom, adenom vs.).        C) 22 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki arıza ve hastalıkların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Plastik ameliyatla düzeltilmesi olanaksız burun yokluğu ya da ileri derecedeki şekil bozuklukları.        2. Nefes almayı ileri derecede güçleştiren ve göğüste şekil bozukluğu meydana getirmiş ve ağızdan nefes almayı gerektiren burun boşluklarının tedavisi olanaksız şekil bozuklukları.         3. Burun boşluklarının ve sinüslerinin tedavisi olanaksız hastalıkları (Kötü huylu urları, lupus tüberküloz, lepra, sklerom, üçüncü devir sifilizinin seste bozukluk yapmış ya da estetiği tiksinti derecesinde bozmuş olan harabiyetleri, şekil bozuklukları, ileri derecede fena kokulu ozen).         4. Yüzde önemli derecede şekil bozukluğu yapmış burun boşluklarının tedavisi olanaksız iyi huylu tümörleri (Osteokondrom, fibrom, nazofaranjiorinosklerom).       5. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/39.mad) Burun boşluklarının tedavi ile iyileşmiş olmasına rağmen bu maddenin B dilimindeki arızalar kadar şekil bozukluğu yapmış ve yüzde kalıcı deformite oluşturan iyi veya kötü huylu tümörlerinden veya iltihaplarından kalan sekeler.        Madde 23 - A) 1. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/9.md.) Hafif ses kısıklığı (Larenksin önemli şekil bozukluğu ya da hastalıklarına bağlı olmamak şartıyla), ameliyatla asemptomatik hale gelmiş tek taraflı ses teli felci.    2. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/40.mad) Trakeanın hiçbir komplikasyona sebep olmamış ve trakeanın devamlılığını bozmamış primer onarımları.        B) 1. Eforla nefes almaya fazla zorluk vermeyen larenks ve trakeanın darlıkları, ses kısıklıkları.         2. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/9.md.) Travmatik, cerrahi ya da herhangi bir hastalığa bağlı tek taraflı ses teli felçleri veya kriko-aritenoid eklem fiksasyonları (6 ay tedavi ve/veya takipten sonra bu madde uygulanır.).    3. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.3. ; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/40.mad) Solunum ve yutma fonksiyonlarını bozmayan parsiyel larenjektomiler veya trakeanın her türlü segmenter rezeksiyonları.        C) 23 ncü Maddenin A, B, D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Travmatik, cerrahi ya da herhangi bir hastalığa bağlı iki taraflı afoni derecesine varacak derecede ses kısıklığı yapmış, tedavi ile şifa bulması olanaksız iki taraflı addüktör felci. Ses kısıklığı yapmamış fakat hafif eforla dispneye sebep olan iki taraflı ses teli medyan felci (En az bir sene hava değişiminden sonra bu madde uygulanır).         2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/40.mad) Larenksin veya trakeanın her türlü malign tümörleri, tıbbi veya cerrahi yöntemlerle tedavisi mümkün olmayan veya ileri derecede fonksiyon bozukluğu yapmış hastalıkları (iyi huylu tümörleri, travmatik veya kronik hastalıkları), tüberküloz larenjit sekeli.       3(Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/40.mad). Larenks ve trakeanın nefes almaya engel olan bozuklukları (sürekli kanül taşıyanlar) veya trakeaya çeşitli nedenler ile stent yerleştirilmesi ve greft uygulamaları.         4. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.;Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/40.mad) Total larenjektomiler veya trakeada sekel oluşturmuş ve solunum fonksiyon testlerini bozmuş her türlü darlıkları.        Madde 24 - A) 1. Ameliyatla giderilmesi ve düzeltilmesi mümkün farenks şekil bozuklukları.         B) 1. Tedavi ve ameliyatla giderilmesi olanaksız, gıda alma ve yutmayı güçleştiren farenks şekil bozuklukları.        2. (Ek : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Remisyonda nazofarenks kanseri.        C) 24 ncü maddesinin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat  halleri.         D) 1. Yutmayı önemli derecede bozan, ameliyatla düzeltilmesi olanaksız farenkste şekil bozukluğu yapmış hastalıklar, tümörler.       2. (Ek : 4/5/1993 - 93/4398 K.) Paranazal sinüslerin, burun boşluklarının, ağız boşluğunun, nazofarenks ve hipofarenksin malign tümörleri.    PLASTİK VE REKONSTRÜKTİF ŞİRÜRJİ, AĞIZ, ÇENE, YÜZ, BOYUN VE DİŞ HASTALIKLARI         Madde 25 - A) 1. Ameliyatla düzeltilebilen, tek ve iki taraflı dudağın yarıkları, anomalileri, hastalıkları, yarık sekelleri, iyi ve kötü huylu tümörleri (bir yıl süre ile remisyonda kalmış), ayrıca hemanjiom tatuaj, keloid, pigmente nevüsler (Yüz bölgesinde 4 cm2    den, diğer vücut bölgelerinde 10 cm2    den büyük olanlar), görünümü ve mimik hareketleri bozan skarlar.        2. Ameliyatla düzeltilebilen burnun doğuştan büyüklükleri, şekil bozuklukları, anomalileri, sonradan olma kusurları ile çeşitli nedenlerle meydana gelmiş burun ucu şekil bozuklukları, kısa kolumella ve yaygın burun kanadı bozuklukları.         ,    3. Ameliyatla düzeltilebilen, kulak sayvanının doğmalık anomalileri, dış kulak yolu yokluğu, sonradan olma kulak sayvanı parsiyel ve total yoklukları, yanık sekelleri, selim tümörleri ve hastalıkları.         4. Ameliyatla düzeltilebilen yüzün, yanağın, periorbital kaş ve alın sahasının doğmalık anomalileri, skatrisleri, defektleri, hastalıkları, selim tümörleri (4 cm2    den büyük olanlar) ve malign tümörleri (bir yıl süre ile remisyonda kalmış).        5. Ameliyatla düzeltilebilen boynun konjenital anomalileri (kist, fistül, tortikollis, kısa yelken boyun hastalıkları, yanık sekelleri ve selim tümörler).        6. Ameliyatla düzeltilebilen tükrük bezlerinin hastalıkları ve selim tümörleri.         7. Ameliyatla düzeltilebilen yaşlı yüzün, periorbital ve alın sahasının kırışıklığı, sarkıklığı ve fazla yağları.         8. Ameliyatla düzeltilebilen, memenin konjenital ve hastalık sonucu meydana gelen şekil bozuklukları, pitozları, büyüklük ve küçüklükleri, yanık sekelleri ile selim tümörleri.        9. Ameliyatla düzeltilebilen, karnın aşırı yağlanması, sarkıkları ve yanık sekelleri.        10. Ameliyatla düzeltilebilen, alt ve üst ekstremitelerin deri ve yumuşak dokuların konjenital anomalileri, hastalıkları, selim tümörleri, yanık sekelleri, amputasyonları, replantasyonları.         11. Ameliyatla düzeltilebilen, ağız içinin ve mukozalarının, dilin konjenital anomalileri ve hastalıkları ile selim tümörleri ve defektleri.        12. Çeşitli nedenlerle meydana gelen vücudun tedaviden yararlanan fonksiyon ve görünüm bozukluğu yapmamış yanık sekelleri ve açık yaraları.     B) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.) 1. Ameliyatla düzeltilmesi tam olmayan, gıda alma, konuşma, çiğneme ve yutma işlemini güçleştiren dudağın, damağın, yanakların, dilin, ağız içinin her türlü anomalileri, posttravmatik deformiteleri hastalıkları, tümörleri, defektleri ve yanık sekelleri.        2. Ameliyatla düzeltilmesi tam olmayan görünümü bozan, gıda alma, konuşma ve çiğneme ile el ayak fonksiyonlarını güçleştiren her türlü doğumsal anomaliler, posttravmatik deformiteler ve yanık sekelleri.        3.  Tekrarlayan ameliyatlara rağmen, kapatılamayan geniş açık yaralar, kullanılan elde baş parmak veya 4-5 falanks, kullanılmayan elde baş parmak veya 5-8 falanks (dahil) başarısız ve fonksiyon kazandırılmamış replantasyonlar.       4. Flep aktarımını takiben donör alanda belirgin fonksiyon veya ileri derecede görünüm bozukluğu oluşturmuş değişik flep uygulamaları.        5.  Ameliyatla düzeltilmesi tam olmayan fonksiyon kaybı oluşturan ön koldaki eski sinir ve tendon kesileri.        C) 25 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri,         D) 1. Ameliyatla düzeltilmesi olanaksız, vazife noksanlığı yapmış, görünümü ileri derecede bozan dudağın, yüzün, dilin ve ağız içinin hastalıkları, geniş defektleri ve harabiyetleri.        2. Ameliyatla düzeltilmesi olanaksız yüzün, dilin ağız içi ve boyunun konjenital anomalileri ve kötü huylu tümörleri.        3. Gıda alma, çiğneme ve konuşma ile yüz görünümünü ileri derecede bozan yanık sekelleri.        4. Ameliyatla tedavisi olanaksız yüzün, boyunun ve ağız içinin spesifik hastalıkları, travmatik defektleri ve skatrisleri.        5. Kullanılan veya kullanılmayan elde baş parmağın metakarpı ile başarısız replantasyonu, kullanılan elde toplamı 6 veya daha fazla falanks replantasyonu, kullanılmayan elde 2 parmağın metakarpı ile birlikte veya 9 ve daha fazla falanksın başarısız ve fonksiyon kazandırılamayan replantasyonları.    Madde 26 - A) 1. Ameliyat ve tedavi ile düzeltilebilen, çiğnemeyi kısmen bozan çenenin odontojenik ve nonodontojenik hastalıkları (kist, fistül, apse, selim tümörleri).         ,    2. Ameliyatla düzeltilebilen alt ve üst çenenin hafif derecedeki şekil bozuklukları.        3. Ameliyat ve tedavi ile düzeltilebilen çene ekleminin hastalıkları.         4. Ameliyat ve tedavi ile düzeltilebilen çenenin trismus, konstriksiyon ve ankilozları.        B) 1. Ameliyatla tedavi edilse de fonksiyonu ve görünüşü bozan yüzün, boyunun saçlı derinin iyi huylu tümörleri, skatrisleri ve keloidleri.         2. Ağızın açılması en fazla 2 cm.(dahil)    e kadar izin veren çenenin konstriksiyonları ve ankilozları.        3. Ameliyatla tedavisi tam olmayan çenenin odontojenik ve nonodontojenik kist, tümör defektleri.        4. Ameliyatla tedavisi tam olmayan çene ve boyunun hareketlerini kısıtlayan yüz veboyunun skatristleri, konjenital anomalileri ve ameliyat sekelleri.        C) 26 ncı Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) 1. Tedavisi olanaksız çene ekleminin tam ankilozu ve çiğnemeyi ileri derecede bozan çıkık sekelleri.         2. Açılması 20 mm. (hariç)    den az olan ve tedavisi olanaksız çene konstriksiyonları.        3. Ameliyatla tedavisi olanaksız, çiğneme fonksiyonunu bozan çenenin konjenital ve sonradan olma şekil bozuklukları, tümörleri, hastalıkları, geniş defekt ve skatrisleri.        Madde 27 - A) 1. Çiğneme, konuşma ve yutma fonksiyonlarını hafif derecede güçleştiren iyi olmuş, eski alt ve üst çene kırıkları, kemik iltihapları, şekil bozuklukları.         2. Yüz görünümünü bozmayan yüz, orbita ve burun kemiği kırıkları ve sekelleri.         3. (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Yüz görünümünü bozmayan ya da hafif şekil bozukluğu yapmış yüzün, sinüslerinin ve çene kemiklerinin iltihabı, kistleri, iyi huylu benion kitleleri, hastalıkları ve sekelleri.        4. Ameliyat ve protezle düzeltilebilen yumuşak damağın fonksiyon bozuklukları yapmamış yarıkları, delikleri ve defektleri.         5. Ameliyatla veya ortodonktik tedavi ile düzeltilebilen çene anomalileri.        ,B) 1. Ameliyat ve protezle düzeltilebilen alt ve üst çenenin kısmi harabiyeti.         2. Ameliyatla düzeltilmesine rağmen, fonksiyon kazandırılamayan sert ve yumuşak damak yarıkları, delikleri, defektleri, fistülleri ve anomalileri.        C) 27 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) 1. Ameliyatla düzeltilmesi olanaksız çiğneme, yutma, konuşma fonksiyonları ile diş artikülasyon ve oklüzyonunu bozan alt ve üst çenenin kısmi veya tam harabiyeti, şekil bozuklukları, anomalileri ve tümörleri,         2. Ameliyatla düzeltilmesine rağmen fonksiyon bozukluğu yapmış sert ve yumuşak damağın yarık, defekt, delikleri ve anomalileri.        Madde 28 - A) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad) 2mm. ve 2mm.den büyük en az karşılıklı 8 diş olmak üzere toplam 16 dişi ilgilendiren dişler arası açıklık.       2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad) Alt ve üst dişler arasında 6mm. ve 6mm.den büyük iskeletsel alt çene gerilikleri (retrognatileri) veya 3mm. ve 3mm.den büyük iskeletsel alt çene ilerilikleri (prognatileri).       3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad) Arka dişlerin yatay önde 5 mm. ve 5mm.den fazla en az 5 dişi ilgilendiren temassızlıkları (laterognati).       4. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad)  Alt ve üst çenenin her ikisinde toplam 16 dişte görülen çapraşıklıklar.       5. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad) Alt ve üst çenenin çiğnemeyi ve konuşmayı bozan arka bölgede tam ters kapanışa sahip her iki tarafta aşırı çene darlıkları veya çene genişlikleri (non-oklüzyon).        6. Amilogenezis imperfekta ve dentinogenezis imperfekta.        7. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad) Alt ve üst çenede toplam 10 ve 10'dan fazla dişleri ilgilendiren yaygın mine hipoplazisi.       8. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad) Sabit protezle düzeltilebilen, konuşma ve çiğnemeyi bozmayan alt ve üst çenenin, ortodontik tedavi gayesiyle çekilmiş dişler ile üçüncü büyük azı dişleri haricinde 7 ve 7'den fazla kısmi diş noksanlıkları.     9. Her türlü dolgu ve endodontik tedavi ile kurtulması mümkün olmayan zorunlu 5    den fazla diş çürükleri.         10. Alveol kemiğinde en az 6 mm.ye varan kemik kaybına yol açan 5 dişden fazla dişleri ilgilendiren periodontitis ve periodontosis halleri.        11. 5 dişden fazla üçüncü derecede (3 mm.) diş mobilitesi mevcudiyeti.        12. 5    den fazla konjenital diş noksanlıkları.         B) 1. Protezle düzeltilebilen tam diş noksanlıkları.        2. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) 15 mm.    den büyük veya 10 diş olmak üzere karşılıklı toplam 20 den fazla dişi ilgilendiren cerrahî ortopedik tedaviden fayda görmeyen ön dişler arasında dik yönde açıklıklar.        3. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Tedaviden fayda görmeyen alt ve üst dişler arasında 15 mm.    den fazla alt çene gerilikleri (retrognatileri) veya  alt çene ilerilikleri (prognatileri)    4. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/41.mad) Protezle düzeltilebilen, pseudo (gömülü süt sürekli dişlerin varlığı) tam diş noksanlığı (Klinik olarak tam diş noksanlığı olduğu halde radyografik olarak gösterilmiş).        C) 28 nci maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. İleri derecede alveoler kret kayıpları sonucunda protezle ve ameliyatla düzeltilemeyen konuşma ve çiğnemeyi bozan tam diş noksanlıkları.     DERİ HASTALIKLARI        Madde 29 - A) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)         1. Çeşitli nedenlerle oluşmuş, silâhlı hizmete engel olmayan, lokalize ve az sayıda iyi  huylu deri tümörleri, pigmente veya depigmente nevusler, tatuajlar, hemanjiomlar,  keloidler, sikatrisler ve yanık sekelleri ( yüz  bölgesinde 4 cm2    den, diğer vücut  bölgelerinde 10 cm2    den büyük olanlar).       2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/42.mad) Hareketlere güçlük vermeyen, mental retardasyonu olmayan, tümörlü, pigmentli Von Recklinghausen hastalığı.        3. Tedavi ile iyileşmiş ve silâhlı hizmete engel olmayan deri tüberküloz ve tüberkülidleri.        B) 1. Hareketlere güçlük veren, tedavi ile düzelmeyen nevüsler, büyük ve yaygın iyi huylu deri tümörleri, estetik görünümü bozan yüz ve boyun bölgesindeki yaygın skatrisler.         2. Tedavi ile iyileşmeyen, yüzde ve vücutta ileri derecede şekil bozukluğu yapmış deri tüberküloz ve tüberkülidleri.        3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/42.mad) Hareketlere güçlük verecek derecede büyük tümörleri olan ya da estetik görünümü ileri derecede bozan veya mental retardasyon ile beraber olan Von Recklinghausen hastalığı.        C) 29 ncu maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) 1. Tedavi ve ameliyatla iyileşmesi olanaksız ve askerlik hizmetlerine engel olan kötü huylu deri tümörleri.         2. Tedavi ve ameliyatla düzelmesi olanaksız, hareketleri ya da estetik görünümü bozan çok yaygın skatrisler ve keloidler, vücutta büyük, yaygın pigmentli nevüsler.         3. Hareketlere güçlük verecek derecede büyük tümörleri olan, ya da estetik görünümü ileri derecede bozan ve zeka geriliği ile beraber olan Von Recklinghausen hastalığı.         Madde 30 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)          A) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/43.mad) Silahlı hizmete engel olmayan, tedavi ile iyileşen veya iyileşme dönemleri gösterebilen kronik ve sınırlı deri hastalıkları ve belirtileri (psöriasisler, skleroderma plakları, lokalize atrofiler, kronik ekzamalar, yaygın olmayan vitiligo plakları, yürüyüşe ve silahlı hizmete engel olmayan çeşitli nedenlerle oluşmuş keratodermiler, sıcak mevsimlerde devam etmeyen iktiyozis, yaygın olmayan diskoid lupus eritematozus ve benzeri deri hastalıkları).        2. Tedavi ile iyileşmeyen sınırlı alopecia areata plakları.       3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/43.mad) Askerlik hizmetine engel olmayan fiziksel, kolinerjik ürtikerler, soğuk ürtikeri ve benzeri ürtikerler.        4. Silâhlı hizmete engel olmayan ve hareketlere güçlük vermeyen genetik geçişli deri hastalıkları.    5. Sadece deri ve mukoza bulguları ile seyreden (aktif veya inaktif olabilir) Behçet hastalığı.        B) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/43.mad) Hareketlere güçlük veren veya tedavi ile iyileşmeyen, kronik ve yaygın deri hastalıkları ve sekelleri.        2. Güneş ışınlarından etkilenen aktinodermatozlar, yaygın diskoid lupus erythematosus, deri porfiriası, el, yüz veya vücudu kaplayan yaygın vitiligo.        3. Tedavi ile iyileşmeyen alopecia totalis veya alopecia universalis.        4. Epidermolysis bullosa simplex.       5. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/43.mad) Majör organ tutulumlu Behçet hastalığı (göz, eklem, damar, merkezi sinir sistemi, gastrointestinal sistem ve benzeri).        AÇIKLAMA : Bu fıkra subay ve astsubaylarda en az bir yıl tedavi süresi beklenerek; yükümlülerde en az bir defa ertesi yıla bırakma veya en az bir yıl sevki geciktirme işleminden sonra uygulanır.        C) 30 uncu Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/43.mad) Silahlı hizmete engel olan ve tedavi ile iyileşmeyen, bulaşıcı ve diğer deri hastalıkları (Lepra, eritrodermik ve püstüler psoriasisler, ileri derecede iktiyozisler, kseroderma pigmentozum, güneş ışınları ile şiddetlenen veya sistemik belirtisi olan porfirialar, el ve ayaklardaki keratodermiler, pemfigoid ve pemfiguslar, jeneralize eritrodermiler, derin mikozlar, tedavi ile iyileşmeyen geniş ve çeşitli nedenli deri ülserleri, distrofik tip epidermolizis bülloza ve benzeri deri hastalıkları).        2. Kalıcı organ fonksiyon bozukluğu yapmış Behçet hastalığı (görme kaybı, nörolojik sekel, büyük damar sekeli vb.).    Madde 31 - A) 1. (Mülga fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/59.mad)        B) 1. Konjenital sifiliz.         C) 31 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) 1. İç organlarda, kemiklerde ve eklemlerde ileri derecede tahribat yapmış, tedavisi olanaksız sifiliz sekelleri ve gomlar.    İÇ HASTALIKLARI       Madde 32 - A)  (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  1. 20 yaşına girdiği halde boya göre ağırlıkta, Boya Göre Standart Ağırlık Çizelgesindeki ağırlıkların alt sınırından 10 kg.  (dahil)    a kadar eksiklik (Daha önce geçirilmiş hastalığa bağlı olsun veya olmasın).         2.  Boyu 210 cm.    den fazla olup vücut kitle indeksleri (vücut ağırlığı kg./boy  uzunluğunun karesi m2) 19-35 kg/m2 arasında olanlar.        B) (Değişik:  7/1/2002-2002/3627 K.) 1. 20 yaşına girdiği halde boya göre ağırlıkta,  Boya Göre Standart Ağırlık Çizelgesindeki ağırlıkların alt sınırından 11 ilâ 20 kg. (dahil)  arasında eksiklik.        AÇIKLAMA : Bu Fıkra subay, astsubay, erbaş ve erlere 6 aylık bir rejimden sonra; yükümlülerde en az bir defa ertesi yıla bırakma veya bir yıl sevki geciktirme işleminden sonra uygulanır.        2. Kemik yaşı 19 ve üzerinde olanlarda boy    un 152 (dahil) santimetreden kısa olması.        AÇIKLAMA : Bu fıkra yükümlülerde en az bir defa ertesi yıla bırakma ya da bir yıl sevki geciktirme işleminden sonra uygulanır.    3. Boyu 210 cm.    den fazla olup vücut kitle indeksleri (vücut ağırlığı kg./ boy uzunluğunun karesi m2)19 kg/m2 (dahil) altında  olanlar ve 35 kg/m2 (dahil)    den yukarı olanlar.        C) 32. maddenin A, B, D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Hiç bir askerlik görevini yapamayacak derecede düşkün ihtiyarlık.        2. (Değişik : 4/5/1993 - 93/4398 K.) Konjenital ya da kronik beslenme yetersizliğine bağlı beden gelişmesinin ileri derecede geriliği, boya göre ağırlığın, Boya GöreStandart Ağırlık Çizelgesinde gösterilen alt sınırdan 21 kg. ve daha fazla eksiklik.        NOT: 2 nci ve 3 ncü fıkralar en az bir defa ertesi yıla bırakma ya da bir yıl sevki geciktirme işleminden sonra uygulanır.       3. 20 yaşını bitirdiği halde boy    un 150 (dahil) cm.den kısalığı.       BOYA GÖRE STANDART AĞIRLIK ÇİZELGESİ       Boy   Ağırlık   Ağırlık    Ayakkabısız   Üst Sınır   Alt Sınır       Cm   Kg.   Kg.    ---------------------------------------------------------------------------       150   55   43       151   56   44       152   56   45       153   57   45       154   57   46        155   58   46        156   59   47        157   60   48        158   61   48        159   61   49        160   61   50        161   62   50        162   63   51        163   64   51        164   64   52        165   65   53        166   66   53        167   67   54        168   68   54        169   68   55        170   69   55        171   70   57        172   71   58        173   71   58        174   72   58        175   72   59        176   73   60        177   75   61        178   75   61        179   76   62        180   77   63        181   8   64        182   79   65        183   80   66        184   81   66        185   82   67               186   83   68        187   84   69        188   85   69        189   86   70        190   87   71        191   88   72        192   89   73        193   90   74        194   91   75        195   92   76        196   93   77        197   94   78        198   95   79        199   96   80        200   97   81        201   98   82        202   99   83       203   100   84       204   101   85       205   102   86       206   103   87       207   104   88       208   105   89       209   106   90       210   107   91        Madde 33 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.)        A) 1. 20 yaşına girdiği halde boya göre ağırlığın, Boya Göre Standart Ağırlık Çizelgesindeki üst sınırdan 30 kg. (dahil) fazlalığı.         B) 1. 20 yaşına girdiği halde boya göre ağırlığın,Boya Göre Standart Ağırlık Çizelgesindeki üst sınırdan 31-40 kg. (dahil) fazlalığı.        NOT: Bu fıkra subay ve astsubaylarda 1 yıllık istirahatsiz rejimden sonra; yükümlülerde en az bir defa ertesi yıla bırakma veya en az 1 yıl sevki geciktirme işleminden sonra uygulanır.         C) 33. Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Boya Göre Standart Ağırlık Çizelgesindeki üst sınırdan 41 kg.(dahil) veya daha fazla olan şişmanlıklar.        NOT: Bu fıkra subay ve astsubaylarda 1 yıllık zayıflama rejiminden sonra uygulanır.        Madde 34 - A) (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) 1. Bir bölgede lokalize lenf nodülleri büyüklüğünün tedavi sonucu geriye kalmış sekelleri (Lenfomalar ve Tbc. lenf nodülleri hariç).        B) (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) 1. Bir veya birden fazla bölgede lokalize, biyopsi ile kesin olarak saptanmış tüberküloz lenfadenit.         C) 34. Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.       D) 1. (Değişik : 4/5/1993 - 93/4398 K.) Bir ya da daha çok bölgede her türlü tedaviye direnen iltihaplı lenf nodülü hastalıkları (komplikasyonlu Tbc.dahil).         Madde 35 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.)        A) 1. (Değişik fıkra: 7/1/2002-2002/3627 S.B.K.Yön/1.; Değişik fıkra: 30/09/2005-2005/9492 S.B.K. Yön/3.mad)  Sekonder Polisitemiler.    2. (Değişik fıkra: 30/09/2005-2005/9492 S.B.K. Yön/3.mad) Anemi, lökopeni, trombositopeni ve benign monoklonal gamapatiler ve hiçbir klinik belirti vermeyen taşıyıcı durumundaki hemoglobinopatiler.    NOT: Hiçbir klinik belirti vermeyen taşıyıcı durumundaki hemoglobinopatiler bulunan Kara Havacılık sınıfı uçucular taarruz helikopterlerinde uçamazlar.        B) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  1. Eritrosit enzim defektleri, membran defektleri, hafif koagulasyon ve hemostaz bozuklukları, methemoglobinemiler.    2. Tam remisyonda akut ve kronik lösemiler ve tam remisyonda lenfomalar, kemik iliği transplantasyonlular, diğer remisyonda hematolojik maligniteler, remisyonda myelodisplastik sendromlar, diğer remisyonda myeloproliferatif hastalıklar.        3. Kronik idiopatik trombositopenik purpura (ITP), pansitopeniler.        C) 35 inci  Maddenin A,B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Remisyona girmeyen hematolojik maligniteler, ağır koagülasyon ve hemostaz defektleri, homozigot hemoglobinopatiler ve diğer iyileşme sağlanamayan kan hastalıkları.         Madde 36 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/38. mad)    A)  1. Klinik ve lâboratuvar bulguları tam olarak iyileşmiş veya tedavi ile baskılanmış romatizmal eklem hastalıkları.                 B)  1. Klinik ve lâboratuvar bulguları kesintisiz en az altı aylık tedavi veya takip ile tam olarak baskılanmadığı sağlık kurulu kararı ile gösterilmiş romatizmal eklem hastalıkları.                  AÇIKLAMA : Bu fıkra; subay ve astsubaylarda bir yıl tedavi süresi beklenerek; yükümlülerde en az bir defa ertesi yıla bırakma veya en az bir yıl sevki geciktirme işleminden sonra uygulanır.                 2. Klinik ve lâboratuvar bulguları kesintisiz olarak altı ay sürmeyen ancak, son bir yıl içinde en az iki kez tekrarladığı sağlık kurulu kararı ile gösterilmiş romatizmal eklem hastalıkları.                  3.(Mülga fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/59.mad)                 4. Kas iskelet sisteminde kalıcı sekel geliştiği gösterilen hastalar (Arızanın yerine göre "Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları" ile ilgili bölümdeki maddelerin B dilimlerindeki fıkralar gereğince işlem yapılır.).                 C)  36 ncı maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahet hâlleri.                 D)  1. Beden hareketlerini ileri derecede bozan romatizmal hastalık sekelleri (Arızanın yerine göre 'Kas ve iskelet Sistemi Hastalıkları' ile ilgili bölümdeki maddelerin D dilimlerindeki fıkralar gereğince işlem yapılır.).        Madde 37 - (Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/39. mad)    A)  1. Tedavi ile tam olarak iyileşmiş, organ tutulumunu gösteren bulgusu olmayan otoimmün bağ dokusu hastalıkları veya vaskülitler.                 2. Osteoporoza neden olmamış doğumsal veya edinsel metabolik veya endokrin bozukluklara bağlı kemik hastalıkları (Osteogenezis İmperfekta, Paget Hastalığı ve benzeri).                  3.  Eklem hareketlerinde belirgin gevşeklik, tekrarlayan çıkıklar veya organ tutulumu olmayan doğumsal bağ dokusu hastalıkları (Benign Hipermobilite Sendromu, Ehler Danlos Hastalığının hafif formları ve benzeri).                 4. Lâboratuvar bulguları olan ve bunun dışında herhangi bir tromboz bulgusu olmayan antifosfolipid sendromu.    5. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/44.mad) Doğumsal veya edinsel metabolik veya endokrin bozukluklara bağlı olmayan normal değerin altındaki kemik mineral dansite ölçümleri.       6. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/44.mad) Klinik ve laboratuar olarak atağı (peritonit, artrit, plörit ve benzeri) tespit edilmeyen otoinflamatuvar hastalıklar.                 B) 1. Organ tutulum bulguları saptanan veya tedaviye dirençli otoimmün bağ dokusu hastalıkları veya vaskülitler.                 2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/44.mad) Osteoporoza neden olmuş doğumsal veya edinsel metabolik veya endokrin bozukluklara bağlı kemik hastalıkları (Osteogenezis İmperfekta, Osteopetrozis, Paget Hastalığı ve benzeri).                 3. Eklem hareketlerinde belirgin gevşeklik ve tekrarlayan çıkıklara neden olan doğumsal bağ dokusu hastalıkları ( Ehler Danlos Hastalığı, Marfan Sendromu vb).                 4. Lâboratuvar bulguları ve herhangi bir vasküler yatakta trombozu olan antifosfolipid sendromu.    5. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/44.mad) Klinik ve laboratuar olarak atağı (peritonit, artrit, plörit ve benzeri) tespit edilen otoinflamatuvar hastalıklar.                 C) 37 nci maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahet hâlleri.                 D) 1. Organlarda kalıcı fonksiyon veya patolojik bozukluklara neden olmuş otoimmün bağ dokusu hastalıkları veya vaskülitler.                2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/44.mad) Osteoporoz ve kemiklerde kırığa neden olmuş doğumsal veya edinsel metabolik veya endokrin bozukluklara bağlı kemik hastalıkları (Osteogenezis İmperfekta, Paget Hastalığı ve benzeri).                 3. Eklem hareketlerinde ileri derecede bozukluk yapan veya organ tutulumu olan doğumsal bağ dokusu hastalıkları ( Ehler Danlos Hastalığı, Marfan Sendromu ve benzeri).                 4. Lâboratuvar bulguları ve organlarda ve vücut hareketlerinde bozukluğa neden olan antifosfolipid sendromu.    5. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/44.mad) Kalp, böbrek, akciğer gibi hayati öneme haiz organlarda kalıcı hasar yapmış ve bunun sonucu fonksiyon kaybı gelişmiş otoinflamatuvar  hastalıklar.       NOT: Eklemlerdeki kalıcı hasarlar, eklemdeki hasarın yerine göre "Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları" ile ilgili bölümdeki  maddelerin D dilimlerindeki fıkralar gereğince yapılır.    Madde 38 - (Mülga madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/58. mad)        Madde 39 - (Mülga madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/58. mad)        Madde 40 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.)        A) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.) 1. Diabetes mellitusa bağlı olmayan geçici hiperglisemiler, glikozüriler, mellitüriler.        2. Önemli şikayeti olmayan kontrol edilebilen ve kişinin çalışmasına engel teşkil etmeyen hafif derecedeki hipoglisemiler.        3. Glukoz tolerans bozukluğu olanlar.        AÇIKLAMA: Sekonder tipde glikozürilerde (Hipertiroidi, Hiperpitüitarizm, Tireotoksikozis, Gastrektomi, Gastroenterostomi vb.) neden olan hastalığa göre işlem yapılır.        4. Komplikasyon yapmamış kontrol altında tutulabilen primer hiperürisemiler.        B) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.) 1. Önemli şikayete neden olan endokrin veya immün sisteme bağlı hipoglisemiler.       2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/45.mad) Komplikasyon yapmamış ve kontrol altına alınabilen diabetes mellituslar.        C) 40 ıncı maddenin A,B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D)1. Önemli şikayeti gerektirip kontrol edilemeyen hipoglisemik sendromlar.        2. Her hangi bir organda komplikasyon yapmış diabetes mellitus.      Madde 41 - A) 1. (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Kişinin çalışma gücünü bozmayan, şekil bozukluğu yapmamış ve endokrin salgılarda her hangi bir belirti vermeyen iç salgı  bezlerinin hastalık veya hafif derecedeki arıza ve sekelleri (Gecikmiş puberte, infertilite, tedavi ile düzelmiş hipogonadizm, kriptorsizm ameliyatlısı, erkek ve kadın menopozu, fonksiyon ve şekil bozukluğu yapmamış basit guatr, ötroit nodüler guatr, jinekomasti, meme şekil bozuklukları v.b.).         2. Fonksiyon bozukluğu yapmamış kısmi troidektomiler.         3. Psikojenik poliüri ve polidipsiler.        4. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) İdiyopatik hiperlipidemi ve sekonder hiperlipidemiler (Diyabetes mellitus, hipotiroidizm, karaciğer ve böbrek hastalıkları ve akromegali dışında ilaç kullanımı ve anoreksia nervosa gibi hastalıklara bağlı).        B) 1. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./10.md.) Kişinin çalışma gücünü bozan, şekil ve fonksiyon bozukluğu yapmış, tıbbi tedaviyle altı aydan daha uzun süreyle klinik ve biyokimyasal remisyonun sağlanamadığı, iç salgı bezlerinin kronik hastalıkları ve sekelleri (operasyona bağlı, kalıcı hipotiroidi, hipoparatiroidi ve benzeri) aminoasit metabolizması hastalıkları, depo hastalıkları (glikojen depo hastalıkları ve benzeri) ve ailesel hiperlipidemi (beslenme ve/veya lipid düşürücü ilaç kullanılmasına rağmen düşmeyen hiperlipidemiler).        C) 41. maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Beden vazifelerini önemli derecede bozan, kişinin çalışma gücünü ileri derecede azaltan, endokrin salgıları ile ilgili belirti gösteren, tedaviye cevap vermeyen iç salgı bezleri hastalıkları, kötü huylu tümörleri, memenin kötü huylu tümörleri ve diabetes insipitus.        Madde 42 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)         A) 1. Sebebi bulunmayan ve organik kalp hastalığına bağlı olmayan fizyolojik suffller.        2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad) Otonom sinir sistemi bozuklukları (Aşırı terleme, Labil Hipertansiyon, Postural Hipotansiyon, Vazovagal Senkop), sinüzal taşikardi, sinüzal bradikardi, nörosirkülatuar asteni (Labil Hipertansiyon 72 nci madde kapsamında değerlendirilir).        3. Aritmiye neden olmayan preeksitasyon sendromları.       4. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad) Kalpte fonksiyon bozukluğu yapmamış pozisyon ve yer değiştirme anomalileri (Dextrokardi, dextropozisyon, situs inversus totalis ve benzeri).        5. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./11.md.) Organik nedene bağlı olmadığı girişimsel veya girişimsel olmayan tetkikler ile ortaya konulmuş tam sağ dal blokları (Askeri öğrenci adaylarında sağlam kabul edilir.).        6.(Mülga fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad)        7. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad) Eko ve anjiyografi çalışmaları sonucunda kalp hastalığı tespit edilmeyen seyrek gelen unifokal ventriküler prematüre atımlar, wandering atriyal pacemaker, seyrek gelen atrial ve nodal ekstrasistoller.       AÇIKLAMA: Jet pilotu ve taarruz helikopteri pilotlarında elektrofizyolojik çalışma ile taşikardi indüklenemeyenlere uçuş verilir.                 8. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/41. mad) Gradient yapmamış, yetmezlik oluşmamış bikuspit aorta, mitral kapak prolapsusu, patent foramen ovale, inter atrial septal anevrizma, çift aorta, persistan sol superior vena cava gibi hemodinamik fonksiyon bozukluğu yapmamış anomalili hastalar. Komplikasyona neden olmamış atrial ve ventriküler membranlar (embriyonel atıklar).        9. Elektrofizyolojik çalışma ve kateter ablasyonu ile başarıyla komplikasyonsuz ve nüks görülmeden tedavi edilmiş olan çeşitli aritmiler.        B) 1. 40 yaşına kadar bazal şartlarda 150/95 mm.Hg. 40 yaşından sonra 160/100 mm.Hg. dan daha yüksek olan ve belirli bir süre istirahatten sonra yüksek olarak devam eden komplikasyon yapmamış veya 42 nci Maddenin (D) diliminin (1) numaralı fıkrasında ifade edilen komplikasyonlardan başka komplikasyon yapmış (grade I ve II retinopati vb.) hipertansiyon olguları.    AÇIKLAMA: (Ek: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/41. mad) Bu fıkra; erbaş ve erlerde en az altı aylık hava değişimi; yükümlülerde ise en az bir yıl sevki geciktirme işleminden sonra uygulanır.        2. Nedeni bulunamayan ve başka kalp hastalığı ile birlikte olmayan sol dal blokları.        3. Wolff-Parkinson-White sendromu.        4. Organik kökenli olsun veya olmasın, tedaviye refrakter, couplet, bıgemine gibi sık veya salvo tarzında gelen, ventriküler veya supraventriküler prematüre atımlar.        5. Tüberküloz dışı nedenlere bağlı perikardit sekelleri.    6. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/41. mad; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad) Ameliyat ile tam düzeltilmiş asiyanotik konjenital kalp hastalıkları, atrium kalp kası ve büyük damar yaralanmaları ile mitral yetmezliği; supraventriküler taşikardi veya sık gelen VPA gibi ciddi ritm bozukluğu yapmış mitral valv prolapsusu.       7. Organik veya nedeni bilinmeyen artio-ventriküler veya ventrikül içi ritm bozuklukları nedeniyle pacemaker takılması.       8. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./11.md.) Tedavi ile tamamen düzelmiş kalbin iyi huylu tümör kist ve yabancı cisimleri.        9. Rapor ile belgelenmiş kalp fonksiyonları sağlam, perikardiektomiler ve   tüberküloz perikarditler.        10. Headup tilt testi ile belirgin kardiyoinhibitör (3 sn.den fazla sinüs duraklaması) tipte olan vazovagal senkop.         11. Sık gelen ve kişinin çalışmasına engel olan Paroksismal Supraventriküler Taşikardiler.         12. Elektrofizyolojik çalışma ile saptanmış suprahis ileti defekti yada proksimal ileti sistemi hastalığı.         13. Kateter ablasyonu ile tedavi edilmiş olan ancak sonradan nüks görülen ventriküler  taşikardi dışındaki aritmiler.        C) 42 nci Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. 40 yaşına kadar (40 yaş dahil) 150/95 mm.Hg., 40 yaşından sonra 160/100 mm.Hg.    dan daha yüksek olan renal, serebral, göz dibinde çok ve yaygın kanama yapan eksuda odakları, papilla ödemi bulunan kalpte EKG, radyolojik ya da fizik muayenelerle komplikasyon yaptığı saptanan hipertansiyonlar.       2. Koroner Arter hastalığı olan ve koroner arterlerine başarılı koroner anjioplasti ya da by-pass yapılan hastalarda şahsın anginal yakınmaları varsa ve bunu tesbiten EKG    de patolojik ST/T dalga değişiklikleri varsa gerektiği kadar hava değişimi veya istirahat verilir. Şahsın anginal şikayeti olup EKG bunu desteklemiyorsa stres testleri ve gerekirse K.Angio vb. tetkikler yapılır. Bu tetkikler sonucunda aktif iskemi veya şahsın anginal şikayetlerini destekleyen sonuçlar yoksa bu madde uygulanmaz.        3.  (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/41. mad) Miyokard infarktüsü geçirmiş olanlarda hekimin lüzumlu göreceği istirahat ya da hava değişimi sonunda anjinal sendromlar, kardiyak sendrom ve bulguları kalmayan ve herhangi bir komplikasyon yapmamış olup sadece EKG sekeli (ORS-T izoelektrik çizgide yalnızca patolojik O ya da T değişiklikleri)  kalmış olan olgular.                 AÇIKLAMA: Tüm uçucu sınıflarda (jet pilotu ve silâh sistem operatörü hariç)  eforlu EKG, ekokardiyografi, sintigrafi ve girişimsel kardiyoloji çalışmalarıyla komplikasyon olmadığı tespit edilenlerin tekrar muayene süreleri belirtmek kaydıyla uçuculuk statüleri devam eder.        4. Miyokard enfarktüsü geçirenlerden hekimin lüzumlu göreceği istirahat ya da hava değişimi sonunda hastanın hiç bir şikayeti olmasa da EKG    de S-T segmentinin izoelektrik çizgiden 1 mm.    den fazla sapması, her türlü kalp blokları, fibrilasyon, röntgende kalp büyümesi, aorta ve miyokard anevrizması ve diğer herhangi önemli kardiyovasküler komplikasyonların saptandığı olgular.        5. Organik kalp hastalığı olsun ya da olmasın 2-3 derece ve ileri derecedeki atrioventriküler bloklar, hasta sinüs sendromu.        6. Kronik atriyal flutter yada atrial fibrilasyon ile sık gelen paroksismal atriyal flutter yada paroksismal atrial fibrilasyon, Incessant tipte supraventriküler taşikardiler.    7. Kardio-vasküler sifiliz.        8. Ameliyat olsun yada olmasın sol veya sağ ventrikül anevrizması, aort anevrizması hastalığı, göğüs ağrısı ve ritm bozukluğuna neden olan koroner arter ektazileri.        9. Ameliyatla tedavisi olanaksız ya da ameliyattan sonra kişinin çalışma gücüne engel olacak endokard, miyokard, perikard tümörleri.        10. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./11.md.) Ameliyat olsun ya da olmasın her türlü kotnplikasyonsuz organik valvül lezyonları ve semptom vermeyen koroner arter ektazileri, atherosklerotik koroner arter hastalıkları (anjiyografik olarak gösterilmiş), cerrahi tedavi ve girişimsel kardiyoloji uygulamaları ile başarılı olarak düzeltilmiş komplikasyonsuz koroner damar hastalıkları (Valvül lezyonlarının organik olduğundan şüphe olursa kesin işlem yapılmadan önce C işlemi uygulanır.). Pulmoner kapak üzerinde ekokardiyografık olarak 25 mmHg ve/veya kardiyak kateterizasyonda 15 mmHg ve üzerinde gradient olan hastalar (sağ ventrikül end sistolik basıncı 30 mmHg üzerinde olması şartı ile).    AÇIKLAMA: Tüm uçucu sınıflarda (jet pilotu, silah sistem operatörü hariç) ameliyat olan organik valvül lezyonları haricinde, eforlu EKG, ekokardiyografı, sintigrafı ve girişimsel kardiyoloji çalışmalarıyla komplikasyon tespit edilmeyenlerin tekrar muayene süreleri belirtilmek kaydıyla uçuculuk statüleri devam eder.        11. Ameliyat olsun ya da olmasın, önemli komplikasyon yapmış, organik valvül lezyonları (Kalpte ileri derecede hipertrofi, kalp yetersizliği, kalp ritm bozuklukları vb.).        12. Ameliyat olsun ya da olmasın siyanozla birlikte, EKG, röntgen ve diğer laboratuvar bulguları ile saptanmış, komplikasyon yapmış ya da yapmamış konjenital kalp hastalıkları.        13. Ameliyat olmamış veya ameliyatla tam düzeltilmemiş konjenital kalp hastalıkları.        14. Tüberküloza bağlı perikardit sekelleri ve ameliyatları.        15. Kronik kor pulmonale (Klinik, radyolojik, EKG ve diğer laboratuvar bulguları ile saptanmış). Primer olan yani düzeltilebilen bir hastalığa bağlı olmadığı saptanmış pulmoner  hipertansiyon, geçirilmiş ve tedaviye rağmen sağ kalp basınçlarını yükselten veya EKG    de sağ ventrikül yüklenmesi yapmış pulmoner hipertansiyon.        16. Nükslerle birlikte subakut bakteriel endokarditis.        17. Klinik ve laboratuvar yöntemlerle (EKG, radyolojik, ekokardiyografik, katater, biyopsi vb.). saptanmış kardiomiyopatiler.        18. Cerrahî olarak tedavi edilmiş ventrikül kalp kası yaralanmaları.        19. Çeşitli yaşamı tehdit edici aritmiler nedeniyle otomatik implantable kardioverter defibrilatör takılması.        20. Elektrofizyolojik çalışma ile saptanmış infrahis ileti defekti ya da distal ileti sistemi    hastalıkları.        21. Yaşamı tehdit edici ventriküler taşikardi ya da ventriküler fibrilasyon gibi ventriküler aritmiler ve bunların kateter ablasyonuyla tedavileri.    22. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad) Uzun QT, kısa QT, Brugada sendromu gibi ani ölüm riski yüksek olan hastalıklar.       23. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad) Nedeni ne olursa olsun pulmoner arter dilatasyonu (radyolojik yöntemlerle ana pulmoner arterin 30 mm'den geniş olması).       24. (Ek fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/46.mad)  İskemiye neden olup olmadığına bakılmaksızın interarteriyel (aorta ve pulmoner trunkus arasında) seyirli koroner arter anomalileri (anjiyografik ve/veya radyolıjik yöntemlerle belirlenmiş).        Madde 43 - (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.)        A) 1. Ameliyatla giderilebilen bir veya iki ekstremitede (alt, üst) venöz dolaşım yetersizliği yapmamış, hafif yüzeysel varisler, küçük travmatik anevrizmalar ve hafif hemoroidler.        2. Kişinin çalışmasına engel olmayan, organik ve trofik komplikasyon yapmamış, vazomotor bozukluklara bağlı ve önemsiz, damar arızaları (Raynaud Fenomeni,  Akrosiyanoz, Livedo Retikülaris v.b.).    3. Çalışma ve beden hareketlerine engel olmayan Hemanjiom, Telenjiektazi gibi iyi huylu damar tümörleri, hiç bir klinik belirti vermeyen ve sadece renk değişikliği ile kendini belli eden A-V fistüller.         4. Çalışma gücünü bozmayan, hafif, lokal elefantiyazis ve diğer lenf sistemi hastalıkları.        5. Ameliyat olsun ya da olmasın, trofik komplikasyon yapmamış servikal kot Sendromu, Omuz Kuşağı Sendromu, Scalenus Anticus Sendromu, Hiperabrüksiyon Sendromu, v.b.        6.  (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad)Primer sütür ile müdahale yapılmış periferik damar hastalıkları veya yaralanmaları        7. Ameliyat olsun ya da olmasın organik ve trofik bozukluk yapmamış Torasik Outlet Sendromlar.    B) 1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad) Bir veya iki ekstremitede radikal tedavisi olanaksız, beden hareketlerine engel olan venöz dolaşım yetersizliği yapmış, tromboflebit sekeli ya da varisler (bu arızaların 3 cm'den fazla hipertrofi ya da trofik bozukluk yapmaları hâlinde), klinik ve lâboratuvar olarak tanısı konulmuş çevre farkı yapsın veya yapmasın postflebitik sendrom.                 2. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad) Organik ve trofik bozukluğa neden olmuş ya da trofik veya vazomotor bozukluk yapsın veya yapmasın ameliyat olmuş (sempatektomi)  vazospastik damar hastalıkları.                 3. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad)Rekonstrüktif ameliyatla düzeltilmiş (sentetik veya otojen greft ile)  büyük damar, periferik damar veya visseral damar yaralanmaları, yalancı anevrizma veya hastalıkları.                 4. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad) Kalp damar cerrahî, ortopedi ve plastik cerrahî uzmanlarının her birince saptanan klinik veya lâboratuvar olarak tanısı konmuş ekstremitenin çalışma fonksiyonunu bozan lokal elefantiazis ve diğer lenf sistemi hastalıkları.        5. Ameliyat olmuş, istirahat ağrısı olmayan, trofik ve vazomotor bozukluk yapmayan organik okluziv periferik damar hastalıkları (Arteriosklerozis, Obliterans, Thromboanjeitis Obliterans, Buerger v.b.).        6. Ameliyat olsun ya da olmasın organik ve trofik komplikasyon yapmış Torasik Outlet Sendromları.        7. (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.) Ekstremitelerde çevre farkı yapsın veya yapmasın konjenital A-V fistül, klippel-Treunanay Sendromu.        8. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Çevre farkı 3 cm    den az fakat aktif veya iyileşmiş ulkus kruris.         9. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad) Kalp damar cerrahî, cildiye ve dahiliye uzmanlarının her birince saptanan; trofik bozukluk olsun veya olmasın soğuk testi pozitif vazospastik damar hastalıkları.                 10. (Ek fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad) Klinik ve lâboratuvar olarak tanısı konulmuş çevre farkı yapsın veya yapmasın akut iliak ven trombozu, akut femoral ven trombozu, akut aksiller ven trombozu, akut subklavian ven trombozu ve bunlar sonucunda gelişen pulmoner embolik olgular.        C) 43 üncü  Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Ekstremitelerde radikal tedavisi olanaksız beden hareketlerini ileri derecede bozan, venöz dolaşım yetersizliği yapmış tromboflebit sekeli ya da varisler (Bu arızaların 4 cm.    den fazla hipertrofi ya da trofik bozukluk yapmaları halinde).         2. Ameliyat olsun ya da olmasın ileri derecede organik ve trofik değişikliklere neden olmuş periferik damar arızaları ve Torazik Outlet Sendromları.        3. Ameliyat olsun ya da olmasın istirahat ağrısı olan, trofik ve vazomotor bozukluk yapmış organik okluziv periferik damar hastalıkları (Arteriosklerozis, Obliterans, Thromboanjeitis Obliterans, Buerger).         4. Tıbbi ve cerrahi tedaviye rağmen düzeltilemeyen fonksiyonel bozukluklar gösteren damar arızaları.         5. Ameliyatla tedavisi olanaksız önemli anevrizmalar, hemangiomalar, kötü huylu damar tümörleri ve başka damar arızaları.         6. İleri derecede yaygın elefantiazis ve diğer lenf sistemi hastalıkları.         7. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad) Alt ekstremitede 3 cm'den fazla çevre farkına sebep olan ve abdominal kollateralleri gelişmiş olan vena kava inferior sendromu, klinik ve radyolojik olarak tanısı konulmuş, tedavisi olsun ya da olmasın Vena kava superior sendromu.                 8. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/42. mad) Alt ekstremitede 3 cm'den fazla çevre farkı yapmış aktif ya da iyileşmiş ulkus kruris.        9. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.)  Ekstremitelerde 3 cm.    den fazla uzunluk ve çevre farkına neden olmuş konjenital A-V fistüller (Klippel-Trenaunay Sendromu, F.P.Weber Sendromu vb.).        Madde 44 - A) 1. Ortostatik albuminüriler, nefrit veya nefroz sekeli olmayan proteinüriler.        2. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Proteinüri, böbrek fonksiyon bozukluğu ve sistemik arteriyel hipertansiyon bulgularından hiçbirisi saptanamayan nefropatililer.    B) 1. Nefritis ya da nefrotik sendrom belirtileri ile birlikte olmayan evvelce geçirilmiş nefritis ya da nefrozların sekeli olarak görülen (sistemik arteriyel hipertansiyon, ödem, hiposerinemi ve böbrek fonksiyon testlerinde bozukluk bulunmayan, göz dibi normal olan) proteinüriler.        2. (Mülga : 30/1/1997 - 97/9106 K.)        C) 44. Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Yapılan tedavilere rağmen düzelmeyen, sistemik arteriyel hipertansiyon ve ödem, hiposerinemi, böbrek fonksiyon testlerinde bozukluk gösteren, her türlü nefropatiler (Kronik glomerulonefritis, kronik pyelonefritis, nefrotik sendrom, üremi sendromu).        2. Nonfonksiyone transplante böbrek.       3. (Ek : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Böbrek fonksiyonlarını normal sınırlara getirmiş böbrek transplantasyonlu olgular.        4. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.) Renal kaynaklı olan ve sürekli tedaviye ihtiyaç gösteren persistan hipopotasemiler.    SİNDİRİM SİSTEMİ HASTALIKLARI        Madde 45 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)        A) 1. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./12.md.) Hafif özofajitler (Savary-Miller Evre 1, II) özefagusun semptomsuz divertikülleri, tedavi ile iyileşebilen diğer hastalıkları, komplikasyonsuz ve asemptomatik akalazya.       2. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/10.md.) Hiatal, paraözafajial ve diafragma fıtıklarının ve diafragma anomalilerinin komplikasyonsuz ameliyatları, komplikasyonsuz subdiafragmatik apse ameliyatları, komplikasyonsuz fundoplikasyon ameliyatları ve diğer endoskopik reflü tedavi uygulamaları.        3. Semptomsuz ve fiziki bulgu vermeyen mide veya duodenum anomalileri, mide ve duodenumun tıbbî tedavi ile iyileşmiş peptik ülser sekelleri (Radyolojik veya Endoskopik Pilor ve/veya Bulbus Deformasyonları).        4. Mide ve duodenumun semptomsuz divertikülleri.         5. Fonksiyonel olarak komplikasyon yapmamış, mide veya duodenumun peptik ülser ameliyatları(her türlü vagotomi, piloroplastiler, primer sütür ve gastroduodenostomi operasyonları).        6. Midenin, ince ve/veya kalın bağırsağın konjenital malformasyonları, ince ve kalın bağırsağın rezeksiyonsuz veya askerlik görevini yapmaya engel teşkil etmeyen (klinik ve laboratuvar bulgularının normal olduğu) segmenter rezeksiyon ameliyatları, tek veya birkaç adet  polipleri, irritabl bağırsak sendromu.        7. Karaciğer konjenital lob anomalileri.        8. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad;Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/10.md.) Safra kesesi ve yollarının semptomsuz konjenital anomalileri, bilier diskinezileri, safra kesesi taşları, safra kesesi ve yollarının polipleri, laparotomi ve laparaskopik yapılmış kolesistektomiler, endoskopik sifinkterotomiler, endoskopik olarak safra yolu taşlarının çıkarılması, safra yollarının Alonso-Lej sınıflamasına göre tip II kistleri.                 9. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad)Laparotomiler, askerlik görevine engel teşkil etmeyen karnın veya inguinal ya da perineal bölgenin ateşli silâh ve travmalarla, delici ve kesici aletlerle yaralanmaları ve bunların komplikasyonsuz ameliyatları, komplikasyonsuz karaciğer, pankreas ve dalak rüptür ameliyatları ile primer sütür ve splenorafiler sekelsiz batın içi  abse ameliyatları.        10. Uyarısız total bilirubin düzeyi % 1-3 mg. Arasında olan ve diğer karaciğer fonksiyon testlerinin normal bulunduğu hafif hiperbilirubinemiler.        11. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Karaciğer transaminaz enzim düzeylerinde normalin üst sınırının iki katına (iki kat dahil) kadar fonksiyon bozukluğuna neden olmuş hepatosteatoz, etiyolojisi bulunamayan ve karaciğer biyopsisinde minimal reaktif değişikliklerin varolduğu normalin üst sınırının iki katına (iki kat dahil) kadar olan karaciğer transaminaz enzim yükseklikleri, etiyolojisi bulunamayan ve karaciğer biyopsi sonucunun tamamen normal bulunduğu tüm karaciğer transaminaz enzim yükseklikleri.        12. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./12.md.) Karaciğer ve dalağın komplikasyonsuz, tesadüfen saptanan tedavi gerektirmeyen hemanjiomları. her türlü kistleri veya apseleri ile bunların sekel bırakmamış her türlü ameliyatları veya perkütan girişimleri, dalakta ve karaciğerde nonspesifik kalsifıkasyonlar, asemptomatik minimal dalak infarktları, karaciğer fonksiyonlarının normal olduğu hepatomegaliler, mezenter ve omentum kistleri ve komplikasyonsuz ameliyatları.        B) 1. Komplike veya semptomatik akalazya.    ,    2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Komplikasyonlu veya tedaviye refrakter gastroözefajial reflü hastalığı (özefagus ülserleri, Savary-Miller Evre III-IV özofajit); endoskopik veya radyolojik olarak saptanmış semptomatik özofagus darlıkları.        3. Objektif yöntemlerle kanıtlanmış, tıbbî ve/veya endoskopik (dilatasyon vb.) tedaviden istifade etmeyen pilor ve duodenum darlıkları.       4. Radyolojik ve/veya endoskopik olarak belirlenebilen parsiyel rezeksiyonlu, gastroenterik anastomozlu, kalıcı komplikasyon yapmamış mide ameliyatları (gastrojejunostomi, gastroileostomi vb.).       5. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad) Gluten enteropatisi, hafif seyirli (kronik diyare ile birlikte, boya göre standart ağırlık çizelgesindeki ağırlıkların alt sınırından 11 ilâ 20 kg. arasında eksiklik)  malabsorbsiyon sendromları, sindirim sistemi tüberkülozları.        6. Kalıcı ve organik nedenlere bağlı, ağır, mükerrer transfüzyonu gerektiren gastrointestinal mükerrer kanamalar.        7. Absorbsiyon bozukluğu, darlık, körlup sendromu gibi komplikasyon yapmış ince veya kalın bağırsağın segmenter rezeksiyonları, iki veya daha fazla brit ileus nedeniyle geçirilmiş operasyonlar.        8. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad) Komplikasyon yapmamış kronik iltihabî bağırsak hastalıklarının (Crohn Hastalığı, Kolitis Ülseroza ve benzeri)  remisyonları, konjenital ve akkiz megakolon, altı aylık tedaviye rağmen iyileşmeyen veya nüks eden soliter rektal ülser.       9. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Tıbbi tedavi ile iyileşmiş tüberküloz peritonitis (Resmi kurumlardan alınan onaylı rapor ve patoloji raporu gereklidir.), komplikasyonsuz Ailesel Akdeniz Ateşi (FMF).        10. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad) Karnın; lâboratuvar bulguları ile doğrulanabilen birden fazla organ yaralanması, segmenter bağırsak rezeksiyonu veya birden fazla etaplı ameliyatı (ileostomi, kolostomi ve benzeri)  gerektiren kesici delici alet, ateşli silâh ve travmalara bağlı yaralanmalar veya inflamasyon nedeniyle yapılan birden fazla etaplı ameliyatlar.        11. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Karaciğer ve dalakta ameliyat sonrası nüksettiği görüntüleme ve parazitolojik veya histopatolojik yöntemlerle kanıtlanmış kist hidatikler; birden fazla organda yerleşimli veya birden fazla cerrahi girişim geçirmiş kist hidatikler ve safra yolu fistülü ile seyreden karaciğer abseleri ve bunların ameliyatları; laboratuvar bulguları ile doğrulanan komplikasyonlu karaciğer hemanjiomları; karaciğer rezeksiyonları (birden fazla düzenli segmentektomi veya lobektomiler ile ateşli silah ve travmalarla, delici ve kesici aletlerle yaralanmalar sonucu birden fazla segmentte doku kayıpları); nüks veya rezidü intrahepatik safra yolu taşları ve yapılmış biliodigestif anastomozları; karaciğerde fonksiyonel, komşu organlarda ise anatomik ve fonksiyonel bozukluklara yol açmış komplikasyonlu karaciğer rüptür ameliyatları; safra yollarının Alanso-Lej sınıflandırmasına göre Tip-II'nin dışında kalan kistleri ve bunların ameliyatları.        12. Mükerrer kontrollerde total bilirubin düzeyleri % 3 mg.    ın üzerinde konjenital hiperbilirubinemiler (Gilbert, Crigler-Najjar Tip II, Dubin Johnson, Rotor Sendromları).         13. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) En az bir yıl süre ile devam eden ve kot kenarını geçen splenomegaliler; görüntüleme yöntemleri ile ortaya konan geniş dalak infarktları; organik nedenliler hariç bütün splenektomiler; konjenital dalak yokluğu.       AÇIKLAMA: Travmatik splenektomili uçucu personel YEDİNCİ BÖLÜM Madde 72/10-K'ya göre değerlendirilecektir.       14. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./12.md.) Tekrarlayan veya ameliyat gerektiren akut pankreatitler, kronik pankreatitler, pankreasın 3 cm (dâhil)'den büyük kistleri, pankreasın komplikasyonsuz benign tümörleri ve/veya ameliyatları.        15. Askerlik görevine engel teşkil eden sindirim sisteminin tedavisi olanaksız konjenital yerleşme anomalileri (Intratorasik mide ve bağırsak ile dalak vb.).         16. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Biyokimyasal ve histopatolojik olarak düşük veya orta aktiviteli kronik hepatitler; steatohepatit; karaciğer transaminaz enzim düzeylerinde normalin üst sınırının iki katından fazla artış nedeniyle en az bir yıl süreyle hava değişimi kullanmış (veya en az bir yıl sevk geciktirmesi veya ertesi yıla bırakma kararı almış) ve karaciğer biyopsisinde hepatosteatoz minimal reaktif değişiklikler tespit edilenler; tekrarlayıcı kronik veya intrahepatik kolestaz.       NOT: Karaciğer enzim yüksekliği ile seyreden hepatosteatozlu veya karaciğer biyopsisinde minimal reaktif değişiklikler bulunan subay ve astsubaylara en az bir yıllık istirahatsız rejim sonrası kesin işlem yapılır."        17. Karaciğerin tedavisi mümkün olan depo metabolik hastalıkları (Wilson Hastalığı, Hemokromatozis, Hepatik Porfirialar vb.).       C) 45 inci Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.    D) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Komplike akalazya ameliyatları; özofagusta disfajiye yol açmış, endoskopik ve/veya radyolojik olarak saptanmış darlıklar ve ameliyatları.        2. Diyafragma fıtıklarının ve anomalilerinin komplikasyonlu ameliyatları.        3. Komplikasyon yapmış mide ameliyatları (total veya parsiyel gastrektomi, gastrojejunostomi, gastroileostomi vb.). Zollinger Ellison sendromu, sindirim sisteminin  diğer endokrin tümörleri.        4. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad;Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/10.md.) Kronik ve komplikasyonlu, iltihaplı, granülomlu bağırsak hastalıkları (kolitis ülseroza, crohn hastalığı, diffüz polipozis) ve/veya bu nedenle yapılan total kolektomi, total kolektomi+mukozal proktektomi+ileal rezervuar ve ileo-anal anastomoz veya devamlı ileostomiler ve devamlı kolostomiler ince bağırsak lenfoması ve bu nedenle yapılan ameliyatlar.       5. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Komplikasyonlu ve tedaviye yanıtsız Ailesel Akdeniz Ateşi (FMF); brit ileusları ve benzeri gibi komplikasyon yapmış yaygın peritonit sekelleri ve yapışıklıkları; kronik (en az 6 ay süre ile devam eden) intestinal pseudo obstrüksiyon sendromu.       6. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad) Karaciğerin radikal tedavileri mümkün olmayan, komplikasyon veya fonksiyon bozukluğu yapmış tek veya multipl kistleri, peritoneal hydatidozis."        7. Organik nedenli splenektomiler.       8. (Değişik fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./12.md.) Kronik ağır toksik hepatitler, sirozlar, portal hipertansiyon, portal ven trombozu ve portal hipertansiyon nedeniyle yapılmış şant ve diğer ameliyatlar.        9. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/43. mad) Sklerozan kolanjit, safra yolu darlıkları ve yaralanmaları, Caroli hastalığı ve bu nedenle yapılan bilioenterik anastomoz ameliyatları ve terapötik endoskopik girişimler.        10. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/47.mad)  Fonksiyon bozukluğu yapmış kronik pankreatitler; mükoviscidosis; komplikasyonlu pankreas ameliyatları.        11. Ağır (kronik diyare ile birlikte boya göre standart ağırlık çizelgesindeki ağırlıkların  alt sınırından 21kg. ve daha fazla eksiklik) malabsorbsiyon sendromları.        12. Karaciğer, safra kesesi ve yolları, dalak, pankreas ve peritonun her türlü kötü  huylu tümörleri.        13. Gastrointestinal kanalın malign tümörleri ve bunların ameliyatları.        14. Karaciğerin tedavisi mümkün olmayan metabolik ve depo hastalıkları.        15. Karaciğer, pankreas, ince bağırsak transplantasyon ameliyatları.    GÖĞÜS HASTALlKLARI    Madde 46 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)        A)  1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/44. mad) Fonksiyon bozukluğu yapmamış, sınırlı, tüberküloz dışı primer ya da sekonder akciğer ve mediasten hastalıkları (akciğer fibrozisi, pnömokonyozis, sarkoidozis ve benzeri).        2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/48.mad) Akciğer ve mediastenin tüberküloz dışı hastalıklarının birkaç tane fibröz yada kalsifiye sekelleri ile  perfüzyon defekti veya konjenital koagülasyon anomalisi olmayan iyileşmiş pulmoner tromboemboliler.    B) 1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/44. mad) Tüberküloz basili çıkaran (basilifer)  olgular ile basil çıkarmadığı hâlde radyolojik ve diğer lâboratuvar muayene yöntemleriyle akciğer tüberkülozu tanısı konmuş ve geçerli tüberküloz tedavisi yeterli süre uygulanmış olguların sekelsiz ya da lokalize-minimal sekelli olarak iyileşen hastalıkları ile radyolojik olarak saptanan 2 cm'den küçük tüberkülomalar (Tüm yükümlülerin eskiden geçirilmiş hastalıklarının kanıtı için tedavi gördüğü resmî hastahane ya da verem savaş dispanserlerinin onaylı resmî raporu gereklidir. İleri radyolojik incelemeler dahil, radyolojik sekel bulgusu olmayan hastalarda, raporla birlikte, hastalıklı döneme ait akciğer grafilerinin ibraz edilmesi gereklidir).                 2. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/44. mad) Tüberküloz basili çıkaran (basilifer)  olgular ile basil çıkarmadığı hâlde radyolojik ve diğer lâboratuvar muayene yöntemleriyle akciğer tüberkülozu tanısı konmuş ve geçerli tüberküloz tedavisi yeterli süre uygulanmış olguların yaygın sekelleri ve 2 cm'den büyük tüberkülomalar (Tüm yükümlülerin eskiden geçirilmiş hastalıklarının kanıtı için tedavi gördüğü resmî hastahane ya da verem savaş dispanserlerinin onaylı resmî raporu gereklidir).                 3. (Ek fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/44. mad; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/48.mad) Fonksiyon bozukluğu yapmış ya da fonksiyon bozukluğu yapmamış ancak akciğerler ve mediastende yaygın tutulumla seyreden ya da ilerleyici nitelikte olan tüberküloz dışı, primer ya da sekonder kronik akciğer ve mediasten hastalıkları (interstisyel akciğer hastalıkları, pnömokonyozis, sarkoidozis ve benzeri) ya da bu hastalıkların sekelleri ile perfüzyon defekti veya konjenital koagülasyon anomalisi olan geçirilmiş pulmoner tromboemboliler.        C) 46 ncı maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve  nekahat halleri.        D)  1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/44. mad) Kronik ya da çok ilaca dirençli akciğer tüberkülozları ile tüberküloz tedavisi sonunda geride kalan, çok yaygın fibröz, kalsifiye ve fibrokalsifiye sekelleri.                 2. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/44. mad; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/48.mad)  İleri derecede fonksiyon bozukluğu yapmış, akciğer ve mediastenin tüberküloz dışı kronik hastalıkları ve sekelleri ile kronik pulmoner hipertansiyon veya kor pulmonaleye neden olmuş kronik veya tekrarlayan pulmoner tromboemboliler.        Madde 47 - (Değişik:  7/1/2002-2002/3627 K.)        A) 1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/45. mad) Fonksiyon bozukluğu yapmamış lokalize anfizem ve obstrüktif tip akciğer hastalıkları (kronik bronşit, anfizem, bronşiyal astma ve benzeri), minimal bronşektazi, apne epizotları sırasında oksijen satürasyonu % 80-89 ve benign kardiyak aritmiler olan ya da apne - hipopne indeksi 5-19 arasında olan uyku apnesi.        B) 1. Yaygın olmayan  bronşektaziler.       2.  2. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/45. mad) Fonksiyon bozukluğu yapmış obstrüktif tip akciğer hastalıkları (kronik bronşit, anfizem, bronşiyal astma), apne epizotları sırasında oksijen satürasyonu %70-79 ve hafif kardiyak aritmiler olan ya da apne - hipopne indeksi 20-59 arasında olan uyku apnesi.        C) 47 nci Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve  nekahat  halleri.        D) 1. Cerrahi tedaviden yararlanamayan  yaygın bronşektaziler.         2. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/45. mad) İleri derecede fonksiyon bozukluğu yapmış, klinik belirtileri de bulunan kronik obstrüktif tip akciğer hastalıkları, apne epizotları sırasında oksijen satürasyonu %69 ve altında ve ciddi kardiyak aritmiler olan ya da apne - hipopne indeksi 60 ve üzeri olan uyku apnesi.        Madde 48 - (Değişik: 30/1/1997 - 97/9106 K.)        A) 1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/46. mad;Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/49.mad) 1. Akciğer ve mediastenin hiçbir klinik belirti vermeyen, fonksiyon bozukluğu yapmamış yabancı cisimleri, küçük lokalize hava kistleri, konjenital anomalileri (azygos lob anomalisi hariç), tam tedavi edilmiş iyi huylu tümörleri.        B)  1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/46. mad) Akciğerlerin, objektif klinik belirtilerle birlikte bulunan veya lâboratuvar yöntemleri ile fonksiyon bozukluğu yapmış yabancı cisimleri, konjenital anomalileri, hava kistleri ve kist hidatikleri.       2. Akciğer ve mediastenin tıbbi ve cerrahi olarak tedavi edilmiş ancak fonksiyon  bozukluğuna neden olmuş iyi huylu tümörleri.        C) 48.Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat  halleri.        D) 1. Akciğerlerin ileri derecede irreversibl fonksiyon bozukluğu yapmış büyük hava  kistleri, yabancı cisimleri, konjenital anomalileri, iyi huylu tümörleri, çok sayıda ya da  çok büyük olup ameliyattan yararlanamayacak olan kist hidatikleri.        2. Göğüs kafesi içinde primer ya da sekonder kötü huylu tümörler.        Madde 49 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)         A) (Değişik dilim: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/47. mad) 1. Faaliyet belirtileri bulunmayan kostodiafragmatik sinüs kapalılığı, fonksiyon bozukluğu yapmamış şeridi ya da lokalize bir sahadaki plevra kalınlaşmaları, fissüritler (tüberküloz etyolojili olanlar hariç).                 2. Tedavi edilmiş spontan pnomotorakslar.                 B) (Değişik dilim: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/47. mad;Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/50.mad)  1. Plevra biyopsisi ile kanıtlanabilmiş yada diğer laboratuvar muayene yöntemleri ile tüberküloz plörezi tanısı konmuş ve geçerli tüberküloz tedavisi yeterli süre uygulanmış olguların sekelsiz ya da lokalize minimal iyileşen hastalıkları (Yükümlü, erbaş ve erlerin eskiden geçirilmiş hastalıklarının kanıtı için tedavi gördüğü eğitim hastahanesi, göğüs hastalıkları hastahanesi ya da verem savaş dispanserlerinin onaylı resmi raporu gereklidir. İleri radyolojik incelemeler dahil, radyolojik sekel bulgusu olmayan hastalarda, raporla birlikte, hastalıklı döneme ait akciğer grafilerinin ibraz edilmesi gereklidir).       2. Plevra biyopsisi ile kanıtlanabilmiş ya da diğer laboratuvar muayene yöntemleri ile tanısı konmuş ve geçerli tüberküloz tedavisi yeterli süre uygulanmış fonksiyon bozukluğu yapmış plevral sekelle iyileşmiş tüberküloz plörezi (Tüm yükümlülerin eskiden geçirilmiş hastalıklarının kanıtı için tedavi gördüğü resmi hastahane ya da verem savaş dispanserlerinin onaylı resmi raporu gereklidir.) ya da tüberküloz dışı plevra hastalıklarına bağlı fonksiyon bozukluğu yapmış ya da beş interkostal alanı tutmuş plevra kalınlaşmaları.       3. Cerrahi tedaviye rağmen (tüp torakostomi hariç) nüks eden pnömotorakslar.        C) 49 uncu Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve  nekahat halleri.        D) 1. Etyolojisi ne olursa olsun ileri derecede fonksiyon ve şekil bozukluğu yapmış  plevra kalınlaşmaları.        2.Tıbbî ve cerrahî olarak tedavi edilemeyen pnömotorakslar ve kronik ampiyem.        Madde 50 - A) 1. (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.;Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/48. mad) Fonksiyon bozukluğu ve komplikasyon yapmamış diafragma yükseklikleri ve evantrasyonlar.        B) 1. Cerrahi ya da idiyopatik sürekli diafragma paralizileri.        C) 50.Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızalarin tedavi ve nekahat  halleri.        D) 1. Ameliyatla tedavisi olanaksız evantrasyonlar.        Madde 51 - A) 1. Toraksta fonksiyonel hiç bir bozukluk yapmamış, cerrahi girişimler  ve hafif derecede göğüs kafesi şekil bozuklukları.         B) 1. (Değişik: 30/1/1997 - 97/9106 K.) İlgili sağlık kuruluşunun ameliyat raporu ile  kanıtlanmış en az segmentektomi seviyesinde doku kaybına neden olmuş kist hidatik  operasyonları, parsiyel akciğer rezeksiyonları, lobektomi, açık drenaj dekortikasyon ve  fonksiyon bozukluğu yapmış göğüs kafesi sekil bozuklukları (Pectus Excavatum,  Pectus Carinatum v.b) ile fonksiyon bozukluğu yapmış toraks ameliyatı sekelleri.        C) 51. Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat     halleri.        D) 1. Akciğer fonksiyonlarını ileri derecede bozmuş her türlü toraks ameliyatlarının  sekelleri ve pnomonektomiler, çok ileri derecede göğüs kafesi şekil bozuklukları.    ENFEKSİYON HASTALIKLARI       Madde 52 - (Değişik: 11/1/2000 - 2000/34 K; Değişik madde: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/49. mad) 1. Komplikasyon yapmadan tamamen iyileşmiş bakteri, virüs, fungus, protozoon ve diğer parazitlerin neden olduğu menenjit, meningo-ensefalit ve ensefalitler.                  2. (Mülga fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/51.mad)                    3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/51.mad)   Hepatit B (İnaktif HBsAg taşıyıcısı ile), ve Hepatit C (Anti-HCV Pozitif, HCV-RNA negatifliği ile) ve serolojik olarak gösterilmiş diğer kronikleşme  özelliğindeki hepatotrop virüslerin neden olduğu, biyokimyasal bozukluk yapmamış hepatitler."                B) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/51.mad)    1. Komplikasyonla seyretmiş, sekel bırakarak iyileşmiş bakteriyel, viral, parazitler ve mikotik infeksiyonlar; tedaviden sonra laboratuvar ve klinik olarak tam olarak iyileşmiş, hiçbir sekel kalmadığı teyid edilen tüberküloz menenjit.       2. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/11.md.) Hepatit B ve C virüsleri ile diğer kronikleşme özelliğindeki primer ve sekonder hepatotrop virüslerin neden olduğu serolojik olarak kanıtlanmış, biyokimyasal bozukluğu sürekli (Hepatit C için biyokimyasal bozukluk şartı aranmaz.), histopatolojik olarak aktivitesi ileri derecede olmayan kronik hepatitler.    3. (Ek fıkra: 17/03/2011-2011/1568 S.B.K.Yön./13.md.) Altı aydan uzun sürdüğü kanıtlanmış; HBsAg (-), Anti-HBc Total (-), HBV DNA PCR (-), ALT yüksek, yapılan karaciğer iğne biyopsisinde ''Kronik Hepatit" saptanmayan Hepatit B virüs enfeksiyonu.                 C) 52 nci maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahet hâlleri ile bu maddenin hiçbir fıkrasında adına yer verilmeyen diğer infeksiyon hastalıklarının tedavi ve nekahet hâlleri.                 D) 1. Sekel bırakmış menenjit, meningo-ensefalit, ensefalitler ve tüberküloz menenjit.                 2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/51.mad) Hepatit B, C ve diğer kronikleşme özelliğindeki hepatotrop virüslerin neden olduğu, serolojik olarak kanıtlanmış, yeterli süreyle tedavi sonrası histopatolojik olarak ileri derecede aktivite ve/veya ileri derece fibrozis görülen kronik hepatitler.                 3. Doğrulama testleri ile kanıtlanmış  HIV infeksiyonları.                 4. Kalıcı organ fonksiyon bozukluğuna yol açan sistemik infeksiyonlar.                 5. Tedavisi mümkün olmayan veya tedaviye yanıt vermeyen, lâboratuvar bulguları ile saptanmış infeksiyonlarla karışık diğer her türlü konjenital veya edinsel immün yetmezlik sendromları ve hastalıkları.    ÜROGENİTAL ORGAN HASTALIKLARI       Madde 53 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)        A) Genel beden ve böbrek fonksiyonlarını bozmayan :        1. Böbrek, pelvis renalis, üreter ve mesanenin şekil bozuklukları, iyi huylu tümörleri, konjenital anomalileri, nedeni bilinmeyen izole mikroskobik hematüriler.       2. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/50. mad) Komplikasyon yapmamış böbrek, üreter, mesane taşları ve ameliyatlıları, nüks eden taşları.       3. Tetkik ve kontroller sonucu idiopatik olduğu anlaşılan sıklıkla olmayan gece işemesi.       4. Kadınlarda hafif sistoseller.       B) 1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/50. mad) Fonksiyon bozukluğu yapmış tek taraflı, komplikasyon yapmış iki taraflı böbrek ve üreter şekil bozuklukları, nüks eden taşları, mesane hastalıkları, sekelleri, bunların anomalileri ve ameliyatlıları.       2. Tetkik ve kontroller sonucu idiopatik olduğu, sık sık tekrarladığı (en az gün aşırı) anlaşılan gece işemeleri.       3. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/50. mad) Tedavi ve istirahat ile iyileşen, lâboratuvar bulguları ile saptanmış üriner sistem tüberkülozu.       C) 53 üncü Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.                                                                                    D) 1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/50. mad) İstirahat ve tedavi ile iyileşmemiş, lâboratuvar bulguları ile saptanmış üriner sistem tüberkülozu.                 2. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/50. mad) Kişinin çalışma gücünü azaltan ve ileri derecede fonksiyon bozukluğu yapmış bir ya da iki taraflı böbrek, üreter ve mesanenin anomalileri, hastalıkları, sekelleri, ameliyatları, nükseden böbrek taşları.        3. Üretero-kütanestomi ve üretero-enterestomi ameliyatlıları, üriner diversiyon amaçlı  gastrointestinal sistemin kullanıldığı ameliyatlılar, mesanenin her çeşit ögmentasyon  ameliyatlıları.        4. Tıbbî ve cerrahî tedaviden yararlanmamış üriner sistem fistülleri.        5. Bir böbreğin çıkarılması ya da fonksiyon bakımından yok hükmünde olması (Bu  fıkra, Hava Kuvvetleri Komutanlığı uçucuları için, Yönetmeliğin 70 inci maddesinin  periyodik kontrol ile ilgili bölümünün (A) bendinin (d) alt bendine göre uygulanır).        6. Üriner sistemin kötü huylu tümörleri ve ameliyatlıları.        Bu fıkra, subay ve astsubaylara bu Yönetmeliğin 31 inci maddesinin birinci fıkrasının  (3) numaralı bendine göre uygulanır.        7. İleri derecede fonksiyon bozukluğu yapmış, üriner sistemin inoperabl iyi huylu  tümörleri.        Madde 54 - A) 1. Fonksiyon bozukluğu yapmamış, tedavi ile iyileşen, prostat, üretra  ve penisin hastalıkları, şekil bozuklukları.        B) 1. (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.; Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/52.mad)   1.Ameliyata (üretrotomi intern veya üretroplasti ekstern) rağmen tekrarlayan üretra darlıkları, üretral stent uygulanmış olanlar, penil protezliler, parsiyel penektomililer.        C) 54 ncü maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat  halleri.       D) (Değişik dilim: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/51. mad) 1. Enkontinansla birlikte üretra anomali ve ameliyatlıları, devamlı dilatasyon gerektiren üretra darlıkları, artifisyel sfinkter ameliyatlıları.                 2. Kötü huylu prostat tümörleri ve ameliyatlıları (Bu fıkra, subay ve astsubaylara bu Yönetmeliğin 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (3)  numaralı bendine göre uygulanır.).        Madde 55 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)          A) 1. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/52. mad; Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/53.mad)   İç salgı bozukluğu yapmamış ve kişinin erkeklik niteliklerini bozmamış bir ya da iki testisin arıza ve hastalıkları, sekeli ve ameliyatlıları (inmemiş testis, hidrosel, grade III varikosel)       AÇIKLAMA: Testiste atrofiye neden olmamış hidrosel, varikosel ve ameliyatlıları ile inmemiş testis ameliyatlıları, askeri okullara girmeye engel teşkil etmez, sağlam kabul edilir.        2. Diğeri normal olmak üzere bir testisin yokluğu veya çıkarılması.        B) 1. Hormonal fonksiyon bozukluğu yapmış testis, epididimis hastalık sekelleri ve  arızaları, iyi huylu tümörleri, ameliyatla düzeltilmesi imkansız, hormonal yönden  bozukluk yapmamış bilateral inmemiş testis.        2. Tedavi ve kontrol sonucu tıbbî ve cerrahî tedaviden yararlanmış bir veya iki taraflı  epididim ve testis tüberkülozu.        C. 55 inci Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve  nekahat halleri.    D) 1. Tıbbî ve cerrahî tedaviden yararlanmadığı saptanan iki taraflı testis ve  epididimis tüberkülozu.         2. Tedavi ile düzeltilmesi olanaksız hermafrodismus veya cerrahî tedavi ile kısmi  düzelme sağlanmış hermafrodismus.         3. Her iki testisin çıkarılması.         4. Kötü huylu testis tümörleri (Bu fıkra subay ve astsubaylara bu Yönetmeliğin 31 inci  maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine göre uygulanır).         5. Seks karakterini hormonal yönden engelleyen iki taraflı testis atrofisi ve     mikropenis.    KADIN HASTALIKLARI       Madde 56 - A) 1. Dış genital organın şikayetlere neden olmayan trofik, variköz  oluşumları, iyi huylu tümörleri, ikinci derecede perine yırtıkları, hafif sisterektoseller.         2. İç genital organın belirti vermeyen küçük tümöral oluşumları ve akıntı ile birlikte  basit kronik iltihapları.         3. Geçirilmiş enfeksiyonların doğurduğu fizyolojik vazifelere engel olmayan sıkatrisler. Hafif deviasyon ve fleksiyouteri.         4. Hafif klimakterium belirtileri, hafif premenstrüel sendromlar.         5. Doğumlar sonucu meydana çıkan, şikayetlere neden olmayan, hafif karın duvarı  diyastası.        6. Hormonal nedenlere bağlı anemi yapmayan hipermenoreler.         B) 1. Dış genital organın fizyolojik fonksiyonel bozukluk yapmış, variköz oluşumları, 3  ncü derecede perine yırtıkları ve desensus uteri, mesane sfinkteri yetersizlikleri.         2. İç genital organın sancı, kanama, tazyik belirtileri veren iyi huylu tümörleri.        3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/54.mad)  Orta derecede anemi doğuran menorajiler yapan uterus deviasyonları, peri ve parametrik abseler.         4) Tedaviye direnen, ruhsal belirti yapmayan, orta derecede vazomotor bozuklukları, hafif hipertansiyonlu klimakterium    a bağlı belirtiler.         5. Korse kullanmayı gerektiren, ileri derecede karın duvarı diyastazı.         6. Tedaviye direnen, orta derecede anemi doğuran, hormonal hipermenoreler.         7. Tedavi görmüş ve nüksetmemiş, genital sistemin iyi ve kötü huylu tümörleri.         C) 56 ncı maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat  halleri.         D) 1. Dış genital organın tedavisi olanaksız kötü huylu tümörleri ve nüksleri,  rektovajinal fistülleri.         2. İç genital organın ameliyatı olanaksız tümörleri, tedaviye direnen spesifik iltihapları,  nüksetmiş kötü huylu tümörleri.         3. Tedavisi olanaksız, ileri derecede ruhsal belirtiler yapan klimakterium    a bağlı  bozukluklar.         4. Doğumlar sonucu meydana gelmiş, ameliyatla tedavisi olanaksız karın duvarının  ileri derecedeki diyastazı.    KAS VE İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI                                                          Madde 57 -  A) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)   1. Silâh kullanmaya engel olmayan  beden hareket ve vazifelerini bozmayan üst ve alt tarafların hafif şekil bozuklukları,  hastalıkları, (Kübitüs varus, koksa vara, koksa  valga, genu valgum, tibial torsiyon,  konjenital boğumlar, genu recurvatum vb. şekil -1).        AÇIKLAMA : Valgus açıları üst ekstremitede 30 dereceye kadar, alt ekstremitede 15  dereceye kadar; varus açıları üst ekstremitede 15 dereceye kadar, alt ekstremitede 5  dereceye kadar; 10 dereceye kadar olan recurvatumlar.        B) (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  1.  Beden hareket ve vazifelerini bozan ve  ameliyatla düzeltilmeyen üst ve alt  tarafların şekil bozuklukları (A) diliminde belirtilen  açılanmalardan daha fazla olan deformiteler).        C) 57 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat  halleri.       D) 1. Diz üstü ve dirsek üstü amputasyon veya diz ve dirsek eklemleri hizası dahil  daha üst bölümlerden dezartikülasyon.        2. Diz altı ya da dirsek altı amputasyon dezartikülasyon.        3. Kol ya da bacaklardan birinin ya da bir bölümünün anadan doğma yokluğu ya da  vazife bakımından anadan doğma ya da edinsel bir hastalık sekeli ile yok hükmünde  olması.        4. Travmatik bir nedenle oluşmuş üst ya da alt taraflarından birinin yok hükmünde  fonksiyon kaybı.        Madde 58 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)          A) 1. Beden hareket ve vazifelerini bozmayan büyük eklemlerin yerine konmuş çıkığı  veya hafif şekil bozukluğu, önemsiz derecede yapışıklıklar (Normal hareket açısı  toplamının 1/4 (dahil) kadarının azalması) (Eklemlerin normal hareket açısına Şekil - 2, 3,  4 ve 5    de yer verilmiştir).        2. Üst ve alt taraf flanks ve flankslararası eklemlerin iyileşmiş, beden hareket ve  vazifelerini bozmayacak derecedeki iltihap sekelleri.       3. Beden hareket ve fonksiyonlarını bozmayan, hayat için tehlike göstermeyen, kemik ve yumuşak dokular içinde yabancı cisimler.        4.  (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/12.md.) Parsiyel ya da total menisektomiler, menisküs yırtıklarına bağlı hastalıklar, ön çapraz bağ, arka çapraz bağ lezyonları ve bunların cerrahi tedavi edilmiş halleri.         5. Etkilediği eklem veya ekstremitenin fonksiyonunu bozmayan ve uygulanan  tedaviye cevap veren hafif derecede Refleks sempatik distrofik veya kompleks  bölgesel ağrı sendromları.        B) 1. Üst tarafın büyük eklemlerinin (omuz, dirsek, ön kol ve el bileği) sık sık nükseden habitüel çıkığı, yarım yapışıklığı, normal hareket açısının 1/4 (hariç) ile 1/2 (dahil)    sinekadar hareket noksanlığı  ya da gevşekliği.        AÇIKLAMA :    Omuz ekleminin çok yönlü gevşekliğinde çekilen ağırlıklı stres grafilerinde eklem bütünlüğünün bozulması (humerus başının glenoid üzerinde 2 cm.    den fazla (2 cm. hariç) kayması).       2.  (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/12.md.) Alt tarafın büyük eklemlerinin (kalça, diz ve ayak bileği) hareketlerinde ½ nispetinde noksanlık yapan eksi çıkıkları, yarım yapışıklıkları veya diğer hastalık sekelleri, ameliyatla düzelmesi olanaksız gevşek eklem, (instabiliteye neden olmuş çoklu bağ yaralanmaları) sık nükseden, ameliyatla tedavisi olanaksız tüberküloza bağlı olmayan hidropslar.        3. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/55.mad)  Ameliyatla çıkarılamayan (omuz, dirsek, el bileği, kalça, diz ve ayak bileğinde) ve eklem hareketlerini en az 1/2 oranında azaltan eklem faresi (korpora libera) yabancı cisimler.        4. Üst ve alt taraf falanks ve falankslar arası eklemlerin askerlik görevine engel  olacak derecede olan spesifik ve nonspesifik iltihap sekelleri.    5. Beden hareket ve fonksiyonlarını bozan veya hayat için tehlike gösteren  yumuşak dokuların, organların ve kemiklerin içindeki ameliyatla çıkarılmayan yabancı  cisimler.         6. Üst ve alt taraf eklemlerin parsiyel veya total protezle düzeltilmiş lezyonları.        7. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/53. mad) Henüz sekel hâlini almamış, deformite yapmamış olmakla beraber üst veya alt tarafta bir veya birden fazla sayıda eklemi tutmuş, kesin tedavisi olmayan, en az altı ay süreyle lâboratuvar olarak aktivitesinin devam ettiği gözlenen veya tedaviyle remisyona girmekle beraber aktivitesi tekrarlayan kronik progresif enflamatuvar, spesifik veya nonspesifik romatizmal hastalıklar (Bu fıkra subay ve astsubaylara bir yıl tedavi süresi beklenerek, yükümlülerde en az bir yıl sevk geciktirme işleminden sonra uygulanır.).        8. Üst ve alt taraf büyük eklemlerin beden hareket ve vazifelerini bozan aseptik  nekroz sekelleri ve geniş eklem yüzü harabiyetleri.      9. Bilateral patella konjenital luksasyonu veya yokluğu.         10. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/53. mad) En az altı ay süreyle bulgular veya lâboratuvar yöntemler ile aktivitesinin devam ettiği tespit edilen, etkilenen ekstremitenin fonksiyonlarını bozacak şekilde ağrı, şişlik, küçük veya büyük eklemlerde 1/4 ilâ 1/2 arasında kısıtlılığa neden olan ve uygulanan tedavilerden yarar görmeyen refleks sempatik distrofi veya kompleks bölgesel ağrı sendromları.         C) 58 inci Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) Beden hareket ve vazifelerini ileri derecede bozan :         1. Üst ve alt taraf büyük eklemlerinin yerine konmamış eski çıkığı, eklem hareketlerini  yarıdan fazla azaltan veya yürümeyi önemli derecede bozan yapışıklığı, gevşekliği.         2. Üst veya alt taraf büyük eklemlerinin giderilmesi olanaksız, eski aseptik nekrozu,  spesifik ve nonspesifik romatizmal iltihap sekelleri.         3. Üst veya alt taraf büyük eklemlerin parsiyel veya total protezle düzeltilmiş  lezyonları.         4. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/53. mad) En az altı ay süreyle bulgular veya lâboratuvar yöntemleri ile aktivitesinin devam ettiği tespit edilen, etkilenen ekstremitenin fonksiyonlarını bozacak şekilde ağrı, şişlik, küçük veya büyük eklemlerde 1/2'den fazla kısıtlılığa neden olan ve uygulanan tedavilerden yarar görmeyen refleks sempatik distrofi veya kompleks bölgesel ağrı sendromları.         Madde 59 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)           A) Üst ve alt tarafın beden hareket ve vazifelerini bozmayan :         1. Kemiklerin soliter çıkıntıları, soliter iyi huylu tümörleri, edinsel veya doğmalık şekil  ve yapı bozuklukları, spesifik veya nonspesifik romatizmal kemik iltihap sekelleri.         2. Boyu 170 santimetreden kısa olanlarda üst tarafta 3 cm. (3 cm. dahil)    ye kadar, 170  santimetre ve daha uzun olanlarda 4 cm. (4 cm. hariç)    ye kadar olan uzama veya  kısalmalar.         3. Boyu 170 santimetreden kısa olanlarda alt tarafta 3 cm. (3 cm. dahil)    ye kadar, 170 santimetre ve daha uzun olanlarda 4 cm. (4 cm. hariç)    ye kadar olan uzama veya  kısalmalar.         B) Beden hareket ve vazifelerini bozan :         1. Boyu 170 santimetreden kısa olanlarda üst tarafta 3 cm. (3 cm. hariç)    den 5 cm. (5  cm. dahil)    ye kadar, 170 santimetre ve daha uzun olanlarda 4 cm. (4 cm. hariç)    den 6  cm. (6 cm. dahil)    ye kadar uzama veya kısalmalar.         2. Boyu 170 santimetreden kısa olanlarda alt tarafta 3 cm. (3 cm. hariç)    den 4 cm. (4  cm. dahil)    ye kadar, 170 santimetre ve daha uzun olanlarda 4 cm. (4 cm. hariç)    den 5 cm. (5 cm. dahil)    ye kadar uzama veya kısalmalar.    3. Aktivitesi durmuş, hafif sekel bırakmış spesifik, nonspesifik ve romatizmal iltihap  sekelleri.         4. Fena tedavi edilmiş kemik kırıkları sonucu meydana gelen sekeller, şekil bozuklukları, eklem yüzü harabiyetleri.         5. Patolojik kırık riski taşıyan, büyük kemiklerin yük taşıyan bölgelerinde yer alan  agresif benign kemik tümörleri.         C) 59 uncu Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) Beden hareket ve faaliyetlerini ileri derecede bozan :         1. Fena tedavi edilmiş kemik kırıkları sonucu meydana gelen sekeller, şekil bozuklukları, yalancı eklem.         2. 59 uncu Maddenin B diliminin (1) numaralı fıkrasında belirtilen rakamlardan daha fazla uzama veya kısalmalar.         3. 59 uncu Maddenin B diliminin (2) numaralı fıkrasında belirtilen rakamlardan daha fazla uzama veya kısalmalar.         4. Kötü huylu kemik tümörleri, beden hareketlerini ileri derecede bozan, kemiklerin multipl iyi huylu tümörleri,  ameliyatla tedavi edildiği halde iki kezden fazla nüks eden  soliter iyi huylu kemik tümörleri.         5. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/54. mad) Kemiklerin tüberkülozu, tedavisi olanaksız, spesifik romatizmal, nonspesifik iltihapları, sekelleri.         Madde 60 - A) 1. Silahlı hizmete engel olmayan her çeşit eklem derisi yara izleri ve yapışıklıklar.         B) 1. Büyük eklemlerin hareketlerini 1/2 oranında azaltan yapışıklıkları ve yara izleri.         C) 60 ıncı Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat  halleri.          D) 1. Büyük eklemlerin hareketlerini 1/2    den fazla azaltan geniş yara izleri ve yapışıklıkları.         Madde 61 - A) Beden hareket ve vazifelerini bozmayan:          1. (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  Kas ve tendon arızaları, beden ve ekstremite  hareketlerini bozmayan soliter ya da grup halindeki kas agenezileri ve ameliyatla tedavi edilebilen iyi huylu kas ve yumuşak doku  tümörleri.         2. Üst tarafta kolda 3 santimetre (3 cm. dahil), ön kolda (dirsek altı) 2 santimetre (2 cm.dahil)    ye kadar kas atrofisi ya da çevre genişliği yapmış hastalık sekelleri.          3. Alt tarafta 3 cm. (3 cm. dahil)    ye kadar olan kas atrofileri ya da çevre genişliği yapmış hastalık sekelleri.    B) Beden hareket ve vazifelerini bozan:         1. Önemli beden hareketleri yaptıran tendon ve kasların travmatik sekelleri. (Kas kasıntıları, kas fıtıkları v.b)        2. Büyük kaslarda devamlı kas iltihapları, miyozit ossifikan.         3. Üst tarafta kolda 3 cm. (hariç) 5 cm. (dahil)    ye kadar, ön kolda 2 santimetreden  (hariç) 4 cm. (dahil)    ye kadar sabit hale gelmiş kas atrofileri ya da çevre genişliği yapan sekeller.         4. Alt tarafta uylukta 3 santimetreden (hariç) 6 cm. (dahil)    ye kadar, tibia çevresinde3 cm. (hariç) 5 cm. (dahil)    ye kadar sabit hale gelmiş kas atrofileri ya da çevre genişliği yapan sekeller.        C) 61 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) Beden hareket ve vazifelerini ileri derecede bozan:        1. Kas ve tendonların travmatik önemli derecedeki harabiyeti, ekstremitelerin hareketlerini 58 nci Maddenin 1.fıkrası derecesinde bozan grup kas hastalıkları.         2. (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  Önemli ve devamlı kas iltihapları, ameliyatla tedavisi olanaksız veya nüks eden iyi huylu kas tümörleri, kasların kötü huylu tümörleri, sarkomlar.        3. Üst tarafta kolda 5 cm. den fazla ve ön kolda 4 cm. den fazla kas atrofisi ya da çevre genişliği yapan hastalık sekelleri.        4. Alt tarafta uylukta 6 cm.den tibya çevresinde 5 cm. den fazla kas atrofisi ya da çevre genişliği yapan hastalık sekelleri.        Madde 62 - A) 1. Başın,kolların serbestçe hareketini kısıtlamayan tortikolis, servikal kaburga, kalkık skapula.        2. Omuz ya da kalçalardan birinin ötekine oranla hafif kalkık ya da inik oluşu.        B) 1. Nörolojik ya da vasküler belirti yapan servikal kaburga.        2. Kol ve gövde hareketlerini azaltan skapula gevşekliği ya da şekil bozukluğu.         3. (Ek: 7/1/2002-2002/3627 K.)  Baş ve boyun hareketlerini %50    ye kadar bozan ve yüzde asimetri yapmış tortikolis.        C) 62 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Baş ve boyun hareketlerini ileri derecede bozan ya da yüzde ileri derecede asimetri yapan tedavi ile düzeltilmesi, giderilmesi olanaksız tortikolis.        2. Kol ve boyun hareketlerine engel olan, ağır sinirsel ve damarsal bozukluğa yol açmış servikal kaburga.        3. Görünüşü ileri derecede bozan, omuz ve pelviz asimetrisi, Kllipel-Feil sendromu serebral paralizi v.b.         Madde 63 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)          A) 1. Omurganın hafif derecedeki eğrilik veya şekil bozuklukları.        2. Göğüs kafesinin hafif derecedeki bozuklukları (Güvercin göğsü, kunduracı göğsü vb.).        3. (Değişik fıkra: 19/01/2006 - 2006/9974 S.B.K. Yön/2.mad) Hareket, his ve stabilite bozukluğu yapmayan, paravertebral kas spazmı göstermeyen, uzun süre ayakta durma ve yürüyüşte bel ve bacak ağrısı meydana getirmeyen spina bifida occulta, hiatus sakralis, birinci derecede spondilolistesiz (67 nci maddede yer verilen Ek Şekil 1'de belirtildiği şekilde) iyileşmiş soliter ve multipl vertebra kırıkları, tek ve çift taraflı sakralizasyon, lumbalitasyon, tropizm (Hiç bir klinik belirti vermeyen sadece radyolojik olarak saptanan tek seviyedeki spina bifida occulta (Hava Harp Okulu ile Askerî Liselere Hava Kuvvetleri Komutanlığı namına alınacak öğrenciler hariç) sağlam kabul edilir, tek ve çift taraflı sakralizasyon, tek vertebrada lumbalizasyon, sadece fakülte ve yüksekokullara alınacak öğrenci adaylarında sağlam kabul edilir.).       4. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/55. mad) Servikal vertebralar dışındaki vertebralarda posttravmatik veya nonspesifik romatizmal, iltihap sonu ankiloz ya da cerrahî artrodez (en çok 2 vertebrada).                 5. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/55. mad) Opere edilmemiş disk hernileri, opere edilmiş tek seviyeli disk hernileri. (Semptom ve bulgu vermeyen tek seviyeli disk hernisi ameliyatları sağlam kabul edilir.).    6. Hareket, his ve stabilite bozukluğu yapmamış, klinik ve laboratuvar olarak remisyona girdiği tespit edilen vertebral kolon veya sakroiliak eklemin romatizmal hastalıkları.        B) 1. Omurganın görünüşünü bozacak derecede açı yapan, kompansatris açı gösteren tüberküloza bağlı bulunmayan eğrilik ve şekil bozuklukları (Skolyoz, kifoz, jibozite, lordoz vb.).        2. Hareket, his veya stabilite bozukluğu yapan spina bifida, spondilolistezis, sakralizasyon, lumbalizasyon, tamamen iyileşmiş veya aktivetisi durmuş Mal de Pott.        3. Omurganın hareketlerini % 25    den fazla kısıtlayan, devamlı ağrı ve stabilite bozukluğu yapan spondilartritler, travmatik veya dejeneratif hastalıklar, Scheurman hastalığı, Ankilozan Spondilitis.        4. Nedeni ne olursa olsun bir vertebrada tam laminektomi, servikal vertebralarda yapılan tek seviyeli, diğer vertebralarda üç vertebrayı içine alan füzyon ameliyatları.        5. Göğüs kafesinin ileri derecedeki şekil bozuklukları.       6. (Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/55. mad) Radyolojik olarak kanıtlanmış, aynı seviyeden bilateral veya iki ayrı seviyeden tek taraflı açılarak yapılmış disk hernisi ameliyatları, semptomatik, nörolojik defisit yapmış veya ameliyat sonrası nörolojik defisitleri düzelmiş veya devam eden en az iki seviyeli hemilaminektomi ile (diskektomi yapılmamış olsa bile)  tedavi edilmiş, radyolojik olarak kanıtlanmış spinal stenozlar,  reoperasyona rağmen düzelme göstermeyen yetersiz spinal cerrahî.        7. Vertebraların tedavi edilmiş veya edilmemiş iyi huylu tümörleri.        8. Her tip odontoid kemik fraktürleri ve atlantoaksiyel dislokasyonlar.        C) 63 üncü Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Bel kemiğinin beden hareket ve faaliyetlerini çok ileri derecede bozan veya görünüşü bozacak derecede şekil bozukluğu yapan eğrilik veya şekil bozuklukları (Asimetri, torsiyon ve fiksasyon gösteren geniş kavisli skolyozlar, sabit ve aşırı lordoz, çok keskin açı gösteren kifoz ve başka şekil bozuklukları).        2. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/56.mad)  İleri derecede hareket ve his bozukluğu yapmış sakralizasyon, lumbalizasyon, spina bifida, omurganın konjenital malformasyonları, spondilolistezis ve ankilozan spondilitis.       3. 2 vertebrada tam laminektomi veya 2    den fazla vertebrada kısmî laminektomi, servikal vertebralarda yapılan birden fazla seviyeli füzyon ameliyatları.        4. Medulla spinalis veya vertebraların kötü huyu tümörleri.        5. İleri derecede harabiyet yapmış Mall de Pott.        6. Belirgin his, trofik, statik veya sfinkter bozukluğu ya da radyolojik bulgu gösteren, tedavisi olanaksız disk hernileri, ekstra meduller tümörleri.        7. Tüberküloz hariç olmak üzere herhangi bir nedenle meydana gelen, tedavi amacı ile yapılmış 3    den fazla vertebrayı içine alan artrodez.        8. Kolumna vertebralis hareketlerini % 50 veya daha fazla kısıtlayan arızalar.        Madde 64 - A) 1. Askerlik görevine engel olmayan ya da ameliyatla düzeltilebilen fazla parmak ya da baş parmakla 2 nci parmak arası hariç, kullanılan elde iki, diğer elde üç parmak arasında yapışıklıklar ya da Syndactilie.         2. Baş ve işaret parmakları hariç, diğer parmaklardan birinin büyük (Makrodaktili) ya da küçük (mikrodaktilie) olması (% 50    den az).      3. Kullanılan elin baş, işaret parmağında bir ya da diğer parmaklarında beş ya da diğer el baş parmağında iki, diğer parmaklarından beş interfalanjial ya da metakarpo-falangial eklemlerde sertlik ya da gevşeklik (işaret parmağı tanı sertliğindebunun yerine orta parmağın fonksiyon yapıp yapmayacağı dikkate alınır.)        B) 1. Hareketleri bozan ve ameliyatla düzeltilmesi olanaksız ellerden birinde konjenital ya da edinsel baş ve işaret parmakları arasındaki yapışıklıklar.        2. Ameliyatla düzeltilmesi olanaksız. Konjenital ya da edinsel baş ve işaret parmakları arası hariç kullanılan elde 3 parmak, öteki elde 4 parmak arasındaki yapışıklıklar ya da her iki elde birden, baş ve işaret parmakları arası hariç, beş parmak toplamında yapışıklıklar.        3. Elin ve işaret parmaklarının büyüklüğünün öteki tarafa göre % 5O    den büyük (Makrodaktilie) ya da küçük (Microdaktilie) olması.         4. Ellerden birinde ya da her ikisinde birden baş ve işaret parmakları hariç diğer parmaklardan ikisi normal parmaklara göre büyüklüğünün % 50    den büyük (Makrodaktilie) ya da % 5O    den küçük (Microdaktilie) olması.        5. Kullanılan elde baş ve işaret parmağı dahil toplamı beş olan (5 dahil) öteki elde    6 (6 dahil) interfalangial ya da metakarpo falangial eklemin sertlik ya da gevşeklikleri.        6. Ellerden birinde baş ve işaret parmağı hariç, 6-9 (9 dahil) interfalangial ya da metakarpo falangial eklemlerde sertlik ya da gevşeklikler.         C) 64 ncü Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat     halleri.        D) 1. Ellerden birinde parmakların interfalangial ve metakarpo falangial eklemlerinde    B dilimlerinde gösterilenlerden fazla sayıda sertlik ya da gevşeklikler.        2. El fonksiyonlarını yok denecek derecede azaltan kemiklerin noksan ya da fazla     büyümesi, kiriş ve kas arızaları, şekil bozuklukları.         Madde 65 - A) 1. Kullanılan baş parmağı hariç bir parmağın bütünü, ya da toplamı üçü geçmemek üzere parmaklarda flanks noksanlıkları, bir parmağın metekarpı ile birlikte çıkarılmış olması.         2. (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Kullanılmayan eldeki parmaklarda baş parmak  hariç toplam dördü geçmemek üzere (Beş hariç) flanks noksanlıkları.        3. Ellerden birinde ya da her ikisinde birden baş parmakta bir flanks yokluğu ya da baş parmaklar sağlam olduğu halde işaret parmaklarında kullanılan elde iki kullanılmayan elde metekarpı ile birlikte parmağın yokluğu.        4. Her iki elde birden işaret parmaklarında toplam dördü geçmemek üzere flanks noksanlıkları ya da baş parmaklarında bir flanks yokluğu ile işaret parmakların bir flanks yokluğunun birlikte bulunması.        B) 1. (Değişik fıkra: 12/07/2010-2010/717 S.B.K Yön/13.md.) Kullanılan el baş parmağı hariç, diğer parmaklarda toplamı 4-6 olan falanks yokluğu ya da fonksiyon bakımından bu parmakların yok hükmünde olması.        2. Kullanılan elin baş parmağı hariç, diğer bir parmağın metekarpı ile birlikte çıkarılması ve buna ek olarak diğer parmaklarda 1-3 flanksın yokluğu        3. (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Kullanılan elin baş parmağında tüm falanks tam yokluğu ya da bu parmağın fonksiyon bakımından yok hükmünde olması.         4. Kullanılan ya da kullanılmayan ellerde baş parmak hariç, diğer iki parmakta tüm flanksların yokluğu ya da bu iki parmağın fonksiyon bakımından yok hükmünde olması.        5. Kullanılmayan elde baş parmak hariç, diğer parmaklarda toplam 5-8 olan (8 dahil) flanks yokluğu ya da bu parmakların fonksiyon bakımından yok hükmünde olması.         6. Kullanılmayan elde baş parmağın tam yokluğu (2 flanks) ya da baş parmağın fonksiyon bakımından yok hükmünde olması.         C) 65 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.        D) 1. Kullanılan ya da kullanılmayan elde baş parmağın metekarpı ile birlikte yokluğu.         2. Kullanılan elde iki parmağın metekarpları ile birlikte yokluğu.        3. (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K.) Kullanılan elde toplam yedi ve daha fazla flanks yokluğu.         4. Kullanılmayan elde iki parmağın metekarpları ile birlikte yokluğu ve buna ek olarakiki flanksın yokluğu.         5. Kullanılmayan elde toplamı dokuz ve daha fazla flanks yokluğu.     6. Her iki elde birden toplamı dokuz ve daha fazla flanks yokluğu.        7. Bir elin tüm fonksiyonlarının yok hükmünde olması.         Madde 66 - A) 1. Yürüyüşü güçleştirmeyecek derecede olan ayakların şekil bozuklukları.        2. Ayakların hareketlere engel olmayan yara izleri ve kalkaneus epinleri.        3. Bir ayağın diğer ayağa oranla 3 cm. (3 cm. dahil) küçük ya da büyük olması.        B) 1. (Değişik : 30/1/1997 - 97/9106 K; Değişik fıkra: 06/12/2004 - 2004/8202 S.Yön/56. mad) Yürüyüşü bozan ve ayağın basarken çekilen ön, arka grafilerinde talus ve kalkaneus arasında ayrılma, yan grafilerde talus, naviküler ve birinci metatarstan geçen düz çizginin talonaviküler veya navikulokuneiform eklemde açılanması, tarsal kemiklerde dejenerasyon olması ve kalkaneal yükseklik açısının 10 dereceden (67 nci maddedeki Ek Şekil 2'de görüldüğü gibi)  daha az olması ile karakterize flask, spastik düz tabanlık (Yukarıda yazılı olan tüm özelliklerin bir arada bulunması gereklidir.).        2. Yürüyüşü bozan çukur tabanlık.        3. Yürüyüşü bozan ayağın pençe şeklindeki (Claw) şekil bozuklukları.        4. Ayak bilek ekleminin nötral vaziyetten 10 dereceden fazla dorsal fleksiyon yapamayan düşük ayak ve 10 dereceden fazla fleksiyon yapamayan sabit hale gelmiş şekil bozuklukları.        5. Ayağın eversiyon ve inversiyon hareketlerine engel olan kas, kiriş ve kemik hastalıkları sekelleri.         6. Yürüyüşe engel ve basınç ile ağrılı kalkaneus epinleri ve aşil kirişi kısalığı.         7. (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  Bir ayağın diğer ayağa oranla 3cm. (3 cm. hariç) -6 cm. (6 cm. dahil) kadar küçük veya büyük olması.         8. Talus, naviculer, kuboit kemiklerinden birinin ya da kuneiform kemiklerinden ikisinin yokluğu ya da ileri derecedeki harabiyeti.        C) 66 ncı Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat  halleri.        D) 1. Yürüyüşe tam engel olan flask düz tabanlık (ayak, bacak kaslarında atrofi ya da spazm, tarsal eklemlerde gevşeme ya da artropatik dejeneresansla birlikte olan arızalar).         2. Spastik düz tabanlık (Kalkaneotalar ya da kalkaneo naviculer blok şeklinde geniş kemik kayması, ayakta şişlik ve kas spazmı ile birlikte olan durumlar).        3. Artritik değişikliklerle birlikte olan çukur tabanlık.         4. Ayağın pençe şeklini alması (Aşil kirişi, kontraksiyonu ve parmakların plantar kontraksiyonu ve artriti görünümle birlikte olan),        5. Ayak bileklerinin nötral vaziyetten 5 dereceden az dorsal fleksiyon, 5 dereceden az plantar fleksiyon yapabilme halleri.         6. Ayağın eversiyon ve inversiyon hareketlerinin askerlik görevine engel olacak derecede azalması.         7. İki taraflı ve tedaviden yararlanmayan, yürüyüşü güçleştiren kalkaneus epinleri.    8. (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)  Bir ayağın diğerine oranla 6 cm. (hariç)    den fazla büyük ya da küçük olması.         9. Kalkaneusun ya da diğer tarsal kemiklerden (Talus, Naviculer, kuboit kemiklerden) ikisinin ya da kuneiformlardan 3    nün yokluğu, harabiyet ve triplartrodez yapılmış ayaklar.          10. Bir ayağın fonksiyon bakımından yok hükmünde olması.         Madde 67 - A) 1. Yürüyüşü bozmayan ayak parmaklarının hafif şekil bozuklukları.          2. Baş parmak hariç diğer parmaklardan ikisinin yokluğu ya da toplam olarak 6 flanksın noksanlığı.         3. Parmakların normal vaziyette yapışıklığı.         4. Baş ve ikinci parmak hariç bir parmağın metetarsıyla yokluğu.         5. Başparmakta iki ya da diğer parmaklarda 5 (5 dahil) interfalangial metetarsofalangial eklemlerde sertlik ya da gevşeklik.         6. Parmak fazlalığı (Bir ayakta iki parmağa kadar).          7. Hafif derecede Halluks-Valgus ya da halluks-varus.          B) 1. Başparmak yokluğu ya da yok hükmünde olması, başparmağın ikinci parmakla birlikte sürekli ve ileri derecede şekil bozukluğu ileri derecede osteokondritli halluks-valgusu, varusu, rijit durumu çekiç parmak, çıkık parmak büzülme, yapışma, parmak binmesi halleri.          2. Başparmak hariç diğer parmaklarda üçünün noksanlığı ya da ileri derecede şekil bozukluğu (iki ayaktaysa toplamı 5 parmağa kadar (5 dahil).          3. Başparmak hariç diğer parmaklarda toplam olarak 6    sında metetarsoflangial ya da interfalangial eklemlerde tam ankiloz ya da gevşeklik.         4. Başparmak ile ikinci parmağın metetarso-flangial ya da interfalangial eklemlerindetam ankiloz.          5. Tedaviye direnen naviculer (Köhler hastalığı) ya da ikinci metetars başı (Freiberg hastalığı) osteokondiriti harabiyet yapan gut sekelleri.         6. Başparmak ya da ikinci parmak hariç diğer üç parmaktan ikisinin metetarslarıyla birlikte yokluğu ya da yok hükmünde olacak derecede harabiyeti.          C) 67 nci Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) 1. Her iki ayak baş parmağının yokluğu ya da yok hükmünde olması.        2. Bir ayakta baş ve ikinci parmağın metetarsı ile birlikte çıkarılması ya da yok hükmünde olacak derecede harabiyeti.         3. Her iki ayakta başparmaklar hariç diğer parmaklardan 6 ya da daha fazlasının çıkarılması ya da yok hükmünde olacak derecede harabiyetleri.          4. Baş ve ikinci parmak hariç diğer üç parmağın metetarslarıyla birlikte çıkarılması ya da yok hükmünde olacak derecede harabiyetleri.          5. Her iki ayak başparmağının potin giymeye engel, ileri derecede atrit, çıkık halluksvalgus ya da vurus, kötü yapışıklıklardan ileri gelen şekil bozuklukları.          6. Ayağın yürüme ve ağırlığı taşıma fonksiyonlarını % 50    den fazla bozan arızaları.       NOT: BU YÖNETMELİKTE YER ALAN EK ŞEKİL 2 (Ek:20/9/1988 - 88/13300 K. Değişik: 10/12/1998 - 98/12161)  İÇİN 05.01.1999 TARİH VE 23574 SAYILI RESMİ GAZETE    YE VEYA YÖNETMELİKLER KÜLLİYATININ 2.CİLDİNİN 2400-1.SAYFASINA BAKINIZ.     CERRAHİ HASTALIKLAR         Madde 68 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)           A) 1. Beden ve hareket fonksiyonlarını bozmayan anüs ve rektumun şekil bozuklukları, hemoroidleri, anal fissür ve perianal fistülleri, cerrahî tedavi ile düzeltilmiş mukoza prolepsusları (Prolapsusani), anal sifinkter darlık ve yetmezlikleri.         2. Sinüs pilonidalis (Basit eksizyon-sütür tekniği ile tedavi edilebilecek olanlar ile bu yöntemle tedavi edilmiş olanlar sağlam kabul edilir).         3. Komplikasyon yapmamış total rectum prolapsusları(Prosidensiya) veya soliter rectal ülser ile bunların başarılı ameliyatları.         B) 1. (Değişik fıkra: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/57.mad) Beden hareket ve fonksiyonlarını bozan sfinkter ani yetersizliği, darlığı, şekil bozuklukları ve cerrahi tedavileri.         2. Operasyonun doğrudan etkisi sonucu kalıcı anatomik ve fonksiyonel bozukluklara yol açmış total rektal prolapsus veya soliter rektal ülser ameliyatları; nükseden fonksiyonel ve radyolojik olarak rectumda darlık yapmış rectal ülserler ve bunların kalıcı fonksiyonel, anatomik bozukluk yapmış komplikasyonlu ameliyatları.         C) 68 inci Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.          D) 1. Sfinkter yetmezliği oluşturmuş cerrahî tedaviye rağmen nüks eden total rektum prolapsusları (Prosidensiya).         2. Bir kaç kez ameliyata rağmen nüks eden ve kalıcı komplikasyonlar oluşturan perianal, rektal ve rekto-vağinal fistüller.        3. Tedavisi olanaksız anüs ve rektumun önemli darlık ve yetersizlikleri.        4.  Anüs ve rektumun kötü huylu ve tedavisi olanaksız iyi huylu tümörleri.        Madde 69 - (Değişik: 7/1/2002-2002/3627 K.)          A) 1. Ameliyatla tedavi edilebilen her çeşit fıtıklar ve fıtık eğilimi gösteren karın duvarı zayıflıkları (Ameliyat olmuş ve nüksetmesi olasılığı bulunmayan fıtık, apandisit gibi küçük ameliyat nedbeleri sağlam kabul edilir).        B) 1. Sadece protez materyalleri ile tamir edilebilecek veya edilmiş olan komplike karın duvarı fıtıkları (inguinal bölge fıtıklarının laparoskopik veya tension free yöntemlerle tamiri hariç).         C) 69 uncu Maddenin A, B ve D dilimlerinde belirtilen hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri.         D) 1. Çağdaş cerrahî yöntemlerle tedavisi olanaksız olan karın duvarı fıtıkları; lomber, obturator, iskiyadik ve perineal fıtıklar.        Madde 70 - (Ek : 30/1/1997 - 97/9106 K.) A) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/58.mad) 1. Hayati önemi olmayan, herhangi bir doku ya da organda fonksiyon bozukluğu yapmamış allerjik hastalıklar.       2. Herhangi bir doku ya da organda fonksiyon bozukluğu yapmamış, küratif tedavisi olmamakla birlikte eliminasyonu mümkün olan, objektif tanı yöntemleri ile (laboratuvar ve eliminasyon-provakasyon testleri) kanıtlanmış, askerlik hizmetine engel olmayan allerjik hastalıklar.       B) (Değişik dilim: 16/06/2008 - 2008/13831 S.Yön/58.mad) 1. Kardiyovasküler ve solunum sistemini de etkileyen, hayati tehlike arz eden, eliminasyonu ve küratif tedavisi mümkün olmayan, tekrarlayıcı karakterde, objektif tanı yöntemleri ile (laboratuvar ve eliminasyon-provakasyon testleri) kanıtlanmış, allerjik ve/veya anafilaktik reaksiyon türleri.        C) 70. Maddenin A, B ve D dilimlerindeki hastalık ve arızaların tedavi ve nekahat halleri,        D) 1. Askerlik hizmetine engel, ileri derecede fonksiyon bozukluğu ve komplikasyon yapmış allerjik hastalıklar.         NOT: Hastalığın tuttuğu organ ya da sisteme göre ilgili klinik dallara ait D dilimlerindeki fıkralar gereğince işlem yapılır.    (NOT: ÇİZELGELER İÇİN 19.2.2002 TARİH VE 24676 SAYILI RESMİ GAZETEYE BAKINIZ.)    
adalet.gov.tr
Yeterli olmazsa.
http://www.hukuki.net/kanun/8611092.35.text.asp
BUDA RAPOR İPTALİ İLE İLGİLİ
ÖZETİ:Gerek ilk muayene, gerekse kontrol muayenesi sonucunda davacıda mevcut rahatsızlığın sınıf değişikliğini gerektirmeyecek nitelikte bir rahatsızlık olduğu belirlendiğinden; hakkında düzenlenen “sınıfı görevini yapar” kararlı sağlık kurulu raporunun hukuka aykırı bir yönü görülmemiştir.

Davacı, 21 Temmuz 1998 tarihinde kayda geçen davadilekçesinde özetle; rahatsızlıklarından dolayı 15.06.1998 gün ve 35437numaralı muayene sonucu ile GATA / Ortopedi bölümünce ayaktan sağlık kurulunasevk edildiğini, 17.06.1998 tarihinde verilen ön
Sağlık Kurulu raporunda rahatsızlıklarının; TSK. SağlıkYeteneği Yönetmeliğine göre Ortopedi Bölümünce A/58 F1, Beyin Cerrahi BölümünceA 63/F3, Fizik Tedavi Bölümünce A/58 F2 ve A 63/F3 olarak nitelendirilip"Komando olamaz, sınıfı görevini yapar" kararları verildiğini, GATASağlık Kurulunun 17.06.1998 tarihli bu raporuna karşılık 29.06.1998 tarihindebirlik komutanlığına yazılı olarak başvurarak "Sınıfı görevini yapar"kararının kaldırılarak "Sınıfı görevini yapamaz" yününde kararalınmasını talep ettiğini, ancak Jandarma Okullar Komutanlığı ÖğretimBaşkanlığının 01.07.1998 tarihinde söz konusu raporun kendilerine ulaşmadığını,ulaşmasını müteakip işleme konulacağını belirten bir kararı tarafına tebliğederek dilekçesini iade ettiğini, rahatsızlıklarının halen sürdüğünü, sağlıkdurumu bu halde iken ve tedavi sonuçları alınmamışken sınıfı görevini yapmayadevam etmesi halinde hem görevlerini gereği gibi yapmasının mümkünolamayacağını, hem de sağlığının her gün daha da bozularak sakatkalabileceğini, kendisinin rahatsızlığının derecesinden çok daha düşük derecederahatsızlığı bulunan bir çok Silahlı Kuvvetler mensubuna sınıfı göreviniyapamaz raporu verilmesine karşın kendisine sınıfı görevini yapar raporuverilmesinin çifte standart oluşturduğunu, TSK. Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin22 nci maddesinde birden fazla rahatsızlığı bulunan erlerle ilgili düzenlemebulunmasına karşın subay ve astsubaylarla ilgili bir düzenleme olmadığını,Yönetmeliğin 22 nci maddesinin kıyasen subay ve astsubaylar için deuygulanmasının zorunlu bulunduğunu, rahatsızlıklarının görevlerini gerektiğigibi yerine getirmesine engel teşkil ettiğini, rahatsızlıklarının Sağlık YeteneğiYönetmeliğine göre nitelendirilmesinin yanlış yapıldığını belirterek GATAHastanesi Sağlık Kurulunca verilen sınıfı görevini yapar kararının iptalini sözkonusu rapora karşı yaptığı itirazın Jandarma Okullar Komutanlığı ÖğretimBaşkanlığınca reddine ilişkin kararın iptalini ve yürütmenin durdurulmasınıtalep ve dava etmiştir.
Davacının yürütmenin durdurulmasına ilişkin istemiDairemizin 23 Eylül 1998 gün ve Gensek No:1998/1244, Esas No:1998/698 SayılıKararı ile reddedilmiştir.
Dava GATA Sağlık Kurulunun 17.06.1998 gün ve 3734 sayılıraporu ile "A/58 F-1-2, A/63 F-3 Sınıfı görevini yapar. Komandoolmaz" kararı verilen davacının, bu rapora karşı yaptığı itirazın reddineilişkin işlemin ve "Sınıfı görevini yapar" kararının iptali istemiyleaçılmıştır.
Davacının GATA Sağlık Kurulu raporuna yaptığı itirazınreddine ilişkin işlem Jandarma Genel Komutanlığının bir birimi tarafından,iptali istenen Sağlık Kurulu raporu ise GATA Komutanlığınca gerçekleştirilmişolduğundan birbirine bağlı iki ayrı işlem dolayısıyla husumet mevkiini işgaleden tarafların İçişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı olmalarınedeniyle davalı İdarelerin husumetin karşı tarafa yöneltilmesi ve hasımmevkiinden çıkarılmaları yönündeki itirazları yerinde görülmemiştir.
Davalı İdare İçişleri Bakanlığınca; davacının İdareyeyaptığı başvuru 01.07.1998 tarihinde reddedilmesine rağmen davanın 18.11.1998tarihinde açılmış bulunduğundan bahisle davada süre aşımının bulunduğu ilerisürülmüş ise de; söz konusu davanın AYİM. kayıtlarına 21 Temmuz 1998 tarihindegiren aynı tarihli dilekçe ile açıldığı ve süresinde açılmış bir dava olduğuanlaşıldığından davalı İdare İçişleri Bakanlığının süreye ilişkin iddiasınaiştirak edilmemiştir.
Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinden;davacı J.Ütğm....................'nun çeşitli rahatsızlıkları sebebiyle gördüğütedaviler sonucunda hakkında GATA Sağlık Kurulunun 17.06.1998 gün ve 3734sayılı raporuyla, "Lomber Diskopati, sağ diz artrotemi + ArtroskopikCerrahi Ameliyatlısı + ön çapraz bağ lezyonu" tanısıyla "A/58 F.1-2,A/63 F-3 Sınıfı görevini yapar. Komando olamaz." kararı verildiği,davacının bu rapora karşı birlik komutanlığına verdiği 29.06.1998 tarihlidilekçe ile itirazda bulunduğu, Güvercinlik Jandarma Okulları ÖğretimBaşkanlığının davacıya 1 Temmuz 1998 tarihinde tebliğ olunan 30.06.1998 tarihliyazısı ile onaylı kati raporun Öğretim Başkanlığına ulaşmasını müteakipdilekçesinin işleme konulacağı belirtilmesine karşın geçen süre içerisindeitirazla ilgili bir işlem tesis edilmemesi üzerine 21.07.1998 tarihinde kaydagiren dilekçe ile iş bu davanın açıldığı, bilahare Askerî Hakimlik sınıfınageçmek isteyen davacının sağlık durumunun askerî hakim olmaya elverişli bulunupbulunmadığının belirlenmesi maksadıyla sevk edildiği Van Askerî Hastanesinceyapılan muayenesinde Sağlık Kurulunun 4.11.1998 gün ve 363 Sayılı raporuyla"Hipertrigliseridemi (Dahiliye), Sakralizasyon Lomber Hareket KısıtlığıLateral Menisektomi (Ortopedi)" teşhisiyle "A/40 F-4, A/63 F-3, B/63F-2, A/53 F-1 Askerî Hakim olabilir. Arızalı Sağlam" kararı verildiğianlaşılmaktadır.
"Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Sağlık MuayeneYönergesinin 2 nci Bölüm, 3 ncü Maddesinin (a) Fıkrası; "Onay Makamları,Sağlık Kurullarının düzenlediği raporları yeterli bulmazsa veya ilgili kişirapor kararına, kendisine bildirim tarihinden geçerli olmak üzere 30 güniçerisinde karşı girişimde bulunursa, ya da ilgili için bildirim (İhbar)yapılırsa, başka bir askerî hastanede kontrol muayenesi yaptırılır."hükmünü amirdir.
Davacının, GATA Sağlık Kurulunca tanzim olunan 17.06.1998gün ve 3734 Sayılı "Sınıfı görevini yapar" kararlı rapora karşı29.06.1998 tarihli dilekçe ile itirazda bulunmasına karşın kontrol muayenesinegönderilmediği görüldüğünden Mahkememizin 29 Aralık 1999 tarihli Ara Kararıuyarınca kontrol muayenesine sevkine karar verilmiş, davacının Van AskerHastanesi Sağlık Kurulunca yapılan muayenesi sonucunda 29.03.2000 gün ve 98Sayılı rapor ile "Sağ diz artroskopik osteokondiritis DissekansAmeliyatlısı, sağ dizde hareket kısıtlılığı (Ortopedi), Labil Hipertansiyon,Fizyolojik Mitral Yetersizliği (Kardiyoloji), opere edilmemiş Disk Herniasyon(B.CERRAHİ), Obesite, Hipertrigliseridemi, Geç Hepatit B İnf. (Dahiliye)"tanısıyla "A/58 F-1, A/33 F-1, A/40 F-4, A/52 F-2, A/42 F-1, A/42 F-2,A/63 F-5, Komando olamaz. Sınıfı görevini yapar kararı verilmiş, söz konusuraporun 27 Nisan 2000 tarihinde onaylanmak suretiyle kesinleşmiş bulunmaktadır.
Bu durumda gerek ilk muayene gerekse kontrol muayenesisonucunda davacıda mevcut rahatsızlığın sınıf değişikliğini gerektirmeyeceknitelikte bir rahatsızlık olduğu belirlendiğinden davacı hakkında düzenlenen vedavaya konu edilen "Sınıfı görevini yapar" Sağlık Kurulu raporununtüm öğeleriyle hukuka uyarlı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Davacının, erbaş ve erlerle ilgili birden fazla hastalık verahatsızlığın ayrı ayrı hastalık ve arızalar listesinin A Dilimine girmesihalinde bu hastalık ve arızalar toplamının askerlik görevinin yapılmasınıengellemesi halinde Sağlık Kurullarınca bu kişiye Askerliğe elverişli değildirişlemi yapılacağına ilişkin TSK. Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin 22 nci maddesihükmünün kıyasen subaylar ve astsubaylar hakkında da uygulanması gerektiğineilişkin iddiası, er ve erbaşlar ile subay ve astsubayların aynı statüdeolmamaları nedeniyle aranan sağlık yeteneklerinde farklı hükümlere yerverilmesinin doğal olması, subayların er ve erbaşlar için düzenlenen TSK. SYY.nin 22 nci maddesi kapsamına bilinçli olarak dahil edilmemiş bulunmalarıkarşısında kabule değer görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; yasal dayanaktan yoksun DAVANIN REDDİNE,
Alıntıdır