Dünya deniz ticaretinin gelişim gösterdiği 15. yüzyıldan bu yana borsalar yatırımcılarına yüksek kazançlar sunmaktadır. Peki, bu kazançlar daimi mi, yoksa gelip geçici mi? Bu durum kesinlikle yatırımcının kendi bilgi ve deneyimine, borsada ilerleme şekline bağlı olarak değişmektedir. Borsada izlemiş olduğu tutum istikrarlı, disiplinli ve planlı ise elde ettiği kazançlarda da istikrarı sağlayabilecektir.
Borsada işlem yapılan süreç boyunca yatırımcıların kendilerine bir yol belirleyerek bu yolda planlı bir şekilde ilerlemeleri büyük bir önem taşımaktadır. Bunun için yapılması gerekenleri sizlere ayrıntılı şekilde bu yazımla iletmek istiyorum:
Borsa Eğitimi En Önemli Başlangıçtır!
Bir kişinin hakkında bilgi sahibi olmadığı bir işte başarılı olması ne kadar tesadüfi bir durum ise, borsada da bilgi sahibi olmadan kazanç elde edebilmek bu kadar tesadüf olacaktır. Borsalarda birçok değişken üzerine kurulu kurumsal piyasalardır. Kurumsal özellik taşımaları nedeniyle kendilerine özgü kuralları bulunmaktadır. Piyasa olmaları ise borsada yatırım yapmanın bir ticari işlem olduğunu kanıtlamaktadır ve ticaret yapmak gerçekten zordur.
Borsada istikrarlı bir kazanç elde etmek için işlem yapan kişilerin herşeyden önce borsa bilgisine sahip olmalarının gerekmesi kadar muhtemel bir konu olmayacaktır. Borsa nedir, nasıl oynanır, işleyiş mekanizması nasıl çalışır, hangi yatırım araçları işlem görür, ne şekilde işlem görür, alım – satım işlemleri nasıl yapılır, nasıl para yatırılır ve kazanılan paraya nasıl sahip olunur gibi öğrenilmesi gereken birçok önemli konu vardır. Elbette, bu konular sıralandığı zaman göz korkutucu gelebilir ama borsa eğitimlerini almaya başladığınız zaman kendinizi bu konuların içerisinde bulacaksınız.
Günümüzde teknolojik gelişmelerden nasibini alan finans piyasaları, işlemlerini internet ortamına taşımıştır. Yatırımcı olmak isteyen kişiler için en iyi özelliklerden birisi kesinlikle, eğitimlerin ve borsa işlemlerinin tamamen internet ortamından yapılabilmesidir. Bu sayede borsa seans salonlarının gürültülü ve stresli ortamında işlem yapmak için günlük işlerinizi ertelemek zorunda kalmazsınız. Kısa sürede bilgisayarınız hatta tablet ve akıllı cep telefonunun üzerinden borsa işlemlerinizi internet bağlantısı olan her yerde halledebilirsiniz. Anlık piyasa takibinizi de internet ortamında yapıp, avantajlı gördüğünüz pozisyonlara anında sahip olabilirsiniz ve bu şekilde stres yaşamadan rahatlıkla işlemlerinizi gerçekleştirirsiniz.
Borsa eğitimleri internet üzerinden e – kitap, eğitim videosu, online seminer adı verilen webinar ve sanal para ile gerçek piyasa koşullarında işlem yaptığınız demo hesapları kapsamaktadır. İnternet üzerinden sahip olabileceğiniz bu eğitimlere ücretli veya ücretsiz olarak birçok kanaldan ulaşabilirsiniz. Eğitimlerden tam anlamıyla faydalanmak ve kendinizi demo hesaplarla piyasaya hazırlamak ise borsaya başlangıç için atacağınız en önemli adımdır.
Kendinize Özgü Yatırım Stratejisi Edinin!
Borsada işlem yapan herkesin amacının para kazanmak olduğu ortadadır. Herkesin kendi yetenekleri ve borsa beklentileri kapsamında geliştirdiği işlem şekilleri vardır. Bu nedenle de borsada işlem yapmak için en iyi teknikler ve stratejiler diye bir konu söz konusu değildir. Her yatırımcının kendi yetenekleri ve borsa beklentileri çerçevesinde bir stratejisi bulunmaktadır.
Para kazandıran bir strateji arayan kişinin, para kazanmış bir kişinin stratejisini uygulaması çok doğru bir yol değildir. Kişilerin farklı bakış açılarına sahip olması gibi, işlem yapma şekilleri de farklılık gösterecektir. O stratejiyi kullandığı için başarılı olan kişi gibi sizde aynı strateji ile başarılı olacağınızı garantileyemezsiniz. Bu nedenle de her kişinin, sahip olduğu borsa bilgisi, borsa beklentisi ve yetenekleri çerçevesinde kendi yatırım işlemleri için bir strateji belirlemesi gerekir.
Aynı zamanda unutmamak gerekir ki, para kazanmanın söz konusu olduğu bir ortamda kimse kimseye stratejilerini vermek istemeyecektir!
Kendinizi Psikolojik Olarak Borsa Yatırımcısı Olmaya Hazırlayın!
Piyasalarda psikoloji en önemli etmenlerden birisidir. Hatta bu konu ile ilgili çok iddialı olan görüşler bulunmaktadır: Borsalarda meydana gelen dalgalanmalarda en büyük etken yatırımcısı psikolojisidir.
Para kazanmanın söz konusu olduğu bir ortamda, stresin olmaması pek düşünülemez. Ama bu stresle başa çıkmanın elbette yolları da bulunmaktadır. Bunun başında da kendinize güvenmeniz gelir. Bu güveni ise borsa bilginiz ve deneyiminiz, kendinize özgü stratejiniz belirleyecektir. Bu nedenle en önemli adımın borsa eğitimi olduğunu bir kez daha belirtmek istiyorum.
Borsa hakkında bilgi sahibi oldunuz, kendi yatırım işlemleriniz için kullanmayı planladığınız bir stratejiniz de var. Kendinizi psikolojik açıdan borsada işlem yapmaya hazırladığınız takdirse kayıp yaşama olasılığınızı büyük ölçüde sınırlandırmış olacaksınız. Stresli veya başkalarından etkilenerek gerçekleştirdiğiniz işlemlerde, gözden kaçırdığınız ufak noktalar olacaktır ve bu noktalar nedeniyle kayıp yaşayabileceksiniz. Bu nedenle stresle başa çıkmayı öğrenmeli, başka yatırımcıların yatırım kararlarından etkilenmeden işlemlerinizi gerçekleştirmeyi öğrenmelisiniz.
Borsada işlem yaptığınız sürece pozitif bir tutum sergilemeli, kazanma motivasyonunuzu kaybetmemelisiniz. Çelişki yaşamamayı, sonuçları kabullenmeyi ve bağımsız düşünme yetisini kazanmalısınız. Sabırlı bir kişi olup, sezgi yeteneğinizi geliştirmeli, yaygın görüşlere aldırış etmeden, planlarınız ve stratejiniz doğrultusunda ilerleyebilmelisiniz.
Sektör ve Şirketleri Tanıyın!
Hisse senetleri ile birlikte andığımız borsalarda, eğer bir hisse senedi yatırımcısı olmak istiyorsanız, sektörleri ve şirketleri iyi bir şekilde tanımanız gerekmektedir. Hisse senetleri, ait oldukları şirkette ve şirketin ait olduğu sektörde meydana gelen değişimlerden az veya çok oranda mutlaka etkilenecektir. Bu nedenle sektörler ve şirketler hakkında bilgi sahibi olduktan sonra bir hisse senedine yatırım yapmanız borsada önemli bir konuyu oluşturmaktadır.
Gelişim gösteren sektörler ve sektörler altında çalışan şirketler belirli dönemlerde, ülkede meydana gelen değişimler nedeniyle de popüler olmakta veya gözden düşmektedir. Bu şirketlere ait olan hisse senetleri de aynı özelliği göstermektedir. Eğer borsada portföyünüzde güven istiyorsanız çok fazla dalgalanma göstermeyecek olan hisse senetlerine sahip olmalısınız. Ama bu hisse senetlerinden uzun vadede kazanç elde edersiniz. Bu nedenle borsadan beklentileriniz konuya dahil olmaktadır.
Borsa beklentilerinize göre en uygun olan sektörü belirleyip, şirketler arasında değerlendirmeler yaparak bir veya birkaç hisse senedine sahip olmanız yararınıza bir durum olacaktır. Şirketler tarafından açıklanan dönemsel bilanço değerleri ile yıllık bilanço değerlerini bilmeniz, geçmişini çok fazla göz önünde bulundurmadan gelecekte sektör ve şirketin geleceği durum ile ilgili bilgi edinmeye çalışmalısınız.
Piyasa Takibi ve Piyasayı Yorumlama Yetisi Kazanın!
Piyasa takibi yapmak, yalnızca borsa piyasası için değil, diğer tüm finans piyasaları için geçerlidir ve yatırım yapmanın en önemli parçalarından birisini oluşturmaktadır. Herhangi bir mal veya kıymetli evrak hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadan, hangi faktörlerden etkilendiğini bilmeden ve değerlendirmeden bir tahmin yapmanız, bir oyun oynamaktan farksızdır. Bir mal veya kıymetli evrakın, gelecekte izleyeceği yol ve değer ile ilgili doğru tahminler yapabilmeniz için ciddi bir araştırma yapmanız gerekir. Değeri üzerine etkili olan faktörleri bilmenizi, dünya ekonomisinde meydana gelen değişimlere hakim olmanızı gerektirir.
Piyasa takibi, finans piyasalarının iki analiz çeşidinden biri olan temel analizleri kapsamaktadır. Temel analiz konularını ise kısaca yatırım aracının fiyatını etkileyen konular ve piyasada dalgalanmaya neden olacak faktörler oluşturmaktadır. Dünya üzerinde meydana gelen doğal afetlerden, ülkelerin ekonomik ve siyasi durumlarına kadar geniş bir alanı kapsar. Piyasaları yorumlamak söz konusu olduğunda ise diğer analiz çeşidi olan teknik analizler konuya dahil olmaktadır. Teknik analizler dediğimizde fiyat grafikleri ve trend kavramı aklımıza gelmelidir. Yatırım araçlarına ait fiyat grafiklerinin okunmasına yarayan teknik analiz araçları sayesinde aldığımız sinyaller, bize yatırım aracının gelecekte ki trendi hakkında bilgi verecektir.
Bu noktada en önemli olan konu ise; teknik ve temel analiz sonuçlarını birlikte yorumlayabilmektir. Yalnızca teknik veya yalnızca temel analiz sonucunda edindiğimiz bilgilere göre gelecek fiyat tahmini yapmak bize çok doğru bilgiler vermeyecektir. Ama iki analiz sonucundan edinilen bilgiler ve alınan sinyaller sayesinde tahminimizi güçlendirebiliriz.
Portföyünüzü Bilinçli Oluşturun!
Birçok ünlü yatırımcının borsa başarı hikayelerini okudunuz zaman, izledikleri temel yolun bu maddelerden oluştuğunu farklılık gösteren noktaların ise stratejiler ve borsa beklentileri konusunda olduğunu görürsünüz. Borsa beklentileri adına bir portföy oluştururken değerlendirmeniz gereken 4 konu vardır. Bu konular; güvence, likidite, değer artışı, gelir ve randıman. Bir portföy içerisinde bu 4 farklı beklentiyi bulamazsınız. Çünkü bu konular birbirine zıt düşen konulardır. Örnek vermek gerekirse; eğer bir yatırımcı portföyünde güvence istiyorsa, likiditeden uzak durmalıdır. Likiditeden uzak durmak minimal düzeyde değer artışı ve gelir anlamına gelmektedir. Aynı şekilde eğer bir kişi borsadan yüksek kazanç bekliyorsa, yüksek oranda risk içeren bir ortamda işlem yapmayı göze almalıdır.
Borsada tüm bu beklentilere göre hisse senedi bulmanız mümkündür. Yapmanız gereken nasıl işlem yapacağınızı seçmektir ve bilgileriniz, deneyimleriniz çerçevesinde kendinize bir yol belirlemektir. Bu şekilde borsadan sürekli ve istikrarlı kazanç elde edebilmeniz mümkün olacaktır.
Son olarak sizlere borsa tarihinin önemli kişilerinden olan Warren Buffett hakkında çok kısa bilgi vermek istiyorum. 2008 yılında Forbes Dergisi'nin Milyarderler Listesi'nde, 62 milyar dolarlık serveti ile dünyanın en zengin insanı seçilen Warren Buffett, borsa zenginleri denildiğinde akla ilk gelen insandır. Sempatikliği ile de ün kazanan Buffett, ticari işlemlerden kar elde etmeye daha 6 yaşında büyükbabasının işlettiği bakkalda başlamıştır. İlk hisse senetlerini ise 11 yaşındayken almış ve değer kazanmaya başladığında satmıştır. Daha sonraları ise satmış olduğu hisse senetlerinin uzun vadede daha yüksek kar getireceğini anlamış ve satın aldığı hisse senetlerine uzun vadeli yatırımlar yapmaya başlamıştır.
Buffett'ın finansal kuralları üzerine röportaj verdiği bu videoyu sizlerle paylaşmak istiyorum.
Warren Buffett's Financial Rules to Live By