Çocuklarda istek disi tekrarlanan göz kirpma, burun çekme, bogazini temizleme gibi garip hareket ve ses çikarma tiklerinin, anne-baba, ögretmen ve arkadaslarin olumlu tutumuyla ortadan kalkacagini belirten uzmanlar, saglikli her yüz çocuktan 12 ila 14ünde tik görüldügünü ifade ediyor. Çocuk ve Ergen Ruh Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Dr...
Erdogan, daha çok 6-7 yaslarinda görülen tiklerin göz kirpma, bas sallama, omuz silkme, surat burusturma ve öksürme, karmasik yüz hareketleri, ayagini yere vurma, koklama, kendine çeki düzen vermeye çalisir biçimde kol ve bas hareketleri, baska birinin davranislarini ayni sekilde taklit etme gibi daha karmasik, amaçliymis gibi görünen davranislara dek degiskenlik göstererek birçok sekillerde ortaya çiktigini kaydetti.
Dr. Ayten Erdogan, çogu tiklerin, aralikli kisa olan devreler seklinde oldugunu söyleyerek, "Çocuklar, göz kirpma, burun kivirma, dudak oynatma, omuz silkme, kaslari kaldirma gibi normal davranisitaklit edebilirler. Tek tek yada ardi sira nöbetler seklinde olabilirler. Bir çocukta birden fazla tik görülebilir, biri bitip biri baslayabilir. Yogunluk ve siddetleri çocuga göre veya gün içinde degiskendir. Bazi zamanlar tamamen kaybolup, bazen de yogun sekilde ortaya çikabilirler. Çocuklar tiklerini geçici bir süre istemli olarak engelleyebilirler. Bu yüzden baskalarinin yaninda görülmeyebilir. Uykuda kaybolurlar, stresle artarlar. En fazla 6-7 yas arasinda görülürler. Bazi çocuklarda hiçbir soruna yol açmaz iken, bazi çocuk ve gençlerde benlik saygisinda, aile yasantisinda, sosyallesmesinde, okul yada is basarisinda güçlüklere neden olabilir"dedi.
Dr. Erdogan, tiklerin bazen çocuklarin kendilerini yaralayici davranislar seklinde de olabildigini vurgulayarak, "Ses çikarma seklindeki tikler diger vücut hareketleri ile ilgili tiklerle birlikte görülürse "Tourette sendromu" adi verilen özel bir durumdan bahsedilir. Ses çikarma seklindeki tikler bogaz temizleme seklinde ses çikarmadan, konu disi belirli sözcükleri yada deyisleri yineleme, açik saçik sözcükler kullanma yada küfür etme ve kisinin kendi söylediklerini, duydugu son sesi, kelimeyi yada cümleyi yinelemesi seklinde görülebilir" diye konustu.
TIKLER GEÇICI YA DA KALICI OLABILIR
Tiklerin geçici ya da kalici olabildiginin altini çizen Uzman Dr Erdogan, "Tik bozukluklari çocuklar arasinda oldukça yaygindir. Saglikli çocuklarin yüzde 12-14ünde görülür. Bu tikler 3-10 yaslari arasindadir. Eger bir çocukta bu davranislar bir yildan fazla sürerse buna, uzun süren tik bozuklugu ismi
verilir. Tik belirtileri genellikle gerginlik veren bir olay sonrasinda artar. Ailenin yada ögretmenlerin isteyerek yapiyor seklinde çocugu yanlis anlamalari yada belirtileri kisitlamak için cezalandirma, utandirma gibi yollara basvurmalari belirtilerin siddetlenmesine ve çocugun gerginliginin artmasina neden olur" seklinde konustu.
Dr. Erdogan, anne -babanin tikler hakkinda bilgilendirilmesi ile tiklerin çogu zaman eriskin yasa gelmeden kayboldugunu açiklayarak, "Endiselerinin giderilmesi büyük önem tasir. Anne-baba çocugun davranislarini sürekli gözlemek ve elestirmek yerine çocugu anlamaya çalismalidir. Bu davranislarinin çocugun elinde olmadan ortaya çiktigini bilerek çocuga anlatmasi, gerginligini azaltarak kayginin çocuga bulastirilmasi önlenmis olur. Eger çocuk tikleri ev disi ortamlarda sergilemiyor, belirli durumlarda gösteriyorsa; tiklerin ortaya çiktigi durumlarin degerlendirilmesi gerekir. Tiki olan adam olarak gördüklerimiz genelde küfür vs etmesi tik ile alakalı değil o kişinin küfrü basite almasından kaynaklıdır.
Gerginligin arttigi yada yogun ilginin gösterildigi durumlar tespit edildiginde gerginligin azaltilmasi, destek ve ilginin çocugun pozitif yönlerine kaydirilmasi yardimci olur. Çocukluk çaginda görülen tiklerin çogu anne-baba, ögretmen ve arkadaslarin olumlu tutumu ile yerlesmeden kaybolur. Tiklerin bir kismi ise olumsuz tutumlar yada çocuk ve ergenin önerilen söndürme çabalarina karsin yerlesir ve uzun süre devam eder. Tikler sik sik yeniden ortaya çikiyor, çocugu rahatsiz ederek arkadas iliskilerinde-sosyal hayatinda sorun olusturuyor, çocugun kendine güvenini olumsuz etkiliyorsa; bir çocuk ve ergen psikiyatri uzmanina basvurarak destek almak gerekir" diye konustu.