Yaklaşık 50 yazarın ifade vermek üzere polise çağırılmasıyla başlayan sürecin perde arkası ve Ekşi Sözlük’ün avukatı Başak Purut’un sorularımıza verdiği yanıtlar özel haberimizde…
Her şey savcılığa yapılan şikâyetler üzerine başlatılan soruşturma kapsamında emniyet güçlerinin Ekşi Sözlük’ten bazı yazarlara ait IP bilgilerini istemesiyle başladı. Olay duyulunca yaklaşık 50’ye yakın yazarın evlerine polis gönderilerek ifade vermeye çağırıldığı ortaya çıktı. İşte bu noktadan sonra gerek sosyal ağlarda gerek sözlük içinde tam anlamıyla bir kıyamet koptu.
Yazarlar daha ne olup bittiğini tam anlayamadan Ekşi Sözlük avukatı Başak Purut’un sözlükte yaptığı açıklama ile olay netlik kazandı. Bu noktadan sonra ise Ekşi Sözlük belki ilk defa bu kadar zor günler geçirmeye başladı.
Ekşi Sözlük yönetimi yazarlarını korumamakla suçlandı, IP adreslerini emniyete neden verdiği sorgulandı, sözlüğün avukatı Başak Purut’un (Kanzuk) yaptığı açıklamalarda kullandığı üslup protesto edildi, entry girmeme kampanyaları düzenlendi ve hatta sitenin kurucusu Sedat Kapanoğlu (SSG) para için yazarları satmakla suçlandı!
Dengizik, Azuth ve Efendisiz gibi 10 yılı aşkın süredir yazan bazı yazarlar siteyi terk etti.
Tartışmalar halen devam ediyor. Başına bir iş gelmesinden endişe edenler ve olayı protesto edenler yıllardır yazdıkları entry’leri siliyorlar. Bazı yazarlar hala protestoda…
Peki, bunca toz duman arasında ortaya atılan bu iddialar ne kadar doğru? Olayın perde arkasını Ekşi Sözlük avukatı Başak Purut’tan dinliyoruz…
Shifdelete.net: Yazarların IP adreslerinin savcılık isteğiyle sizin tarafınızdan verilmiş olması tepki topladı. Bu sizin insiyatifinizde miydi? Yoksa kanunen zorunlu muydunuz?
Başak Purut: Evet, savcıların bu gibi bilgi talepleri Türk ceza mevzuatına tabi tüm kurum ve şahıslarca yanıtlanmak zorundadır, aksi cezai yaptırım gerektiriyor. Türkiye'de yerleşik tüm internet siteleri, tüm şirketler ve şahıslar bu tür talepleri usulüne uygun olarak istendiğinde yerine getirme yükümlülükleri bulunmakta. Talebin yetkili merci tarafından ve yazılı olması gerekiyor. Bir diğer husus da, yer sağlayıcıların kullanıcıların IP bilgilerini 6 ay müddetle saklaması gerekliliği, bunu da yine mevzuat gereğince yapmaktayız.
Shifdelete.net: Daha önce Ekşi'den böyle bir istekte bulunulmuş muydu? Bu ilk mi oluyor?
Başak Purut: Hayır, 2000'li yıllardan beri sürekli bu tür talepler gelmekte, yılda ortalama 15-20 kadar yazarın IP bilgileri talep edilmekteydi. Bu gizli bir bilgi de değil. Hatta geçen yıl bir entrymde bahsetmiştim, o zaman hiç ilgi çekmemişti.
Shifdelete.net: Olaya sebebiyet veren mesajlar halen sitede duruyor mu? Yoksa henüz bir mahkeme kararı olmadığı halde kaldırmayı mı uygun gördünüz?
Başak Purut: Çoğu duruyor. Silmek zorunda değiliz zira bu konuda bir karar iletilmedi. Sadece soruşturma için IP bilgileri istendi. Bu gibi bildirimler yapıldığında yer sağlayıcı sıfatıyla haberdar edilmiş olduğumuzdan ilgili entryleri muhakkak kontrol etmekteyiz. Hukuka aykırı olduğunu düşündüklerimizi siliyoruz ancak bu son şikayete ilişkin entrylerin çoğu bizim yorumumuza göre sakıncasız idi, o yüzden büyük çoğunluğu halen yayında, tabi eğer yazarları silmediyse.
Shifdelete.net: Kamuoyunda oluşan kafa karışıklığını gidermek adına söz konusu mesajların hangileri olduğunu açıklayacak mısınız?
Başak Purut: Entry'leri kastediyorsanız, bunu dilerlerse yazarları yapabilirler. Biz ayrıca özellikle henüz soruşturma aşamasında olan bir dosyaya müdahale olarak yorumlanabilecek eylemde bulunmamayı tercih ediyoruz zira soruşturmanın gizliliğini ihlal ve adil yargıyı engellemeye teşebbüs gibi aslen konuluş amacı çok doğru ama uygulaması çok da başarılı olmayan cezai hükümler bizi bağlamakta.
Shifdelete.net: Eğer açıklayamayacaksanız en azından hangi konularla ilgili olduğunu söyleyebilir misiniz?
Başak Purut: Genel olarak İslam dini ve kutsallarına ilişkin iddialar var ama şikayetçinin iddialarını makul bulduğumu söyleyemeyeceğim.
Shifdelete.net: Bu olayın Adnan Oktar'ın şikayeti üzerine patlak verdiği konuşuluyor. Bu konuda bir bilginiz var mı?
Başak Purut: Kendi yakın çevresinden birisi vasıtasıyla şikayet ettirdi şeklinde iddialar çokça yazıldı ancak şikayetçinin bahsi geçen kişiyle ilgi ve bağlantısının olup olmadığını ve boyutunu tam olarak bilmiyorum.
Shifdelete.net: Yazarların şu anki durumu hakkında bir bilginiz var mı?
Başak Purut: Bizimle irtibata geçen yazarlarla ilgili bilgimiz var, ayrıca dosyayı bilgi talebi geldiğinde iki kere inceledik. Bu aşamada gelecek hafta tekrar inceleyeceğiz. Yazarlara direkt avukatlık servisi sunmuyoruz ama dosyanın gidişatı çerçevesinde yol gösteriyoruz talep edildiği takdirde.
Shifdelete.net: Bu olay, EkşiSözlük gibi insanların özgürce fikirlerini dile getirdiği platformlar için bir tehlike olarak değerlendirilebilir mi?
Başak Purut: Bu bir tehlikeyse dahi, yeni bir husus değil. Dediğim gibi 2000'li yılların başından beri bu yönde sürekli talepler gelmekte. Bunların bir özetini çıkarmak gerekirse ağırlıklı olarak lise öğretmenleri ve üniversitelerde ders veren profesörler açık ara ile birinciler. Sonrasında özel kişiler ve şirketler yer almakta ama sayıları ciddi oranda az. Bu çerçevede iki tür başvuru ilk defa 2010 yılında ortaya çıktı. Biri Sedat ve benim hakkımda Atatürk'e hakaretten yapılan isimsiz suç duyurusuydu. Yüzlerce sayfalık bir çalışmaydı. Savcılık Sedat'ın ve benim ifadelerimizi aldı. Burada daha da ilginç olan, Sedat ve ben, başkalarının yazdığı entryler nedeniyle ifade verdik. Bu tür hatalar olabilmekte. Savcılık gerekli incelemeyi yaptıktan sonra takipsizlik kararı verdi. Bir diğeri de şu an mevzubahis olan dini değerlere ilişkin başvuru. Bunun gibi benzer şikayetler oluyordu ama savcılık tarafından ciddiye alınan ilk dosya bu oldu. Ben suç duyurusunun hukuki zeminden yoksun olduğunu düşünüyorum ancak bu aşamada önemli olan savcının bakışı ve kanaati. Bu bir konu hakkında toplu başvuru yeni çıkan bir yöntem, bence bireylerin sindirme amaçlı girişimleri ancak yargının doğru kararı vereceğini düşünüyorum. Sorunuza dönersek, bir bireyin bir başkasının eyleminin suç olduğunu düşünmesi çok normal, savcılığa başvurması da gayet olağan. Savcılarımız bu tür incelemeleri yaparken suç olduğuna kesin kanaat getirmediği müddetçe yazarların IP bilgilerini istememesi, ifadeye çağırmaması çok önemli. Aksi takdirde en başta yazarın hiç gerekmediği halde deşifre olması, suç işlemediği halde, haksız yere şikayetçinin eline kimlik bilgilerinin geçmesine sebep olacak bir süreç oluşmuş oluyor.
Shifdelete.net: Yazarlardan gelen tepkilerin Ekşi'ye zarar vereceğini düşünüyor musunuz?
Başak Purut: Tepkilerin büyük bir kısmı aslında tam olarak ne olduğu bilinmeden yapıldı. En basitinden, tamamen gerçek dışı bir iddia atıldı ortaya: Ortada resmi bir başvuru olmamasına rağmen, bizi arayan polislere telefonda IP bilgilerini verdiğimiz iddia edildi. Tamamen yanlış! Böyle bir şey Ekşi Sözlük'te hiçbir zaman olmadı, olamaz, olabilemez.
Bu iddiayı sözlükte ciddiye alınan bir isim ortaya atarsa veya sadece bu iddiaya gönderme yaparsa dahi gerçek sanılıyor. Dosya savcılıkta, muhatap yazarlar dosyayı incelediklerinde savcılığın talep ve bizim cevap yazılarımızı zaten göreceklerdir. Kaldı ki, böyle bir şey yapsak, bu sefer biz suç işlemiş oluyoruz zira kişisel verilerin izinsiz paylaşılması da suç. Ayrıca savcılık talebinin karşılanmaması gibi beklenti içinde olanlar da vardı. Bunu yapmamız mümkün değil. Kanunen zorunlu olduğumuz bir hususu yerine getirmekten kaçınmak suç teşkil ettiğinden, bu gibi bir davranış birey veya kurum olarak hiçbir zaman tercih etmeyeceğimiz bir şey. O yüzden aslında ne olduğu bilinmeden, anlamsız ve aşırı bir tepki verildi diye düşünüyorum. Ancak tabi ki olanı biteni tam ve eksiksiz bilip, yine bazı sebeplerden TEPKİ veren yazarlar var. Onların beklentileri ile bakış açımız bazı noktalarda uyuşmuyor. Tüm eleştirileri okuyoruz, mesnetli, mantıklı olanları cevaplamaya, dikkate almaya çalışıyoruz. Ekşi sözlük genel itibariyle yazarlarını çok önemseyen bir kurum. Bu olayda da bir nevi çocuğunu polise teslim etmeyen ebeveyn rolü beklendi. Savcı isterse istesin, siz IP'leri vermeyin dendi. Bu ciddiyette bir beklentinin neden oluştuğunu da az çok anlıyorum ancak Ekşi Sözlük bu ülkede yerleşik, bu ülkenin kanunlarına tabi bir tüzel kişi. Kanunlara uymamak gibi bir tercihimiz olmadığı gibi böyle bir lüksümüz de yok. Nihayetinde eleştiriler sadece yazarlarına karşı umursamaz göründüğümüz noktasına kadar gerilemiş durumda. 34000'den fazla yazarın tamamının beklentilerini eksiksiz karşılayacak herhangi bir şey yapmak sadece Ekşi Sözlük'te değil, hiçbir yerde mümkün olamaz. Yaptığımız duyuruların üslubu dahi tartışma konusu olmakta, ciddi yazarsanız "duygusuz", sempatik bir dil kullanma çabası içerisine girerseniz "samimiyetsiz" bulunabiliyorsunuz. Bütün bu bilgiler ışığında, bu tür gerginliklerin de dahil olmak üzere tüm tartışmaların toplamda Ekşi Sözlük'e ve yazarlarına az veya çok ama mutlaka fayda olarak döneceğinden eminim, bugüne kadar da aksi şekilde olmadı.
-Shiftdelete-