DUAL CHANNEL meselesi
Anakartınızın RAM slotlarının iki farklı renkte kodlandığını farketmişsinizdir. Eğer iki modulü aynı renge(slot çiftine) gelecek şekilde takarsanız. RAMleriniz dual channel modda çalışacaktır. Tüm DDR/DDR2 modüller dual channel modda çalıştırılabilirler. Bu RAMlerin ayrıca sahip oldukları bir özellik değildir. Piyasada DUAL-KIT adı altında Modüller satılmasının nedeni nedir o zaman? Bunlar donanım bilgisi kısıtlı acemiler için düşünülmüştür.(ülkemizde de sanki RAMin kendi özelliği Dual Channel olmasıymış gibi lanse edilerek satıldığına çok şahit oldum, hala da oluyorum)
Durum şu ki; Bazı anakartlar Bank 1 ve Bank 2 'de farklı kapasite ve farklı hızlarla eşleştirilmiş olmak üzere hala RAMleri Dual Channel olarak çalıştırabilirler. Hızlarda fark varsa, düşük olanın hızında çalışırlar. Ama pek çok kart yalnızca özdeş hızlardaki RAMleri Dual modda çalıştırıbilirler. (bu denetleyicinin adresleme yeteneği ile ilgili bir durum) Bunun yanında eşleştirilmiş slot çiftinin birinde iki adet 512MB, diğerinde iki adet 1Gb takılı olması Dual Channel çalışmaya hiçbir şekilde engel teşkil etmez. Aslında tek bir slot çifti içinde boyutun önemi yok. Yani 512MB ve 256MB teorik olarak birlikte Dual Channel çalışabilirler. Asıl önemli olan hız ve zamanlama değerleridir. Ama RAMlerin kapasitesine ve modeleine göre genelde zamanlama özellikleri değişebiliyor ve bu durum sorun oluşturubiliyor. Kartınız farklı hızlardaki modülleri birlikte DUAL CHANNEL çalıştırmaya müsaitse RAMler arası hız farkı bu bakımdan bir sorun oluşturmaz. Elinizdeki tek bir modülü sadece ikinci bir modülle desteklemek ister ve hala Dual Channel çalışsın derseniz ve de işinizi garantiye almak isterseniz, o zaman elinizdekiyle özdeş hıza ve zamanlamalara sahip bir modül edinmeniz gerekir. Markanın aynı olması falan hiçbir şekilde gerekmez. Hız ve zamanlama değerlerinin özdeş olduğundan emin olun yeter. Ben uğraşamam hızla da zamanlamayla da diyorsanız DUAL KITleri sizin için paketlemişler=)
Benim derdim DUAL CHANNEL değil, yeni takacağım RAM öncekiyle birlikte çalışır mı çalışmaz mı onu söyleyiver yeter diyorsanız;
Aynı teknolojiye ve aynı form faktörüne sahip tüm RAMler, bir önceki versiyonuyla uyumlu şekilde çalışabilecek şekilde tasarlanırlar.(aslında bu bilgisayar dünyasının bütünü için de geçerlidir)
Yani SD RAM standardında PC133 (133MHz) RAMler, PC100 (100MHz) RAMlerle birlikte çalıştırılabilirler. Siz müdahale etmediğiniz sürece otomatik olarak düşük olanın hızında yani 100MHz'de çalışacaklardır. Anakartınız ve bilginiz müsaade ediyorsa yüksek olanın hızında, hatta ikisini birden(çok kaliteli RAMlere ve şansa sahipseniz) daha da yüksek bir hızda dahi çalıştırabilirsiniz.
Tüm DDR RAMler birbirleriyle geriye dönük olarak uyumludur.(Anakartlar da aynı şekilde bellekleri bu şekilde desteklerler. DDR400 RAM, DDR33 RAMle yukarıdaki mantık çerçevesinde uyumlu olarak çalışacağı gibi; DDR400 çalıştıran anakart, DDR333'ü de çalıştırır demek oluyor yani)
Fakat DDR2 RAMler ve DDR RAMler bir arada çalıştırılamaz. Öncelikle form bakımından bu iki standart birbirinden farklıdır. DDR2 slotlu bir karta DDR RAM takamazsınız. Sonra I/O tampon frekanslarının işleyişi(DDR2 veri hattı başına 4bitlik prefetch sağlarken, DDR 2bitlik, SD 1bitlik sağlar), voltaj değerleri farklıdır falan filan... (iki tür slota birden sahip olan gereksiz(bence) geçiş dönemi kartları vardır; ama bunlarda da aynı slot/socket anakartların aynı anda iki işlemciyi birden çalıştıramaması gibi aynı anda iki farklı bellek türünü çalıştırımazsınız. Tek bir anda tek bir bellek türünü çalıştırabilirsiniz.)
Fazla bilgi(aslında fazla sayılmaz ya) göz çıkarmaz diyerek şimdi ucundan teoriye gireyim biraz: Dual Channel özelliği RAMden bağımsızdır. Tüm DDR/DDR2 RAMler anakartınızda ya da işlemcinizde(AMD sistemlerde) bulunan bellek denetleyecilerine bağlı olarak DUAL CHANNEL çalışırlar ya da çalışmazlar. Yani burda belirleyici olan denetleyicidir, RAMlerin kendi değil. Intel sistemlerde denetleyici anakartta bulunur ve bugün neredeyse standart hale gelmiştir. AMD sistemlerde denetleyici işlemcide bulunur. AMD Athlon 64 soket 754 serisi ve öncesinde bu denetleyici bulunmazken, soket 939 ve sonrası için bu durum AMD'de de standart hale gelmiştir.
Peki DUAL CHANNEL aslında nedir? Bellek denetleyicisinin Modüllerdeki 64bitlik iki veriyolunu da kullanabilir kılması ve RAMden işlemciye giden bandgenişliğini 128bite çıkarmasıdır. Bu durum, performansta her ne kadar iki kat olmasa da hissedilir bir artışa neden olur. (%10/20 kadar)-Bugün yeryüzünde böyle bir artış için donanımlarının ömrünü kısaltmayı, daha kötü durumda yakmayı dahi göze olan milyonlarca insan varken hiç de fena değil.
Peki Dual Chanel, Single'a göre neden iki kat hızlı değil? Çünkü ikiye çıkan aslında yeriyolu hızı değil, yolun genişliği. Yolun genişliği gerektiğinde daha fazla arabayı aynı anda taşımaya elveriyorsa bile bu arabaların daha hızlı gitmesini(aslında taşınmasını demek lazım, çünkü yoldan ziyade kayan band benzetmesi daha mantıklı- öyle ya neden bandwidth demişler sanki) gerektirmez.
